Spotkanie z udziałem ministrów 27 krajów UE odbyło się w Brukseli 9-10 grudnia 2024 r. Wzięli w nim udział także sekretarz stanu Jacek Czerniak oraz podsekretarz stanu Adam Nowak.

Wspólna Polityka Rolna po 2027 r. ukierunkowana na rolników

Prezydencja węgierska ponownie podjęła próbę uzgodnienia konkluzji dotyczących Wspólnej Polityki Rolnej (WPR) po 2027 r., które podczas październikowej Rady AGRIFISH zostały przyjęte jako konkluzje prezydencji, a nie Rady, z uwagi na brak poparcia Rumunii. Prezydencja węgierska uruchomiła procedurę pisemną, w ramach której udało się osiągnąć poparcie wszystkich państw członkowskich. Konkluzje Rady zostały zatwierdzone jednogłośnie w ramach punktów A podczas grudniowej Rady. W konkluzjach podkreśla się, że przyszła WPR powinna zapewnić bezpieczeństwo żywnościowe, przy jednoczesnym zagwarantowaniu odpowiedniego wsparcia – finansowego, zachęt dla rolników i rozsądnych cen dla konsumentów.

Konkluzje Rady zostały przedstawione nowej Komisji Europejskiej, która powinna wziąć je pod uwagę, przygotowując Wizję rolnictwa i żywności w pierwszych 100 dniach swojej kadencji, a także wnioski ustawodawcze dotyczące WPR po roku 2027.

Podczas wymiany poglądów ministrowie ds. rolnictwa poinformowali nowego Komisarza ds. rolnictwa i żywności o swoich priorytetach dotyczących przyszłej WPR.

Przyszłość WPR – stanowisko Polski

Minister rolnictwa i rozwoju wsi Czesław Siekierski podkreślił, że sektor rolnictwa wymaga szczególnej troski, jako kluczowy dla bezpieczeństwa Unii Europejskiej i naszych społeczeństw. Zaznaczył, że konkluzje są ważnym głosem w toczącej się dyskusji. Poinformował, że Polska poparła konkluzje w październiku 2024 r. i popiera je nadal. Szef polskiej delegacji wyraził nadzieję, że Komisja weźmie je pod uwagę w pracy nad Wizją dla rolnictwa i żywności.

– Przyszła WPR musi być silną, odpowiadającą na potrzeby sektora rolno-żywnościowego polityką. Konieczne jest sprawiedliwe dystrybuowanie środków WPR do rolników – powiedział minister Siekierski.

Polski minister ds. rolnictwa podkreślił, że budżet przyszłej WPR powinien zapewnić realizację celów stawianych przed tą polityką, w tym ambitnych celów związanych z reakcją na kryzysy społeczno-gospodarcze i klimatyczno-środowiskowe. Minister dodał też, że ważne jest, aby przyszła polityka rolna nie nakładała nadmiernych wymogów i administracyjnych barier na rolników.

Szef polskiej delegacji podkreślił istotną rolę właściwej i skutecznej koordynacji z innymi politykami UE, tak aby m.in. przygotować sektor rolno-żywnościowy do rozszerzenia UE i zapewnić żywotność tego sektora przez utrzymanie wymiany pokoleniowej.

Przyszłe możliwości w zakresie biogospodarki

Ministrowie ds. rolnictwa przeprowadzili debatę orientacyjną na temat sposobów dalszego rozwoju biogospodarki.

W ramach tego punktu ministrowie zapoznali się również z informacją Finlandii na temat sposobów zwiększenia produkcji biogazu i recyklingu składników odżywczych. Prezydencja węgierska przedstawiała także dwie informacje na temat wyników konferencji wysokiego szczebla „Partnerstwo dla przyszłości - BIOEAST i nie tylko” oraz konkluzji zatwierdzonych w listopadzie 2024 r. przez Radę ds. Konkurencyjności, związanych z wykorzystaniem potencjału biogospodarczego krajów Europy Środkowo-Wschodniej.

Biogospodarka – stanowisko Polski

Minister Czesław Siekierski podkreślił, że aby zwiększyć odporności i zrównoważonego charakteru łańcuchów dostaw biogospodarki, przyszła WPR powinna wspierać rolników finansowo w podejmowaniu praktyk, takich jak agroekologia czy rolnictwo precyzyjne, które zwiększają wydajność produkcji przy jednoczesnym zachowaniu zasobów naturalnych.

Szef polskiej delegacji stwierdził, że należy również wzmacniać lokalne łańcuchy dostaw. Dodał, że ważna jest dywersyfikacja źródeł dochodów na obszarach wiejskich, a temu może służyć produkcja energii odnawialnej.

