Piernik staropolski z Powiśla
09.01.2023
W dniu 05 stycznia 2023 roku na Listę Produktów Tradycyjnych został wpisany w kategorii: wyroby piekarnicze i cukiernicze: „Piernik Staropolski z Powiśla”.
Wygląd (zewnętrzny i na przekroju)
Jasnobrązowe ciasto o gładkiej i błyszczącej powierzchni. Po przekrojeniu widoczne dziurki oraz części ciasta ściśle połączone warstwą powideł śliwkowych i dżemu owocowego.
Kształt (zewnętrzny i na przekroju)
Kształt prostokąta
Wielkość
Ciasto o długości 28 cm, szerokości 12 cm, wysokości 12 cm.
Barwa (zewnętrzna i na przekroju)
Barwa zewnętrzna jasnobrązowa, po przekrojeniu jasnobrązowe warstwy ciasta przełożone ciemnobrązowymi powidłami śliwkowymi i dżemem owocowym.
Konsystencja, „wrażenie w dotyku”
Ciasto miękkie wilgotne i sprężyste.
Smak i zapach
Smak słodko- pikantny, zapach korzenny z nutą miodowo-owocową.
Tradycja, pochodzenie oraz historia produktu rolnego, środka spożywczego lub napoju spirytusowego
Przepis na piernik pochodzi z miejscowości Pohorylce- obecnie wsi w rejonie złoczowskim obwodu lwowskiego. Został on przywieziony przez polską ludność, która przybyła na tereny Powiśla po II wojnie światowej w wyniku przymusowych migracji na tzw. Ziemie Odzyskane
Piernik staropolski z Powiśla różni się od tradycyjnego piernika staropolskiego smakiem. Zazwyczaj piernik przekładany jest powidłami śliwkowymi i ma jednorodny smak. W pierniku staropolskim z Powiśla każda warstwa ciasta przełożona jest innym rodzajem dżemu/powideł. Dawniej używanie różnych smakowo dżemów czy powideł wynikało z warunków w jakich żyły gospodynie w latach 40 i 50 ubiegłego wieku. Panie smarowały placki ciasta tym, który akurat miały. Kończył się jeden słoik dżemu własnoręcznie robionego, to sięgały po drugi, niekoniecznie o takim samym smaku.
Grażyna Michalik w książce pt.: „Smaki Powiśla”, Kwidzyn 2012 pisze: „Smaki nie znają i nigdy nie znały granic, więc przenikały do innych regionów Polski, ulegały lokalnym kulinarnym modyfikacjom i funkcjonowały często jako regionalne specjały, ale już pod inną, lokalną nazwą”.
Piernik charakteryzuje się niepowtarzalnym smakiem owocowo-korzennym, składa się z placków pieczonych w blaszkach po jednej warstwie i później składanych i przekładanych dżemami/powidłami, ponieważ z pieczonego w całości i przekrawanego na pojedyncze placki wypadały bakalie i robiły się dziurki.
Piernik, jak wiadomo jest jednym z ciast, które goszczą na bożonarodzeniowych stołach od pokoleń. W każdej prawie rodzinie jest przepis, który był przekazywany z pokolenia na pokolenia. Mimo, że sposoby przygotowania tego świątecznego rarytasu z czasem uległy modyfikacjom to zapach korzennej przyprawy wciąż towarzyszy nam w okresie bożonarodzeniowym.