Plendze kartoflane z Wójcina
03.06.2018
Produkt wpisany na listę produktów tradycyjnych w dniu 2009-05-18 w kategorii Gotowe dania i potrawy w woj. łódzkim.
Wygląd:
Okrągłe lub owalne placki.
Kształt:
Owalne lub okrągłe.
Rozmiar:
Średnica około 8-12 cm, grubość około 5 mm.
Barwa:
Złocistoszara na zewnątrz i na przekroju.
Konsystencja:
Miękkie, elastyczne zaraz po usmażeniu, na wierzchu chrupiące.
Smak:
Smak i zapach charakterystyczny dla smażonych kartofli.
Tradycja:
„Po raz pierwszy ziemniaki pojawiły się w Polsce za panowania Jana III Sobieskiego (1674–1696), po jego słynnym zwycięstwie nad oblegającymi Wiedeń Turkami”. Początkowo były nowością nie budzącą większego zainteresowania. „Na dobre zadomowiły się ziemniaki na polach polskich za Augusta III. Monarcha ten zasiedlał polskie dobra koronne Niemcami, którzy masowo sadzili ziemniaki, popularyzując ich uprawę wśród polskich chłopów” (M. Lemnis, H. Vitry, „W staropolskiej kuchni i przy polskim stole”, Warszawa 1983). Z biegiem czasu, ze względu na łatwość uprawy i plenność, ziemniaki stały się podstawą wyżywienia ludności wiejskiej. „Bardzo często, zwłaszcza w drugiej połowie XIX w., obiad składał się z dwóch dań. Na pierwsze jedzono zwykle danie bardziej podstawowe, a więc ziemniaki lub kapustę z okrasą, placki ziemniaczane (…)” (B. Baranowski, „Życie codzienne wsi między Wartą a Pilicą w XIX wieku. Przy misie”, 1969). Na początku XX wieku na terenie historycznej ziemi wieluńskiej rozpowszechnił się wypiek placków ziemniaczanych. Znacznie wcześniej pieczenie tzw. plendzy miało miejsce na obszarze zachodnio-północnym, czyli sąsiadującym ze Śląskiem i Wielkopolską. Miejscowość Wójcin położona jest obecnie na obrzeżach województwa łódzkiego. Historia przynależności terytorialnej ciągle wiązała jednak Wójcin z Wielkopolską. Bliskość Wielkopolski wpłynęła na kulturę i obyczaje, w tym kulinarne, mieszkańców tej części obecnego województwa łódzkiego. W jadłospis wszystkich rodzin z Wójcina wrosły m.in. właśnie plendze kartoflane, od pokoleń nie zmieniając składu i oryginalnego nazewnictwa. „Wśród wielu innych potraw ziemniaczanych do bardzo popularnych także współcześnie należą „plendze” i ziemniaki odsmażane na tłuszczu. „Plendze” są to placki ziemniaczane z mąką i jajkiem smażone na oleju. Można je podawać na słodko ze śmietaną lub też tylko lekko osolone” („Kuchnia wielkopolska wczoraj i dziś”, Poznań 1992). Do dnia dzisiejszego w Wójcinie plendze kartoflane są smażone w każdy piątek jako potrawa postna oraz podczas spotkań rodzinnych.
- Ostatnia modyfikacja:
- 09.10.2018 12:55 Sławomir Mucha
- Pierwsza publikacja:
- 09.10.2018 12:55 Sławomir Mucha