Pierniczki drobne (kamyczki)
27.01.2020
Produkt wpisany na listę produktów tradycyjnych w dniu 2020-01-27 w kategorii Wyroby piekarnicze i cukiernicze w woj. kujawsko-pomorskim.
Wygląd (zewnętrzny i na przekroju)
Niewielkie okrągłe kawałki ciasta o brązowo-migdałowym zabarwieniu. Struktura ciasta „porowata”, z wierzchu lekko popękana
Kształt (zewnętrzny i na przekroju)
Kształt pierniczków przypomina półkole o nieregularnym kształcie
Wielkość
Od 2 cm do 3 cm
Barwa (zewnętrzna i na przekroju)
Brązowo-miodowa
Konsystencja, „wrażenie w dotyku”
Twarda, szorstka, sucha. Pierniczki są chrupiące, a w środku delikatne, miękkie
Smak i zapach
Słodki, miodowo-korzenny
Tradycja, pochodzenie oraz historia produktu rolnego, środka spożywczego lub napoju spirytusowego
Bytkowice, w których do dnia dzisiejszego tradycyjnie wytwarza się pareczniki drobne (kamyczki), są jednym z najmniejszych sołectw w gminie Koronowo w powiecie bydgoskim, w województwie kujawsko-pomorskim.
Część mieszkańców wsi Bytkowice pochodzi z okolic powiatu Kamionka Strumiłowa we Lwowie. Tradycja produkowania i spożywania potraw odziedziczonych po przodkach, jest w Bytkowicach kultywowana przez prężenie działające Koło Gospodyń Wiejskich Bytkowice. Pielęgnowana kulinarna tradycja jest kluczem do zachowania tożsamości lokalnej, co nie oznacza, że Bytkowice są zamkniętym i wyodrębnionym kulturowo obszarem w regionie kujawsko-pomorskim. Dzięki przenikaniu kultur, obyczajów i tradycji region wzbogaca się.
Jednym z tradycyjnych i rozpoznawalnych na terytorium powiatu bydgoskiego produktem, są wspomniane pierniczki drobne nazywane „kamyczkami”.
Kultywując tradycję, co roku z okazji Świąt Bożego Narodzenia oraz w okresie karnawału, mieszkańcy Bytkowic spotykają się w świetlicy znajdującej się w starej stodole „Pod bocianim gniazdem”, gdzie wspólnie wytwarzają słodki przysmak. Wszystkie produkty niezbędne do wypieku pierniczków wykorzystywane są z własnych gospodarstw oraz przydomowych pasiek
Jedna z pierwszych receptur, zawierająca szczegółowy opis sporządzenia tradycyjnych pierniczków drobnych (kamyczków), nabyta została podczas imigracji w okresie wojennym i spisana, w zachowanym do dnia dzisiejszego, zeszycie pt. „Kurs Racjonalnego Żywienia” – Zofia Chorzępa, Gościeradz, 1967 r.: „Miód rozgrzać w rondelku, dodając tłuszcz i korzenie. W mące zmieszanej zrobić dołek, wlewać gorący miód, wbić kolejno jajka, wsypać cukier i wyrobić ciasto. Taczać wałeczki grubości palca, krajać na kuleczki wielkości dużej wiśni i formować z nich kuleczki. Układać na blaszce wysmarowanej tłuszczem i wysypanej mąką. Piec do lekkiego zrumienienia - pieką się szybko. są suche i dość twarde, dlatego owo skojarzenie z kamyczkami. W ustach rozpływają się jednak natychmiast. W słoiku pozostaną twardawe, a przechowywane na wierzchu – będą miękkie. Pierniczki te są znakomite na zimowe wyjazdy. Można je chrupać jak pestki (…)”.
Podobny przepis znaleźć można w pozycji pt. „Kuchnia Polska – autorstwo zbiorowe”. W egzemplarzu wydanym w 1980 roku przez Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne, opis sporządzenia pierniczków drobnych (kamyczków) jest następujący: „Mąkę przesiać (…), zrobić w niej wgłębienie, wlać miód, nożem wymieszać z częścią mąki, aby się nie rozlewał. Dodać przyprawy korzenne, cukier – puder, tłuszcz oraz wbić jajo. Zagnieść ciasto jak na pierogi. Wyrabiać długo dopóki nie będzie lśniące i w przekroju jednolite. Blachę wysmarować tłuszczem, oprószyć mąką. Ciasto wywałkować do grubości ½ cm. Wykrawać foremka krążki i układać na blasze i piec w dobrze nagrzanym piekarniku ok. 10 min. Pierniczki przechowywać w słoju lub szczelnie zamkniętym pudle. Po 2-3 dniach gdy skruszeją są doskonałe. Pierniczki można lukrować lukrem surowym z białek lub z cukru – pudru (…).”
Powyższe receptury różnią się od siebie jedynie sposobem formowania pierniczków. Tradycyjne pareczniki są niewielkiego rozmiaru a po wypieczeniu są twarde, przez co mogą przypominać kamyki. Pierniczkom drobnym, potoczną nazwę „kamyczki”, nadali mieszkańcy Bytkowic, którzy traktują je jako swoją słodką, lokalną specjalność.