W celu świadczenia usług na najwyższym poziomie stosujemy pliki cookies. Korzystanie z naszej witryny oznacza, że będą one zamieszczane w Państwa urządzeniu. W każdym momencie można dokonać zmiany ustawień Państwa przeglądarki. Zobacz politykę cookies.
Powrót

Olej podkarpacki

03.06.2018

Produkt wpisany na listę produktów tradycyjnych w dniu 2012-07-10 w kategorii Oleje i tłuszcze w woj. podkarpackim.

Wygląd:

Klarowny, przejrzysty płyn.

Kształt:

W zależności od kształtu opakowania.

Rozmiar:

W zależności od opakowania: butelki o pojemności 1 l oraz 5 l.

Barwa:

Złocista.

Konsystencja:

Płynna, oleista, lekko gęsta.

Smak:

Zapach i smak charakterystyczny dla ziarna rzepaku pochodzącego z upraw podkarpackich, delikatny.

Tradycja:

Na terenie Polski rzepak pojawił się w XVI w., prawdopodobnie przywieziony przez królową Bonę. Powoli rzepak stawał się coraz częściej uprawianą i rozpowszechnianą rośliną. Zbiór rzepaku następował po połowie lipca. Ścięte rośliny układano w kupki i pozostawiano do wyschnięcia. Kiedy ziarna stawały się czarne, wyschnięte snopki młócono na polu cepami. Uzyskane w ten sposób ziarno zawożono do stodoły, gdzie je odsiewano i czyszczono. Porozgniataną masę nasion przekładano do dużego, szerokiego, ale niskiego żeliwnego naczynia, które stawiano na piecu. W nim rozpalano drewnem ogień i podgrzewano masę stale mieszając drewnianą kopystką. Masę podgrzewano „tak pewnie do 40 stopni: Trojnar [właściciel tłoczni] brał masy na palec albo na łokieć. Jak było ciepłe ale nie parzyło – to było dobre” (Wywiad etnograficzny). Wówczas przekładano ją do lnianego worka i wkładano do prasy. Od góry zabezpieczano worek dongami i przy pomocy drewnianej śruby ściskano masę w worku. Olej uzyskany w takiej olejarni miał ciemnobrązowy kolor, czasem lekko zielonkawy w zależności od stopnia dojrzałości ziarna. Po odstaniu w butlach stawał się klarowny. Pozostałą po wygnieceniu oleju masę nazywano makuchem, dawano ją do jedzenia bydłu. O tradycji olejarstwa na terenie Podkarpacia świadczą zachowane eksponaty w skansenie w Markowej. Na Podkarpaciu początkowo spożywało się olej w okresie Wielkiego Postu pod postacią tzw. maczenek, zazwyczaj był to chleb moczony w surowym oleju rzepakowym oraz jako omasta do gotowanej kapusty („Leksykon podkarpackich smaków, kulinarny przewodnik po regionie”, wyd. III). Olej rzepakowy jest tłoczony na zimno na terenie Podkarpacia, przy użyciu nowoczesnych metod, do chwili obecnej. Charakteryzuje się on wysoką wartością odżywczą.

Informacje o publikacji dokumentu
Ostatnia modyfikacja:
19.09.2018 12:46 Sławomir Mucha
Pierwsza publikacja:
19.09.2018 12:46 Sławomir Mucha
{"register":{"columns":[]}}