Ocet jabłkowy bełżecki
03.09.2021
W dniu 2 września 2021 roku na Listę Produktów Tradycyjnych został wpisany w kategorii: Inne produkty: „ocet jabłkowy bełżecki” .
Wygląd (zewnętrzny i na przekroju)
Płyn klarowny z widocznym osadem na dnie
Kształt (zewnętrzny i na przekroju)
W zależności od naczynia, w którym się znajduje
Wielkość
W zależności od naczynia, w którym się znajduje
Barwa (zewnętrzna i na przekroju)
W odcieniach żółtego
Konsystencja, „wrażenie w dotyku”
Płynna
Smak i zapach
Smak kwaśny, jabłkowy. Wyraźnie wyczuwalny zapach octu i jabłek
Tradycja, pochodzenie oraz historia produktu rolnego, środka spożywczego lub napoju spirytusowego
Najstarsze wzmianki o occie jabłkowym na terenie Polski pochodzą m.in. z publikacji pt. „Ogrodnictwo zastosowane do potrzeb ziemianina polskiego”, wydanej w 1845 r. we Lwowie. Jej autor, Franciszek Ksawery Giżycki, w książce wypowiada się następująco: „(…) o robieniu octu z soku jabłkowego, który winnemu w niczem nie ustępuje (…)”.
Ocet jabłkowy jest związany również z historią Bełżca. Istotną informacją w historii i tradycji produktu jest istnienie w Bełżcu rozlewni octu. Wiele wskazuje na to, że był tam wyrabiany i rozlewany ocet spirytusowy, ale część osób mając w pobliżu rozlewnię octu sama eksperymentowała we własnych domach i wytwarzała octy z owoców różnymi metodami.
Warto podkreślić, że ocet jabłkowy bełżecki jest także związany z historią ziem o niewielkim uprzemysłowieniu, gdzie były zlokalizowane małe gospodarstwa i poprzez to ludność nie należała do zamożnych. Mieszkańcy szukając z jednej strony oszczędności, a z drugiej chcąc dłużej przechować żywność, czy urozmaicić swoje menu od wielu lat używali octu powstałego z tego, co udało im się zebrać z pól.
Najbardziej wartościowym i naturalnym produktem jest ocet jabłkowy produkowany z soku. Ze względu na obecność dużej ilości naturalnych cukrów, nie wymaga dosładzania
i dodawania drożdży do fermentacji. Nie filtrowany, nie siarkowany, naturalnie mętny zawieraj wiele cennych składników.
Do produkcji octu jabłkowego bełżeckiego wybiera się w połowie owoce winnych odmian jabłoni, np. ze starych odmian Antonówka Połtora Funtowa, Szara Reneta, Klos, Mc Intosh oraz Gloster i Idared, i w połowie słodkich, odmiany: Szampion, Golden Delicious, Jonagold. Dla osiągnięcia jak najlepszych walorów smakowych, należy wykorzystywać tylko zdrowe, w pełni dojrzałe owoce. Wyciśnięty z nich sok rozlewamy do kwasowych kadzi, następnie przykrywamy bawełnianym płótnem, aby sok miał dostęp do tlenu. Czas trwania naturalnej fermentacji wynosi 6 miesięcy, w temperaturze pokojowej ciepłej, od 18-25°C. Niczym nie przyspieszamy tego procesu. Gotowy ocet zlewamy, pozostawiając mętny osad i „matkę octową” w kadzi, a następnie rozlewamy do butelek i zakręcamy.