Dnia 25 września 2017 r. zostało ogłoszone rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 15 września 2017 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania pomocy finansowej w ramach działania „Rolnictwo ekologiczne” objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020 (Dz. U. z 2017 r. poz. 1775) wprowadzające od 2018 r. szereg zmian mających na celu przede wszystkim uproszczenie i uelastycznienie zasad wdrażania i realizacji działania.

Wprowadzone zmiany wychodzą naprzeciw postulatom zgłaszanym przez rolników, związki rolników, organizacje ekologiczne oraz doradców rolnośrodowiskowych oraz są wynikiem dotychczasowych doświadczeń z wdrażania działania.  Są to m.in.:

1. Możliwość realizacji zobowiązań ekologicznych tego samego rodzaju

Już w 2017 r. rolnik mógł realizować trzy różne zobowiązania ekologiczne tj. (1) zobowiązanie na gruntach ornych, (2) zobowiązanie w ramach upraw sadowniczych i (3) zobowiązanie na TUZ. Mogły one zostać podjęte w dowolnym roku. Rolnik nie mógł jednak realizować np. dwóch zobowiązań tego samego rodzaju (np. dwóch zobowiązań ekologicznych na gruntach ornych).

W celu uelastycznienia zasad wdrażania działania „Rolnictwo ekologiczne” na 2018 r. wprowadzona została możliwość realizacji zobowiązań ekologicznych takiego samego rodzaju. Zobowiązania takie nie mogą być jednak podjęte w tym samym roku. Zobowiązania tego samego rodzaju są traktowane, jako oddzielne zobowiązania ekologiczne.

Dopuszczenie realizacji przez rolników takich samych zobowiązań jest korzystne dla rolników (również tych, którzy podjęli zobowiązania ekologiczne w latach 2015-2017), ponieważ wprowadza dowolność i elastyczność w podejmowaniu przez rolnika decyzji o przystąpieniu do realizacji działania. Umożliwia również objęcie działaniem dodatkowych gruntów, np. w przypadku powiększenia obszaru gospodarstwa. Ponadto, w przypadku rolników realizujących już zobowiązania ekologiczne umożliwi to również objęcie zobowiązaniem ekologicznym gruntów, na których dotychczas nie były spełnione warunki przyznania płatności ekologicznej.

2. Liczba posiadanych zwierząt a płatność ekologiczna do upraw paszowych

Od 2018 r., płatność ekologiczna w ramach pakietów 5. i 11. tzn. do upraw paszowych będzie przyznawana do powierzchni gruntów ornych zadeklarowanych we wniosku o przyznanie płatności ekologicznej w ramach tych pakietów zgodnie z zasadą proporcjonalności – rolnikowi zostanie zatem przyznana płatność ekologiczna do powierzchni nie większej niż iloraz liczby posiadanych przez rolnika zwierząt (w DJP) i współczynnika 0,3. Płatność zostanie zatem przyznana do tych gruntów, do których „wystarczy” rolnikowi zwierząt zgodnie z ww. zasadą przeliczania. Zobowiązaniem ekologicznym objęte będą jednak wszystkie grunty zadeklarowane w ramach tych pakietów.

3. Okres przetrzymywania zwierząt w gospodarstwach realizujących działanie „Rolnictwo ekologiczne”

Od 2018 r., dla zwierząt gatunków podlegających obowiązkowi identyfikacji i rejestracji tj. bydło, owce, kozy, świnie i konie będzie obowiązywał ten sam okres referencyjny ich przetrzymywania w gospodarstwie, niezależnie od tego czy rolnik ubiega się o płatność w ramach pakietów 5. i 11. czy w ramach pakietów 6. i 12. Tym samym, na potrzeby przyznawania płatności ekologicznej w ramach ww. pakietów, okresem referencyjnym utrzymywania w gospodarstwie bydła, owiec, kóz i koni będzie okres od dnia 15 marca do dnia 30 września roku złożenia wniosku o płatność ekologiczną, a w przypadku świń, ze względu na charakter hodowli tych zwierząt, okresem referencyjnym będzie okres od dnia 16 października roku poprzedzającego rok złożenia wniosku o przyznanie płatności ekologicznej do dnia 15 października w roku złożenia wniosku o przyznanie tej płatności.

W przypadku gatunków niepodlegających obowiązkowi identyfikacji i rejestracji - nadal obowiązywał będzie stan średniookresowy „od kontroli do kontroli” jednostki certyfikującej.

4. Wytworzenie produktu ekologicznego w przypadku nowonasadzonych plantacji sadowniczych

Już w 2017 r. umożliwiono rolnikom otrzymywanie płatności ekologicznej także do nowonasadzonych plantacji sadowniczych i określono, że w przypadku takich plantacji wytworzenie produktu ekologicznego nie jest wymagane w pierwszych dwóch latach od ich nasadzenia. Od 2018 r. warunek ten został uszczegółowiony dla poszczególnych gatunków roślin objętych wsparciem w ramach pakietów 4. i 10. (uprawy sadownicze).

Co do większości nowonasadzonych plantacji sadowniczych wytworzenie produktu nie będzie nadal wymagane w pierwszych dwóch latach od ich nasadzenia. Wyjątek stanowią gatunki, które dają pierwsze owoce później tj. gruszy domowej, derenia jadalnego, rokitnika zwyczajnego, pigwy pospolitej, pigwowca japońskiego, róży dzikiej, róży jabłkowatej i róży pomarszczonej. Dla nich warunek wytworzenia produktu ekologicznego nie będzie weryfikowany w pierwszych trzech latach od ich nasadzenia. Warunek wytworzenia produktu w drugim roku od nasadzenia wprowadzono jedynie dla maliny, truskawki, poziomki i borówki brusznicy, gdyż rośliny te mogą dać pierwszy zbiór już w pierwszych dwóch latach od nasadzenia.

5. Rośliny objęte wsparciem w ramach działania

Od 2018 r., w ramach działania „Rolnictwo ekologiczne” rolnik będzie mógł otrzymać płatność również do gruntów, na których uprawiane są konopie włókniste. Płatność ekologiczna do gruntów, na których jest prowadzona uprawa konopi włóknistych będzie mogła być przyznana, jeżeli rolnik w tym samym roku i do tych samych gruntów będzie się ubiegał o przyznanie płatności bezpośredniej do uprawy konopi i jeżeli spełni warunki przyznania tej płatności. Ponadto, płatność ekologiczna do gruntu z uprawą konopi włóknistych będzie przyznawana tylko wtedy, kiedy uprawa ta będzie prowadzona w celu uzyskania nasion, liści lub kwiatostanów. Tym samym płatność ekologiczna nie będzie przyznana, jeśli uprawa ta prowadzona jest w celu wykorzystania słomy (np. na włókna konopne).