Tatarczuch z Radomska
03.06.2018
Produkt wpisany na listę produktów tradycyjnych w dniu 2009-11-04 w kategorii Wyroby piekarnicze i cukiernicze w woj. łódzkim.
Wygląd:
Prostokątny, ciemnobrązowy placek.
Kształt:
Placek przybiera kształt prostokątnej brytfanki, w której jest pieczony. Wierzch lekko wybrzuszony.
Rozmiar:
Długość ok. 40 cm, szerokość ok. 25 cm, wysokość ok. 7 cm, waga 3,5-4 kg.
Barwa:
Barwa skórki ciemnobrązowa, miąższ brązowo-siny.
Konsystencja:
Po upieczeniu ciasto wilgotne, puszyste, ale ścisłe.
Smak:
Specyficzny, słodki, miodowy smak.
Tradycja:
Tradycyjnym produktem, pieczonym od niepamiętnych czasów w okolicach Radomska, jest tatarczuch, czyli placek z mąki gryczanej. Legenda głosi, że uprawę gryki na terenach Stobiecka Miejskiego, obecnej dzielnicy Radomska, zapoczątkowali osiedleni tu w dawnych czasach jeńcy tatarscy, stąd jej potoczna nazwa – tatarka. Sprzedaż kaszy oraz wypiek placków gryczanych stanowiły główne źródło utrzymania mieszkańców Stobiecka w XVI wieku. „Głównym przedmiotem handlu uprawianego przez kaszarzy z Brzeźnicy Starej, Działoszyna i Stobiecka Miejskiego była w pierwszym rzędzie kasza krakowska. Poza tym sprzedawali drobniutką kaszkę zw. miałką, mąkę gryczaną oraz ospę zw. mięklinami. Żony kaszarzy i postronne osoby zajmowały się także wypiekiem i sprzedażą specjalnych placków zw. tatarczuchem. Sprzedawały je na pobliskich targach, jarmarkach i odpustach” (J. P. Dekowski, „Kaszarze stobieccy, brzeźniccy i działoszyńscy”, Prace i Materiały Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi, Seria Etnograficzna Nr 7 – Radomszczańskie, Łódź 1965). Tatarczuch pieczono na blachach w tradycyjnych piecach ceglanych, opalanych drewnem, co pozwalało na utrzymanie właściwej temperatury, a ponadto nadawało wypiekowi niepowtarzalny smak i aromat. Sprzedawano go w całości lub na kromki, tzw. krajanki, na pobliskich targach, jarmarkach i odpustach. Specyficzną cechą tego produktu jest to, że przygotowuje się go z mąki gryczanej z pełnego przemiału, którą rzadko stosuje się do wyrobu ciast. Receptura jego wypieku przekazywana była z pokolenia na pokolenie. Jednak z upływem lat zaniechano powszechnej uprawy gryki, a tym samym częstego pieczenia tatarczucha. Ograniczona skala wypieku sprawia, że jest on poszukiwany i ceniony wśród smakoszy.
- Ostatnia modyfikacja:
- 09.10.2018 12:41 Sławomir Mucha
- Pierwsza publikacja:
- 09.10.2018 12:41 Sławomir Mucha