Polski minister ds. rolnictwa wskazał też na kilka działań, które są istotne dla poprawy konkurencyjność unijnych bioproduktów na rynku światowym. Jednym z nich jest dążenie do ujednolicenia norm dotyczących produkcji, przetwarzania i znakowania bioproduktów na poziomie UE. Ponadto minister podkreślił, że ważne jest wsparcie badań i innowacji przez finansowanie innowacyjnych metod produkcji bioproduktów oraz budowanie sieci współpracy między przedsiębiorstwami, ośrodkami badawczymi i instytucjami publicznymi.

Dodał, że należy zwiększyć wsparcie finansowe dla upraw ekologicznych i innych zrównoważonych praktyk rolniczych oraz na rozbudowę infrastruktury niezbędnej do efektywnego przetwarzania i dystrybucji bioproduktów.

Polski minister poparł wniosek delegacji Finlandii, podkreślając, że Polska w pełni podziela jej stanowisko o konieczności podjęcia rewizji przepisów, które utrudniają wykorzystanie dostępnych zasobów biomasy.

Dlatego minister Siekierski postulował przeprowadzenie kompleksowej analizy wszystkich ograniczeń dotyczących biomasy pochodzenia rolniczego, wynikających z przepisów, oraz zasad wsparcia. Uznał, że nadrzędnym celem powinno być zapewnienie spójności polityki klimatyczno-energetycznej z WPR oraz utrzymanie konkurencyjności rolnictwa w UE.

Spotkanie z nowym Komisarzem ds. rolnictwa i żywności

Minister Siekierski podczas rozmowy z nowym komisarzem UE ds. rolnictwa i żywności Christophe’em Hansenem przypomniał o znacznym spadku udziału wydatków na rolnictwo w budżecie ogólnym WPR przy jednoczesnej znacznej liczbie wyzwań, z którymi rolnicy muszą się zmagać. Zwrócił ponadto uwagę na uwarunkowania zewnętrzne wpływające na otoczenie rolnictwa, takie jak wojna w Ukrainie, rosnące napięcia geopolityczne, zmiany klimatyczne.

– Priorytety polskiej prezydencji zostaną ogłoszone formalnie przez premiera Donalda Tuska w najbliższych dniach. Fundamentem działań polskiej prezydencji w 2025 r. będzie bezpieczeństwo w wielu wymiarach: zewnętrznym, energetycznym, ekonomicznym, żywnościowym, zdrowotnym, informacyjnym i wewnętrznym – zapowiedział szef polskiego resortu rolnictwa.

Minister Siekierski przedstawił obszary, na których, poza bezpieczeństwem żywnościowym, będzie koncentrować się polska prezydencja podczas prac Rady AGRIFISH. Będą to:

• działania niezbędne dla poprawy konkurencyjności sektora rolnictwa oraz zwiększenia odporności na kryzysy;
• tematyka rural proofingu;
• kontynuacja omawiania sytuacji na rynkach rolnych, w szczególności po inwazji na Ukrainę;
• dyskusja o rolnych kwestiach handlowych;
• prace nad kształtem przyszłej WPR.

Szef polskiego resortu poinformował, że czekamy na Wizję w sprawie rolnictwa i żywności, która określi też kształt WPR. Zwrócił się do komisarza Hansena z pytaniem, kiedy KE zamierza przestawić ten dokument. Podkreślił przy tym rolę dialogu z rolnikami.

Minister Siekierski zauważył, że UE nie może być uzależniona od importu, dostrzegając jednak dwukierunkowy charakter handlu.

Polski minister podkreślił również następujące kwestie:

• Wskazał na konieczność rzeczywistego uproszczenia WPR oraz przygotowania ram regulacyjnych na rozszerzenie UE, zwłaszcza sektora rolnego na akcesję Ukrainy. Ocenił, że dzięki autonomicznym środkom handlowym UE jest właściwie częścią wspólnego rynku.
• Wyraził gotowość pracy nad pakietem legislacyjnym w sprawie wzmocnienia pozycji rolników w łańcuchu dostaw, na którego publikację czekamy.
• Zadeklarował gotowość współpracy z KE. Zaprosił Komisarza Hansena do przedstawienia informacji dotyczących Wizji podczas konferencji nt. WPR oraz zadeklarował gotowość współorganizacji z KE konferencji w Brukseli zapowiadanej na maj 2025 r.

