Wygląd:

Pieczywo o ciemnej, chrupiącej skórce. W przekroju ciemny, porowaty i dobrze wypieczony. Wzbogacony i przyozdobiony ziarnami słonecznika.

Kształt:

Po wypieczeniu zachowuje kształt formy i zaokrąglony wierzch.

Rozmiar:

Bochenek o wadze ok. 0,5 kg.

Barwa:

Skórka górna i dolna ciemna. Miękisz barwy ciemnej, porowaty.

Konsystencja:

Wierzch, spód i boki są chrupiące, lekko twarde. Środek pulchny, bez zakalca i grudek mąki.

Smak:

Zapach lekko kwaśny wynikający z naturalnego zakwasu, na jakim jest wypiekany chleb, przyjemny aromat dobrze wypieczonego chleba.

Tradycja:

Stolno jest wsią położoną w województwie kujawsko-pomorskim słynącą ze swojego przywiązania do tradycji. Wynika to zarówno z wielu zabytków, które ostały się poprzez wieki pozostając chwalebnym dziedzictwem przeszłości, jak i zwyczajów mieszkańców kultywowanych w miejscowych rodzinach. Budowę piekarni w Stolnie rozpoczęto w 1961 r., a ukończono w 1974 r. Wcześniej jednak Spółdzielnia posiadała piekarnie w Chełmnie i Gorzuchowie, od których nowo wybudowana przejęła tradycyjny sposób wypiekania pieczywa. Chleb razowy cieszy się wielką popularnością od samego początku jej istnienia. O jego niezwykłych walorach wspomina nawet Leopold Staff: „Wiecznie tak samo jeszcze jak za czasów Piasta, Po łokcie umączone ręce dzierżąc w dzieży, Zakwasem zaczyniony chleb ugniata świeży Przejęta swym odwiecznym obrządkiem niewiasta. (…) Wychodzą wnet pożywne, razowe bochenki, Brunatne i okrągłe – ku piekarki chlubie – Jak widnokrąg zoranych pól, co chleb zrodziły”. Pieczenie chleba jest pracą uświęconą wielowiekowymi tradycjami i obwarowane mnóstwem niemal magicznych rytualnych gestów. W Stolnie chleb wypiekany jest z dbałością o tradycyjne receptury i darzony wielkim szacunkiem. Stoleński razowiec ze słonecznikiem cieszy się znaczną renomą na lokalnym rynku. Chleb ten jest pieczywem na naturalnym zakwasie, opartym na tradycyjnej metodzie i recepturze, która pozostaje niezmienna. Dodawany do stoleńskiego razowca słonecznik nie tylko wpływa pozytywnie na pracę przewodu trawiennego i gospodarkę kwasów żółciowych, ale stanowi również swoisty afrodyzjak, którego działanie odkryli już Aztekowie, a za ich sprawą Hiszpanie, którzy w połowie XVI wieku sprowadzili go do Europy. Podczas formowania i układania bochenków nie wolno było rozmawiać, zachwalać ciasta ani otwierać drzwi. Wierzono, że te właśnie zwyczaje uchronią chleb przed zakalcem. Bywały gospodynie, które nad każdym bochenkiem kreśliły znak krzyża. Po wyjęciu chleba pukały w spód sprawdzając czy jest właściwie wypieczony. Następnie obmywano wierzch wodą, by skórka była miękka i błyszcząca. Chleb leżakował na drewnianych ławach lub półkach z drążków (I. Kubiak, K. Kubiak, „Chleb w tradycji ludowej”, Warszawa 1981). Do dziś w piekarni w Stolnie kultywowany jest cały szereg dawnych tradycyjnych obrzędów związanych z wypiekiem chleba. Należą do nich: wygładzanie powierzchni zmoczonymi dłońmi przed włożeniem do pieca, opukiwanie spodu, by sprawdzić czy jest dobrze wypieczony, wykładanie bochnów na drewniane ławy, które nie są ze świeżego ani smolnego drewna. Do dnia dzisiejszego w stoleńskiej piekarni zachowało się kilka dębowych ław będących pozostałościami po wcześniejszej piekarni.