Wygląd:

Pierożek o kształcie półkolistym, brzegi w miejscu zlepienia z charakterystyczną falbanką, na przekroju widoczne nadzienie otoczone ciastem pierogowym.

Kształt:

Kształt półkolisty, na przekroju owalny.

Rozmiar:

Ok. 25-30 g.

Barwa:

Powierzchnia barwy jasnokremowej do kremowej, barwa nadzienia szara z widocznymi kawałeczkami grzybów i przypraw.

Konsystencja:

Konsystencja dość miękka.

Smak:

Smak i zapach charakterystyczny dla gotowanego ciasta pierogowego oraz nadzienia ze smażonej kapusty z dodatkiem grzybów i cebuli, dobrze wyczuwalne przyprawy.

Dodatkowe Informacje:

Produkt do bezpośredniego spożycia.

Tradycja:

W kuchni staropolskiej dość wcześnie znaczącą rolę odgrywały warzywa. Jak podaje Maria Bogucka w książce pt. Staropolskie obyczaje w XVI-XVII wieku, Rozdział VII: W kuchni, przy stole, w łóżku, Państwowy Instytut Wydawniczy 1994 r., s. 121: Mimo, że sprowadzone do Polski przez Bonę sałata i kalafiory cieszyły się wśród rzesz szlacheckich umiarkowanym powodzeniem, a nawet je wyśmiewano, nie należy sądzić, że w kuchni staropolskiej brakowało jarzyn. Spożywano bardzo dużo kapusty, słodkiej, gotowanej i duszonej z mięsem, słoniną, grzybami oraz kwaszonej, służącej jako dodatek do potraw, ewentualnie w połączeniu ze słodką jako farsz do pierogów. Maria Lemnis i Henryk Vitry w książce pt. W staropolskiej kuchni i przy polskim stole, Wydawnictwo Interpress, Warszawa, s. 309, podają przepis kuchni staropolskiej na pierogi z kapustą i grzybami: Bardzo lubiane są pierogi z farszem ze słodkiej lub kwaśnej kapusty. Słodką kapustę (80 dkg) obgotować w posolonej wodzie, drobniutko posiekać i udusić do miękkości w maśle lub smalcu z 1 średnią, drobniutko posiekaną (lub uprzednio zrumienioną) cebulą. Posolić i popieprzyć do smaku. Do kapusty można dodać kilka ugotowanych grzybów suszonych i nieco wywaru, po czym smażyć przez chwilę, by nadzienie było odpowiednio gęste. Interesujący przepis na pierogi z kapustą i grzybami podaje Lucyna Ćwierczakiewiczowa, znana autorka książek kucharskich, żyjąca w Warszawie w latach 1829-1901, w książce 365 Obiadów Lucyny Ćwierczakiewiczowej według wydania XXIII, Krajowa Agencja Wydawnicza, Kraków 1988 r., s. 303: Odgotować w wodzie z solą poszatkowaną główkę świeżej kapusty, odlać na durszlaku i posiekać drobno. Osobno usiekać kilka ugotowanych grzybów suszonych oraz śledzia wymoczonego, obranego z ości. Przesmażyć łyżkę masła z cebulką siekaną; włożyć w to masło kapustę i dusić; gdy miękka, włożyć grzyby i śledzia również usiekanego. Wymieszać dobrze i popieprzyć. Zrobić ciasto z funta mąki i jednego jajka, rozwałkować cienko i nadziewać tą mieszaniną. Ugotować na wodzie i polać masłem. Można też robić bez śledzia. Gmina Pilzno ma charakter rolniczy. Łagodny klimat sprzyja uprawie roślin, nie brak tu także kapusty i grzybów. Pierogi z kapustą i grzybami produkuje się na terenie Pilzneńszczyzny od niepamiętnych czasów, wykorzystując rodzime surowce. Pierogi z kapustą i grzybami należały do potraw często spożywanych w okresie postu i na wigilię. Lepienie pierogów należało do zajęć kobiecych, a sztuka ich sporządzania przekazywana była od pokoleń z matki na córkę. Według pilzneńskich gospodyń nazwa pierogi pochodzi od słowa „rogi”, ponieważ z ciasta często robiło się kwadraty i lepiło je po przekątnej, co dawało właśnie efekt rogów. Podczas wigilii był zwyczaj wkładania do jednego z pierogów pieniążka. Osobie, której podczas wieczerzy wigilijnej trafił się pieróg z pieniążkiem w środku, miało to przynieść dużo szczęścia i pieniędzy. Przepis na pierogi z kapustą i grzybami pilzneńskie jest taki jak przepis Ćwierczakiewiczowej. Różnica polega na tym, że zamiast grzybów suszonych używane są grzyby świeże i nie dodaje się śledzi.