Komisarz Hansen poinformował, że publikacja pakietu legislacyjnego dotyczącego wzmocnienia pozycji rolników w łańcuchu dostaw jest przewidywana do końca bieżącego tygodnia.

Zapowiedział, że ogłoszenie Wizji dla rolnictwa i żywności jest planowane w pierwszym kwartale przyszłego roku. Podkreślił, że zamiarem KE jest umożliwienie skonsultowania projektu Wizji z powoływaną właśnie Europejską Radą ds. Rolnictwa i Żywności.

Komisarz ponadto przekazał następujące informacje:

• Wyraził nadzieję na wspólne zabieganie rolnictwo jak największy budżet na rolnictwo i rozwój wsi.
• Poinformował, że uproszczenie będzie wysoko w agendzie nowej KE, w której jest przestrzeń na kontynuację zmian zapoczątkowanych pakietem z marca 2024 r., aby zmniejszyć biurokrację i unikać dublowania przepisów.
• Pozytywnie ocenił wybór przez Polskę szeroko rozumianego bezpieczeństwa na priorytet polskiej prezydencji, ponieważ jest ono kluczowe dla wszystkich obywateli UE, także rolników.

Spotkanie z przedstawicielami Komisji Rolnictwa Parlamentu Europejskiego (COM AGRI PE)

Minister rolnictwa i rozwoju wsi Czesław Siekierski spotkał się z wiceprzewodniczącymi Komisji Rolnictwa Parlamentu Europejskiego Danielem Budą i Norbertem Linsem oraz koordynatorem Herbertem Dorfmannem. Rozmowy były okazją do omówienia wyzwań stojących przed polskim i europejskim rolnictwem. W trakcie spotkania poruszono następujące tematy współpracy handlowa z Ukrainą i umowy UE-Mercosur. Minister podkreślił, jak istotne są te zagadnienia w kontekście polskiej prezydencji w Radzie UE w 2025 roku. Dyskutowano o uproszczeniu WPR, dostosowaniu jej do potrzeb polskiego rolnictwa oraz wyzwaniach wynikających z Zielonego Ładu.

Spotkanie stanowiło ważny krok w kierunku zacieśnienia współpracy z instytucjami UE, ochrony interesów polskich rolników i zapewnienia stabilności rynku rolno-spożywczego w Europie.

Spotkanie z członkami prezydencji COPA-COGECA

Minister Czesław Siekierski wziął udział w nieformalnym lunchu ministrów ds. rolnictwa państw członkowskich UE oraz członków prezydencji COPA-COGECA. Dyskusja dotyczyła wyzwań związanych z umową UE-Mercosur, jej wpływu na europejskie rolnictwo oraz konieczności ochrony interesów unijnych rolników.

Spotkania bilateralne

Szef polskiej delegacji na marginesie Rady odbył spotkania z ministrami rolnictwa Hiszpanii, Finlandii. Tematem spotkań były plany polskiej Prezydencji w Radzie UE ds. rolnictwa i rybołówstwa w I połowie 2025 r.

Spotkanie w Stałym Przedstawicielstwie RP przy UE

Wizyta w Brukseli była okazją do złożenia świątecznych życzeń podczas spotkania zorganizowanego w Stałym Przedstawicielstwie Rzeczpospolitej Polskiej przy Unii Europejskiej. Wśród gości tego wydarzenia byli ministrowie ds. rolnictwa krajów członkowskich UE oraz przedstawicie instytucji unijnych. Zaproszenie przyjął komisarz ds. budżetu, zwalczania oszustw i administracji publicznej Piotr Serafin. Spotkanie otworzyła Agnieszka Bartol, która w październiku tego roku przejęła obowiązki szefowej Stałego Przedstawicielstwa przy UE.

Minister Czesław Siekierski, jako organizator wydarzenia, przywitał przybyłych gości. Podkreślił wagę wigilijnych spotkań, które w polskiej tradycji mają szczególny wymiar i znaczenie, nawiązując do naszych korzeni, do wspólnoty i dzielenia się chlebem.

Szef polskiego resortu rolnictwa odniósł się także do zbliżającego się objęcia przez Polskę przewodnictwa Radzie UE.

– Zdajemy sobie sprawę z tego, jak odpowiedzialna jest rola prezydencji w Radzie UE i traktujemy to zadanie z najwyższą powagą i ambicją. Deklarujemy otwartość i liczymy na dobrą współpracę z Państwem – powiedział minister Czesław Siekierski.

Wigilijne spotkanie w Stałym Przedstawicielstwie RP było także okazją do promocji polskiej żywności, w tym polskich jabłek, a także tradycyjnych polskich potraw.