Konferencja została zorganizowana 18 października br. przez Ministerstwo Rolnictwa Słowacji w ramach Prezydencji słowackiej w Grupie Wyszehradzkiej,
przy współpracy z OECD.

W konferencji wzięli udział komisarz UE ds. rolnictwa i rozwoju obszarów wiejskich Phil Hogan, minister rolnictwa Republiki Czeskiej Miroslav Toman, sekretarz stanu ministerstwa rolnictwa Węgier Zsolt Feldman, oraz dyrektor pionu w Dyrekcji Handel i Rolnictwo OECD Frank van Tangeren.

Pierwsza część konferencji poświęcona była prezentacji stanowisk poszczególnych państw członkowskich UE w odniesieniu do kwestii zarządzania ryzykiem w sektorze rolno-spożywczym. W swoim wystąpieniu wiceminister Zarudzki podkreślił, że ryzyko w rolnictwie jest szczególnie istotne w związku z faktem, że produkcja rolna jest mocno uzależniona od czynników klimatycznych i biologicznych, podmioty rolnicze mają stosunkowo słabą pozycję na rynku, a nieprzewidywalność zjawisk czy też długi cykl produkcji rolnej, który ogranicza możliwość modyfikowania podjętych wcześniej decyzji produkcyjnych, jest w rolnictwie większa niż w pozostałych działach gospodarki narodowej.

Zdaniem Polski, pojawiające się od kilku lat ryzyko niestabilnych cen produktów rolnych,
jak również ryzyko związane z występowaniem katastrof naturalnych i chorób zwierzęcych, wymaga odpowiednich instrumentów, zarówno z zakresu ubezpieczeń, jak i zapobiegania lub zmniejszania występującego ryzyka. Ważne jest także zapewnienie szybkich i adekwatnych metod przywracania funkcji i potencjału rolniczego, zniszczonego na skutek niekorzystnych zjawisk.

− Szacuje się, że brak działań zmniejszających negatywny wpływ pogody na inwestycje i biznes będą kosztować europejską gospodarkę w perspektywie do 2020 roku 100 mld euro rocznie, a do 2050 roku kwota ta może wzrosnąć nawet do 250 mld euro rocznie − stwierdził wiceminister Zarudzki.

Ryszard Zarudzki podkreślił, że aby zapobiec w przyszłości znacznym stratom wynikającym
z ryzyka pogodowego zasadne jest wspieranie transferu ryzyka poza gospodarstwo rolne.
Jest to możliwe poprzez rozwijanie rynku ubezpieczeń, które są jedną z najwłaściwszych metod zarządzania ryzykiem w rolnictwie. W opinii Polski, wspieranie ubezpieczeń rolnych z budżetu UE jest działaniem niezbędnym do ograniczenia ryzyka prowadzenia produkcji rolniczej.

Działania podejmowane na poziomie gospodarstw powinny być uzupełniane przez komplementarne wsparcie przedsięwzięć o charakterze zapobiegawczym na poziomie szerszym niż gospodarstwo. Polska identyfikuje potencjał do poprawy zarządzania ryzykiem w rozwoju technologii i innowacji oraz w transferze wiedzy.

Uczestnicy dyskusji panelowej byli zgodni co do tego, że zapewnienie kompleksowego wsparcia w obszarze zapobiegania zniszczeniu i odtwarzania potencjału gospodarstw ma obecnie, i będzie miało w przyszłości, kluczowe znaczenie dla dalszego rozwoju sektora rolnego. Lepsze dostosowanie wdrażanych instrumentów do występujących na danym obszarze problemów związanych ze zmianami klimatycznymi, czy pojawiającymi się kryzysami koniunktury na rynkach rolnych, może okazać się kluczowe z punktu widzenia osiągania celów wsparcia.

W dalszej części konferencji miała miejsce dyskusja Ministrów państw Grupy Wyszehradzkiej
z Komisarzem UE ds. Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, Panem Philem Hoganem oraz Dyrektorem Pionu w Dyrekcji Handel i Rolnictwo OECD nt. narzędzi zarządzania ryzykiem w ramach nowej WPR. Projekt nowej WPR przewiduje wdrożenie obowiązkowego zarządzania ryzykiem na poziomie państw członkowskich, które powinno stanowić element planu strategicznego WPR. W tym kontekście uczestnicy spotkania wymienili poglądy na temat stosowania zarządzania ryzykiem w ramach planów strategicznych w nowej WPR, krajowych doświadczeń w zarządzaniu ryzykiem, instrumentów zarządzania ryzykiem ważnych
dla zrównoważonego rozwoju rolnictwa i wzrostu konkurencyjności europejskiego rolnictwa na poziomie globalnym, oraz środków zarządzania ryzykiem, które powinny być stosowane
na poziomie UE.

W opinii Polski rozwiązania dotyczące instrumentów zarządzania ryzykiem, zaproponowane w projekcie rozporządzenia w sprawie Planów Strategicznych WPR, powinny być wdrażane opcjonalnie, tak aby zapewnić elastyczność i skuteczność całego systemu zarządzania ryzykiem. Polska uważa, że w przepisach UE należy precyzyjnie zdefiniować „sytuację kryzysową”, także w aspekcie kryzysu występującego regionalnie. Lepsze zdefiniowanie sytuacji kryzysowej powinno umożliwiać szybkie i efektywne uruchamianie instrumentów łagodzących. Możliwość uruchamiania instrumentów łagodzących powinna wynikać wprost z przepisów prawa, a nie z uznaniowych decyzji unijnej administracji.

Stosowany w Polsce od 12 lat program subsydiowanych ubezpieczeń upraw rolnych jest programem krajowej pomocy. Doświadczenia z jego realizacji mogą służyć budowie porównywalnego programu we wszystkich państwach członkowskich z dofinansowaniem z budżetu Unii Europejskiej. W opinii Polski, wspieranie ubezpieczeń rolnych z budżetu UE jest działaniem niezbędnym do ograniczenia ryzyka prowadzenia produkcji rolniczej.

Uczestnicy spotkania podkreślali, że potrzebne są nowe i elastyczne narzędzia poprawiające skuteczność i szybkość działania.

Konferencja zakończyła się przyjęciem wspólnych konkluzji, podsumowujących główne postulaty uczestników konferencji.