Pierogi niemojskie
18.12.2019
Produkt wpisany na listę produktów tradycyjnych w dniu 2019-12-16 w kategorii: Gotowe dania i potrawy w woj. mazowieckim.
Wygląd (zewnętrzny i na przekroju)
Kształt tradycyjnego pieroga wykończonego „falbanką”. W cieście widoczne kawałki posiekanej pokrzywy oraz rozdrobnione zioła
Kształt (zewnętrzny i na przekroju)
Tradycyjnego pieroga
Wielkość
Średnica jednego pieroga około 6 cm
Barwa (zewnętrzna i na przekroju)
Biała-zielona (pokrzywa), na przekroju szara
Konsystencja, „wrażenie w dotyku”
Stała, miękka i pulchna
Smak i zapach
Słony, lekko ostry z nutą ziołową
Tradycja, pochodzenie oraz historia produktu rolnego, środka spożywczego lub napoju spirytusowego
Wieś Niemojki położona jest we wschodniej części województwa mazowieckiego w powiecie łosickim. Stanowi ona część etnograficznego, południowego Podlasia.
Pamięć o tradycyjnych potrawach łosickiego regionu sięga początków ubiegłego wieku, kiedy mieszkańcami wsi Niemojki byli włościanie i szlachta zagrodowa. Okoliczna ludność utrzymywała się wyłącznie z rolnictwa. Mało urodzajne gleby powiatu łosickiego sprzyjały uprawie ziemniaków, które idealnie nadawały się do przechowywania w kopcach na czas zimy. Siano także soczewicę. Ze względu na niewielkie wymagania glebowe, soczewicę uprawiano na lekkich, piaszczystych ziemiach. Soczewica dobrze znosiła przymrozki, a jej nadwyżki gospodarze wymieniali na ryby, które hodowano w okolicznych stawach. Soczewicę zbierano tuż po żniwach, zanim dojrzała, aby nasiona nie obsypały się. Ustawiano ją w pęczkach do wyschnięcia, a wysuszone nasiona rozbijano cepami lub kijami. Nasiona soczewicy, uprawianej w okolicach wsi Niemojki miały kolor zielony lub brązowy. Gospodynie powiatu łosickiego zbierały także dziko rosnące rośliny, które umiejętnie wykorzystały w swojej kuchni, jako dodatek do wyszukanych i wartościowych potraw.
Jedną z tradycyjnych receptur powiatu łosickiego, odtwarzaną do dnia dzisiejszego jest przepis na pierogi niemojskie z soczewicowo-ziemniaczanym farszem z dodatkiem świeżo posiekanej pokrzywy lub lebiody.
Produkcja pierogów niemojskich składała się z sześciu etapów. W celu sporządzenia farszu, zielone nasiona soczewicy należało opłukać zimną wodą, moczyć około 2-3 godzin i gotować przez 10 minut, aż ziarna będą miękkie ale nie rozpadające się. Ostudzoną soczewicę należało zemleć w maszynce. Następnie drobno posiekaną cebulę podsmażano na oleju, do której dodawano starte na drobnej tarce ziemniaki oraz wcześniej ugotowaną soczewicę. Całość podsmażano przez kilka minut i doprawiano solą, pieprzem oraz utartymi w dłoniach ziołami: majerankiem i oregano. Kiedy farsz studził się, przygotowywano ciasto. Do przesianej mąki pszennej, dodawano sól oraz dwie szklanki gorącej wody. Masę mieszano drewnianą łyżką dodając rozpuszczone w letniej wodzie drożdże. Ciasto wyrabiano rękoma przez około 5 minut, dodając resztę mąki, wodę oraz olej. Na koniec dodawano świeżo posiekaną pokrzywę, lebiodę bądź szpinak. Uformowane pierogi, wypełnione soczewicowo-ziemniaczanym farszem, wykańczano falbanką i gotowano w osolonej wodzie przez około 2-3 minuty. Tradycyjne pierogi niemojskie były koloru białego w charakterystyczne, zielone „ciapki”.
Pierogi niemojskie z wytrawnym farszem podawano z zarumienioną na oleju cebulką. Starannie dobrane produkty wykorzystywane do produkcji tradycyjnych pierogów niemojskich, równoważyły brak mięsa w potrawie. Syte i łatwe w przygotowaniu danie cieszyło się dużą popularnością głównie wśród ubogich mieszkańców wsi Niemojki, której pierogi zawdzięczają swoją nazwę.