Wygląd:

Pieróg o kształcie trójkątnym lub półokrągłym, z charakterystyczną falbanką w miejscu zlepienia. Na przekroju, w zależności od rodzaju luźny, grudkowaty farsz.

Kształt:

Trójkątny lub półokrągły, na przekroju elipsoidalny.

Rozmiar:

W zależności od wariantu: równoramienny trójkąt o boku długości ok. 6 cm, podstawie ok. 9 cm i grubości ok. 1,5-2,0 cm lub półkole o średnicy ok. 6 cm i grubości ok. 1,5-2,0 cm.

Barwa:

Zewnętrzna jasnobeżowa, na przekroju biały farsz z dodatkami w zależności od rodzaju.

Konsystencja:

Konsystencja stała, miękka, delikatna.

Smak:

Charakterystyczny dla ciasta pierogowego. Smak i zapach farszu słodki lub lekko kwaśny.

Dodatkowe Informacje:

Dwa warianty farszu do pierogów: z kurdybankiem (lubczykiem) lub marmurkowe (biały ser i powidła śliwkowe).

Tradycja:

Z miejscowością Kościelec, położoną nieopodal Krakowa, związana jest historia dominikanina Św. Jacka, który w 1238 roku odwiedził tę miejscowość. W tym czasie rozpętała się gwałtowna burza z gradobiciem, która całkiem zniszczyła zboże na polach. Ludzie byli zrozpaczeni, groziła im bieda i głód. Św. Jacek powiedział, żeby poszli się modlić. Następnego dnia zniszczone kłosy podniosły się i zbiory zostały uratowane. Zgodnie z legendą, mieszkańcy z tego zboża zrobili mąkę, z niej pierogi, którymi następnie ugościli św. Jacka. Od tego momentu Kościelec i okolice zasłynęły z wytwarzania pierogów, które stały się nie tylko ich dumą, ale przede wszystkim podstawą wyżywienia. Prawie wszystkie składniki potrzebne do wyrobu pierogów pochodziły z zasobów gospodarstwa. Mąka z własnej pszenicy, ser od własnych krów, kurdybanek z własnego ogródka oraz powidła z własnej spiżarni. Wersja wytrawna pierogów to pierogi z kurdybankiem, który ma pikantny, ostry smak i zastępował kiedyś wiele niedostępnych przypraw. Wersja pierogów na słodko to pierogi marmurkowe. Ich nazwa związana jest z ich wyglądem – wymieszany ser z powidłami przypomina marmurek. „Połączenie sera z powidłami jest bardzo ciekawe smakowo, z jednej strony kwaśny smak sera połączony ze słodkim smakiem powideł” (Wywiad przeprowadzony z mieszkanką wsi Kościelec). Pierogi najczęściej podawano okraszone sklarowaną śmietaną lub masłem, a do wersji z kurdybankiem dodawano również przyrumienioną słoninę, boczek lub cebulę. Pierogi marmurkowe jak i z kurdybankiem były daniem dnia codziennego, przygotowywano je głównie w piątek jako danie bezmięsne.