Minister rolnictwa i rozwoju wsi Czesław Siekierski 11 października 2024 r. podpisał rozporządzenia w sprawie stawek płatności bezpośrednich za 2024 r.

Stawki podstawowych płatności bezpośrednich i przejściowego wsparcia krajowego

Stawki podstawowych płatności bezpośrednich i przejściowego wsparcia krajowego za 2024 r. są następujące:

• Podstawowe wsparcie dochodów: 483,20 zł/ha;
• Płatność redystrybucyjna: 168,79 zł/ha;
• Płatność dla młodych rolników: 256,55 zł/ha;
• Płatność do roślin strączkowych na nasiona: 794,08 zł/ha;
• Płatność do roślin pastewnych: 430,18 zł/ha;
• Płatność do ziemniaków skrobiowych: 1 580,89 zł/ha;
• Płatność do buraków cukrowych: 1 253,34 zł/ha;
• Płatność do pomidorów: 2 097,56 zł/ha;
• Płatność do chmielu: 1 852,03 zł/ha;
• Płatność do truskawek: 1 154,20 zł/ha;
• Płatność do lnu: 431,98 zł/ha;
• Płatność do konopi włóknistych: 125,32 zł/ha;
• Płatność do bydła: 320,35 zł/szt.;
• Płatność do krów: 409,86 zł/szt.;
• Płatność do owiec: 109,40 zł/szt.;
• Płatność do kóz: 47,83 zł/szt.;
• Uzupełniająca płatność podstawowa: 63,22 zł/ha;
• Płatność niezwiązana do tytoniu: 2,52 zł/kg.

Stawka płatności dla małych gospodarstw wynosi 962,73 zł/ha (stanowi równowartość w złotych kwoty 225 euro przeliczonej z zastosowaniem kursu wymiany 4,2788 zł/euro).

Stawki płatności w ramach ekoschematu „Rolnictwo węglowe i zarządzanie składnikami odżywczymi”

Stawki płatności za realizację poszczególnych praktyk w ramach tego ekoschematu zależą od liczby punków na hektar powierzchni obszaru zatwierdzonego do wsparcia i wynoszą, w zależności od praktyki:

• Ekstensywne użytkowanie trwałych użytków zielonych z obsadą zwierząt: 435,10 zł/ha;
• Międzyplony ozime lub wsiewki śródplonowe: 435,10 zł/ha;
• Opracowanie i przestrzeganie planu nawożenia – wariant podstawowy: 87,02 zł/ha;
• Opracowanie i przestrzeganie planu nawożenia – wariant z wapnowaniem: 261,06 zł/ha;
• Zróżnicowana struktura upraw: 225,01 zł/ha;
• Wymieszanie obornika na gruntach ornych w terminie 12 godzin od jego aplikacji: 174,04 zł/ha;
• Stosowanie nawozów naturalnych płynnych innymi metodami niż rozbryzgowo: 261,06 zł/ha;
• Uproszczone systemy uprawy: 251,94 zł/ha;
• Wymieszanie słomy z glebą: 134,60 zł/ha.

Stawki płatności w ramach pozostałych ekoschematów

W przypadku pozostałych ekoschematów stawki płatności wynoszą:

• Obszary z roślinami miododajnymi: 898,66 zł/ha;
• Integrowana Produkcja Roślin: 818,92 zł/ha;
• Biologiczna ochrona upraw: 300,06 zł/ha;
• Retencjonowanie wody na trwałych użytkach zielonych: 244,57 zł/ha;
• Grunty wyłączone z produkcji: 422,34 zł/ha.

Płatności bezpośrednie w 2024 r. – komentarz

W 2024 r. ekoschematy obszarowe cieszyły się dużym zainteresowaniem rolników (złożono wnioski na powierzchnię o 2,3 mln ha większą niż w kampanii 2023 r.). To oznacza, że rolnicy akceptują stawiane wymogi i chcą je realizować.

Wobec dużego zainteresowania ekoschematami obszarowymi oraz ze względu na ustaloną dla Polski ogólną kopertę na płatności bezpośrednie na 2024 r. konieczne jednak było określenie stawek tych płatności na niższym poziomie niż określono w Planie Strategicznym.

Rzeczywiste dane z wniosków o przyznanie wsparcia wskazują, że pomimo redukcji ww. stawek płatności rolnicy realizujący ekoschematy w kampanii 2024 w porównaniu do kampanii 2023 r. otrzymają średnie płatności w EUR na gospodarstwo o ok. 3,2 proc. większe, a na hektar o ok. 1,3 proc. większe. Wynika to w szczególności ze zwiększonej liczby realizowanych ekoschematów w gospodarstwie oraz wyższej planowanej stawki Podstawowego Wsparcia Dochodów (PWD) – wzrost stawki ze 108,54 EUR (2023 r.) do 112,93 EUR (2024 r.).

Jednocześnie należy zauważyć, że kurs wymiany EUR na PLN, po którym przeliczane są płatności bezpośrednie w kampanii 2024 r., jest o ponad 7,5 proc. niższy niż kurs zastosowany w 2023 r. (kurs 2023 r. – 4,6283 PLN/EUR, kurs 2024 r. – 4,2788 PLN/EUR). Obniżenie kursu EUR jest więc głównym czynnikiem wpływającym na spadek płatności wypłacanych w PLN. W kampanii 2024 r. w porównaniu do kampanii 2023 r. rolnicy otrzymają średnie płatności w PLN na gospodarstwo o ok. 4,6 proc. mniejsze, a na hektar o ok. 6,4 proc. mniejsze.

Należy podkreślić, że w opinii Ministra rolnictwa i Rozwoju Wsi podstawową funkcją płatności bezpośrednich pozostaje wsparcie dochodów gospodarstw rolniczych. Realizacja nowych wyzwań środowiskowo-klimatycznych nie powinna odbywać się kosztem osłabienia tej podstawowej funkcji. Z tego względu nie obniżono wysokości stawki PWD w celu uzupełnienia brakujących środków na ekoschematy obszarowe (abstrahując od formalnych możliwości dokonania takiego przesunięcia). Stawka PWD musiałaby bowiem zostać zmniejszona ze 112,93 EUR/ha (483,20 PLN/ha) do ok. 95 EUR/ha (ok. 408 PLN/ha). Takie podejście skutkowałoby przesunięciem środków w ramach płatności bezpośrednich do gospodarstw dużych (powyżej 50 ha), których jest dziesięć razy mniej niż tych o powierzchni do 50 ha. Gospodarstwa najmniejsze (o powierzchni do 5 ha), bez względu na to, czy realizują czy nie realizują ekoschematy obszarowe, otrzymałyby mniejsze płatności – niektóre nawet o ok. 76 zł/ha mniej.