Ser biały bieszczadzki w beczce
21.10.2019
Produkt wpisany na listę produktów tradycyjnych w dniu 2019-10-16 w kategorii Produkty mleczne w woj. podkarpackie.
Wygląd (zewnętrzny i na przekroju)
Struktura sypka
Kształt (zewnętrzny i na przekroju)
Przybiera kształt beczki, w której jest ugniatany
Wielkość
W zależności od wielkości beczki, w której jest ugniatany
Barwa (zewnętrzna i na przekroju)
Biała, kremowa
Konsystencja, „wrażenie w dotyku”
Jednolita, lekko grudkowata, smarowana
Smak i zapach
Smak słony, ostry, zapach charakterystyczny dla sera
Tradycja, pochodzenie oraz historia produktu rolnego, środka spożywczego lub napoju spirytusowego
Przez stulecia na obszarze Bieszczad, kształtowała się oryginalna i specyficzna kultura zachowująca elementy dawnego pasterskiego życia. Przez lata ludność żyjąca w ciężkich, górskich warunkach zżywała się ze sobą tworząc nową społeczność o odmiennych zwyczajach, mowie i mentalności.
Znaczna część pożywienia mieszkańców górskich terenów bazowała na przetworach mlecznych z mleka owczego i krowiego. Ze śmietany robiono masło, a maślanka idealnie pasowała jako napój do spożywania z ziemniakami.
W zachodniej części Bieszczad, zwłaszcza na pograniczu bojkowsko-łemkowskim, na przełomie XIX i XX wieku dominowała hodowla krów, wołów i byków. W następstwie mieszania krów miejscowych z alpejskimi, wyhodowana została rasa mięsno-mleczna, bura tzw. karpacka.
Ser twarogowy bieszczadzki wytwarzano z zsiadłego mleka, które delikatnie podgrzewano. W powolnym procesie następowało warzenie twarogu i wydzielanie się skrzepu twarogowego oraz serwatki. Następnie odcedzano go przez lniany worek, przygotowany specjalnie do wyrobu serów twarogowych. Worek z serem wieszano na haku przy piecu, a serwatka ściekała do garnka. Uzyskaną serwatkę wykorzystywano do picia, gotowania lub żywienia zwierząt. Powstały ser należało dokładnie dosolić i starannie wymieszać z masłem, konserwując go w ten sposób na czas zimy. Ser układany był w glinianej lub drewnianej beczce. Całość zalewana była roztopionym masłem i dociskana denkiem dociążonym kamieniem. Cały proces składowania sera w beczce powtarzano aż do zapełnienia całej beczki.