Ptyś z bitą śmietaną i malinami z Lublina
23.11.2018
Produkt wpisany na listę produktów tradycyjnych w dniu 2018-11-16 w kategorii Wyroby cukiernicze i piekarnicze w woj. lubelskim.
Wygląd (zewnętrzny i na przekroju)
Ciastko z ciasta parzonego przełożone kremem z bitej śmietany i cukru, ze świeżymi malinami lub musem malinowym.
Kształt (zewnętrzny i na przekroju)
Kształt nieregularnej kuli, na przekroju okrągły.
Wielkość
Średnica około 6 cm.
Barwa (zewnętrzna i na przekroju)
Ciasto barwy jasnobrązowej, nadzienie barwy białej i czerwonej.
Konsystencja, „wrażenie w dotyku”
Ciasto miękkie, śmietana puszysta, lekka, wilgotna i delikatna, maliny miękkie.
Smak i zapach
Ciasto posiada charakterystyczny smak i zapach dla ciasta parzonego, lekko słony, nadzienie słodkie z wyczuwalną nutą kwasowości świeżych malin lub musu malinowego.
Tradycja, pochodzenie oraz historia produktu rolnego, środka spożywczego lub napoju spirytusowego
Inspiracją dla stworzenia ptysiów z bitą śmietaną i malinami były przedwojenne receptury zaczerpnięte z książek kucharskich pochodzących z początku XX w. Pierwsza receptura tego ciasta została najprawdopodobniej opracowana we Francji. W Polsce pierwowzór receptury na ciasto ptysiowe składające się z mąki, mleka i masła został podany przez sekretarza królewskiego Stanisława Czernieckiego pełniącego funkcję kuchmistrza wojewody krakowskiego Aleksandra Michała Lubomirskiego. Historia ptysiów na Lubelszczyźnie niewątpliwie wiąże się z powstaniem pierwszych cukierni w Lublinie. Nazwy lubelskich przedwojennych kawiarni i cukierni znaleźć można we wspomnieniach osób z kręgu lubelskiej bohemy, takich jak Gralewski i Bielski. Były to: Kawiarnia Rutkowskiego (otworzona w 1900 roku), Semadeni (cukiernia i zarazem kawiarnia działająca w zakupionej w 1875 r. przez braci Aleksandra i Kacpra Semadenich kamienicy przy Krakowskim Przedmieściu 27), Cukiernia Domańskiego (otworzona w 1911 roku przy ulicy Narutowicza 13) oraz Cukiernia Chmielewskiego (założona najprawdopodobniej w roku 1903). „Różne ciastka były w różnych cukierniach smaczne (…) była taka ciastkarnia i tam chłopy biegali na pączki i na olbrzymie ptysie.” (wywiad etnograficzny przeprowadzony z mieszkanką Lublina). Lubelskie ptysie są nadal bardzo popularne wśród mieszkańców Lublina. Wzbudzają ogromne zainteresowanie podczas licznych prezentacji targowych. Pomimo upływy tylu lat receptura na ptysie pozostaje niezmieniona. W 2017 r. ptyś z bitą śmietaną zdobył statuetkę na Nasze Kulinarne Dziedzictwo - Smaki Regionów.
- Ostatnia modyfikacja:
- 23.11.2018 12:55 Sławomir Mucha
- Pierwsza publikacja:
- 23.11.2018 12:56 Sławomir Mucha