Wygląd:

Pieczywo pszenne o złotobrązowej skórce, posypanej makiem lub cukrem.

Kształt:

Półksiężyc, na przekroju owalny.

Rozmiar:

Od 5 do 15 cm długości.

Barwa:

Skórka szczodroka z zewnątrz o barwie od jasnozłotej do złotobrązowej (w zależności od czasu pieczenia). Po przekrojeniu ciasta jasna, kremowa barwa.

Konsystencja:

Stała, zwięzła, w środku konsystencja wilgotnego ciasta. Zewnętrzna skórka krucha i chrupiąca.

Smak:

Zapach typowego ciasta drożdżowego i śmietany. Smak słodkawo-słony.

Tradycja:

Nazwa rogalików pochodzi od „szczodrego wieczoru” – tak w średniowieczu określano Wigilię Bożego Narodzenia, podczas której składano sobie życzenia i obdarowywano się podarunkami. Na początku XX wieku „szczodrym wieczorem” został nazwany dzień 6 stycznia (Święto Trzech Króli). Niektórzy nazwę szczodroków wiążą z dobrymi i szczodrymi gospodyniami. W dawnej Polsce z dniem 6 stycznia jest związany obrzęd „chodzenia po szczodrokach”. Każda z gospodyń częstowała przybywających pod dom kolędników słodkimi rogalikami. Miało to zapewnić szczęście, urodzaj na polach oraz dostatek w nadchodzącym Nowym Roku. Skąpe i leniwe gospodynie, które nie przygotowały rogalików i nie poczęstowały kolędników, czekała zła wróżba na kolejny rok. Tradycja wypiekania rogalików przekazywana była z pokolenia na pokolenie. „Do wyrobu szczodroków potrzebne są takie produkty jak masło, mleko, drożdże, cukier, sól, śmietana. Przygotowujemy rozczyn drożdżowy, mąkę przesiewamy przez sito, łączymy z rozczynem i dokładnie mieszamy, aż ciasto odchodzi od ręki i odstawiamy w ciepłe miejsce do wyrośnięcia. Z przygotowanego ciasta formujemy małe rogaliki – rogi zawijamy do siebie i pieczemy w piecu chlebowym 25 minut. Należy pamiętać o tym, iż wszystkie półprodukty muszą mieć jednakową temperaturę, aby wypiekł się udał” (Wywiad etnograficzny przeprowadzony z mieszkańcami w powiecie jędrzejowskim). Podczas wypieku rogalików w kuchni i przy piecach zbierały się wszystkie kobiety mieszkające w danym gospodarstwie. Towarzyszyła temu miła i ciepła atmosfera, a zapach drożdżowego ciasta unosił się po całym domu. W ostatnich latach przepis na szczodroki uległ zmianie. Coraz częściej rogaliki wypiekane są z różnym nadzieniem, np. z marmoladą, dżemem bądź z kapustą. Wynika to ze zmieniających się upodobań oraz smaków konsumentów, a także z ilości dostępnych produktów na rynku.