Winko z chabru
03.06.2018
Produkt wpisany na listę produktów tradycyjnych w dniu 2017-02-01 w kategorii Napoje w woj. kujawsko-pomorskim.
Wygląd:
Klarowny, przejrzysty płyn bez osadu i zawiesin.
Kształt:
W zależności od naczynia, w którym się znajduje.
Rozmiar:
W zależności od naczynia, w którym się znajduje.
Barwa:
Płyn koloru jasno różowego, kolor może ulec zmianie na bursztynowy pod wpływem utleniania.
Konsystencja:
Płyn bez wyraźnych wrażeń w dotyku.
Smak:
Słodko-kwaskowaty, orzeźwiający smak, lekko „winny” zapach.
Tradycja:
Chaber bławatek to pospolity chwast występujący w uprawach zbożowych, charakterystyczny dla kujawskich pól – w parze z makiem stanowi typowy dla Kujaw krajobraz. Odzwierciedleniem tego jest dominujący, w różnych odcieniach, kolor chabrowy w kujawskim stroju ludowym. W czasach, gdy nieznane były sztuczne barwniki, z płatków bławatka wytwarzano farbę, która doskonale barwiła na niebiesko wełnę, papier i przetwory spożywcze. Również z uwagi na swoje walory smakowe i zdrowotne chaber był często wykorzystywany do leczenia różnych dolegliwości, a także do wyrobu gaszącego pragnienie napoju – winka z chabru. Winko z chabru to orzeźwiający, słodko-kwaśny napój przygotowywany na bazie płatków chabra bławatka. Płyn klarowny o pięknej, różowej barwie, która może ulec zmianie pod wpływem światła słonecznego w bursztynową. Obecnie przetrwał tylko we wspomnieniach z dzieciństwa, kiedyś ze względu na swoje walory smakowe nazywany napojem żniwiarzy i dzieci. „Pamiętam z dzieciństwa, jak babcia częstowała nim w upalne dni, bo dobrze gasiło pragnienie” (Wywiad przeprowadzony z mieszkanką miejscowości Bronisław, gmina Dobre). „W każdym domu stały na parapecie te butelki” (Wywiad przeprowadzony z mieszkanką okolic Osięcin). Opis przyrządzania winka z chabru możemy znaleźć również w książkach kucharskich: „Dla dzieci sporządzano winko z modraków, czyli chabrów. (…) Zebrać do butelki lub słoika „rozpuszczone”, czyli rozwinięte główki modraków (chabrów) – pospolitego chwastu rosnącego w zbożu. Kwiaty zalać przegotowaną ostudzoną wodą. Pozostawić na parapecie okiennym w słońcu na kilka dni. Gdy kwiaty „puszczą” kolor, płyn przecedzić. Posłodzić” (Z. Przybylak, „Tradycyjna kuchnia pomorsko-wielkopolska”). Przepis na wino chabrowe znajdujemy również u Doroty Kalinowskiej w książce pt.: „Gzik, żur i prażucha. Tradycje kuchni kujawskiej”: „Składniki: 3 garście płatków z kwiatu chabru, 3 szklanki cukru, 3 l wody. Wykonanie: wodę zagotować, rozpuścić w niej cukier. Do szklanego słoja włożyć płatki i zalać wodą z cukrem. Pozostawić na 14 dni w miejscu z dostępem słońca. Po sfermentowaniu całość przecedzić i wlać do szklanych butelek, zakorkować”.
- Ostatnia modyfikacja:
- 16.07.2018 10:45 Sławomir Mucha
- Pierwsza publikacja:
- 16.07.2018 10:45 Sławomir Mucha