Wygląd:

Kulisty kształt, powierzchnia gładka, gładki w przekroju.

Kształt:

Lekko spłaszczona kula, owalny, sporadyczne otwory, sporadyczna porowatość w przekroju.

Rozmiar:

Średnica ok. 20 cm, waga ok. 2 kg.

Barwa:

Biały z lekko żółtawym odcieniem na zewnątrz, w przekroju biały.

Konsystencja:

Elastyczny, zwięzły, twardnieje podczas przechowywania w serwatce.

Smak:

Słonawy, łagodny.

Dodatkowe Informacje:

Produkowany z mleka koziego, owczego, w Polsce także z krowiego. Przechowywany w kamiennych naczyniach, garnkach, w solance z dużym udziałem zakwaszonej serwatki.

Tradycja:

Historia sera zgorzeleckiego związana jest z uchodźcami z Grecji, którzy osiedlili się w Zgorzelcu i jego okolicach po II wojnie światowej. Byli to głównie emigranci polityczni: Uchodźców z Grecji można traktować jako emigrantów politycznych (Mieczysław Wojecki, Uchodźcy polityczni z Grecji w Polsce 1948-1975, Jelenia Góra 1989). Szukali oni schronienia w Polsce po greckiej wojnie domowej 1946-1948. Łącznie ich liczba w Polsce sięgała 13 tys. 200 osób, w tym ok. 7 tys. na Dolnym Śląsku (Mieczysław Wojecki, ibidem). Wielu z nich wróciło do Grecji po upadku dyktatury wojskowej i amnestii dla uczestników wojny, jednak wielu osiedliło się na stałe. Greccy uchodźcy przywieźli ze sobą swoją kulturę, obyczaje, tradycję, w tym także potrawy. (…) Wśród rolników indywidualnych spotyka się jakby pseudorolników. Są to użytkownicy gospodarstw kilkuhektarowych, ale nie uprawiają oni ziemi, lecz obracają ją w pastwiska i hodują stada owiec, ponieważ wśród zamieszkałych na Dolnym Śląsku Greków, istnieje duże zapotrzebowanie na baraninę i owczy nabiał (Krystyna Hofman-Liandzis, Kazimierz Pudło, Z badań nad kulturą ludową emigrantów greckich na Dolnym Śląsku, „Zeszyty Etnograficzne” T. 1: 1963, s. 147-163, s. 149). Od wieków w Grecji wytwarzany jest ser o opisanej metodzie produkcji i walorach spożywczych. Ze względu na specyfikę klimatu i charakter rolnictwa, ser w Grecji produkowany jest głównie z mleka koziego i owczego. Greccy uchodźcy (w 80% ludność pochodzenia rolniczego), którzy przybyli do Zgorzelca, rozpoczęli produkcję sera według tradycyjnych metod. Sprzedawany był on głównie wśród społeczności greckiej. W owym czasie wytwarzano go także z mleka krowiego. (…) Kuchnia, jaką Grecy stosują tutaj, nie odbiega tak bardzo od prawdziwej kuchni greckiej; w miarę tutejszych możliwości Grecy starają się przystosować ją do ojczystych wzorów. (…) Wielu Greków szczególnie tych osiadłych na gospodarstwach, zajmuje się specjalnie hodowlą baranów. Z mleka owczego robią sery, takie jak w Grecji, mają one ogromny popyt wśród Greków. (…) Mleko zakwasza się przy pomocy sposobów greckich, a więc na podpuszczkę (z żołądków jagnięcych). Niektórzy zakwaszają mleko w koziej skórze; takie mleko przechowuje się w skórze przez kilka miesięcy. Robi się ono bardzo gęste i podobno bardzo smaczne, ale jest to sposób rzadki, gdyż nie każdy to potrafi, no i nie każda skóra do tego się nadaje (ibidem, s. 150). Ser wytwarzany według tradycyjnych greckich metod wyrabiany jest obecnie w niewielkich ilościach, okazjonalnie lub na zamówienie.