Wygląd:

Ziarna twarogowe wymieszane ze śmietanką.

Kształt:

Nieregularne ziarna twarogowe różnej wielkości.

Rozmiar:

0,2 - 20 kg.

Barwa:

Jednolita w całej masie biała lub lekko kremowa.

Konsystencja:

Jednolita ziarnista.

Smak:

Śmietankowy, dopuszcza się lekko kwaśny i lekko słony.

Tradycja:

Gmina trzebownisko położona jest w centralnej części województwa podkarpackiego. Ma charakter przemysłowo-rolniczy z typowym dla tego regionu rozdrobnieniem gospodarstw rolnych, z których większą część stanowią gospodarstwa specjalizujące się w produkcji mlecznej. Pierwsza mleczarnia na tych terenach powstała w roku 1886 i skupiała się głównie na produkcji masła oraz serów. W gospodarstwach domowych jednym ze sposobów przetwarzania mleka było przygotowywanie serka ziarnistego. Był on niekiedy podstawą codziennego żywienia. Serek ziarnisty wyrabiany jest z mleka świeżego z dodatkiem kwaśnej śmietany lub mleka zsiadłego. „(…) Gdy mleko skwaśniało wówczas stawiano go koło pieca, żeby się ogrzało. Trwało to bardzo długo, trzeba było uważać, żeby mleko nie ogrzało się zbyt szybko, gdyż wówczas ser był suchy i niesmaczny. Po bardzo długim czasie w naczyniu tworzył się skrzep. Wówczas babcia kroiła ten skrzep nożem a następnie hartowała – dodawała do tego bardzo ciepłej wody i wówczas robiły się takie ziarenka – kulki serowe” (Wywiad etnograficzny przeprowadzony z mieszkańcami gminy trzebownisko). Następnie zawartość garnka odcedzano, a „kulki serowe” polewano zimną wodą dla ich lepszej trwałości. Do tak przygotowanego serka dodawano nieco soli lub szczypiorku do smaku. Z wywiadów etnograficznych przeprowadzonych z mieszkańcami wynika, że receptura serka ziarnistego pojawiła się już w 50-tych latach XX wieku i przekazywana była z pokolenia na pokolenie, między innymi na zajęciach w Szkole Gospodyń Wiejskich w Albigowej.