Pierogi z farszem z karpia
03.04.2020
W dniu 1 kwietnia 2020 roku na Listę Produktów Tradycyjnych zostały wpisane w kategorii: Gotowe dania i potrawy: „pierogi z farszem z karpia” (woj. lubelskie)
Nazwa produktu:
Pierogi z farszem z karpia
Wygląd (zewnętrzny i na przekroju)
Pieróg w kształcie półkolistym z charakterystyczną falbanką. Na przekroju widoczny zwarty farsz otoczony cienkim ciastem pierogowym
Kształt (zewnętrzny i na przekroju)
Zbliżony do półkolistego, na przekroju kształt owalny
Wielkość
Około 5 cm
Barwa (zewnętrzna i na przekroju)
Z zewnątrz barwa jasno-kremowa. Farsz w kolorze szarym
Konsystencja, „wrażenie w dotyku”
Pierogi miękkie i bardzo delikatne
Smak i zapach
Smak i zapach ciasta pierogowego i rybnego farszu
Tradycja, pochodzenie oraz historia produktu rolnego, środka spożywczego lub napoju spirytusowego
Lubelska tradycja przyrządzania pierogów z farszem z karpia związana była m.in. ze sposobem zagospodarowywania nadwyżek produkowanej i gromadzonej żywności. Mieszkańcy wsi Bełżec zajmowali się przede wszystkim prowadzeniem typowej gospodarki rolnej. Trudnili się również w hodowli ryb, z których przygotowywali rozmaite potrawy.
Jedną z tradycyjnych i lubianych przez mieszkańców województwa lubelskiego potrawą, były pierogi z farszem z karpia. Informacje na temat połączenia ryby z ciastem pierogowym zawarte zostały w artykule pt. „Co Polacy jedli na Wigilię w XVII wieku?” gdzie zamieszczony został przepis na kołduny z ryby: „(…) wziąwszy lina, szczupaka, lub inną rybę należy ją wprzód oczyścić z łuski, osolić, potem koście najstaranniej oddzielić od mięsa, mięso zaś drobno posiekać, przydawszy do tego bułki umoczonej w mleku i wyciśniętej, trochę masła przysmażyć z cebulą posiekaną, dodawszy pięć jaj i zrobić z tego jajecznicę, przestudziwszy oną, przydać dwa jaja całe, trochę majeranku, cokolwiek pieprzu i gałki muszkatowej, utłuc to razem i wkładać do przegotowanego ciasta. Ciasto z mąki pszennej zrobiwszy z jajami, wałkować cienko i nakładać siekaniem”.
Podobny przepis na sporządzenie tradycyjnej bełżeckiej potrawy znajduje się w pozycji pt. „366 obiadów – Praktyczna książka kucharska” autorstwa Marii Gruszeckiej: „Karp. Są trzy gatunki karpia: karp zwyczajny, karp lustrzany czyli królewski i karp skórzany. Najlepsze i najsmaczniejsze jest mięso karpia lustrzanego, nazywanego dlatego królewskim. (…) z karpia można robić kawior. (…). Wziąć mięso, cienko posiekać, wyżyłować, dać bułkę namoczoną w mleku i dobrze wyciśniętą i łyżkę masła lub słoninę, dwa żółtka, pieprzu, cebuli krajanej, wszystko to razem dobrze wymieszać. Zagnieść ciasto jak zwykle, rozwałkować cienko, nakładać kupkami to mięso, przykryć ciastem i wykrawać szklanką. Wrzucić na ukrop, gdy spłyną wyjąć durszlakową łyżką. Na półmisku polać młodą słoniną”.
W Bełżcu do dnia dzisiejszego spożywa się pierogi z farszem z karpia, który pochodzi z własnych gospodarstw rybackich. Sporządzenie dania według tradycyjnej receptury rozpoczyna się od przyrządzenia nadzienia. Filety z karpia należy piec przez około 15 min w temperaturze 180℃. Ostudzone mięso należy odebrać od ości oraz skóry i drobno posiekać. Rybę miesza się z podsmażoną cebulą, ugotowanym ziemniakiem, jajkiem, ziołami, solą oraz pieprzem i wyrabia się na jednolitą masę. Do przygotowania ciasta na pierogi potrzebna jest mąka pszenna, jajko oraz gorąca woda. Ciasto należy wyrobić bardzo delikatnie, aby nie lepiło się do rąk ani nie było zbyt twarde. Na rozwałkowanym cieście należy wycinać małe placki o grubości 1 mm. Z placka wycina się krążki i wypełnia farszem. Uformowane pierogi należy gotować w osolonym wrzątku. Gotowe pierogi z farszem z karpia podaję się z podsmażoną na złoto cebulką.