Konwencja Waszyngtońska (CITES)
Konwencja o międzynarodowym handlu dzikimi zwierzętami i roślinami gatunków zagrożonych wyginięciem, zwana także konwencją waszyngtońską lub w skrócie CITES, została sporządzona w Waszyngtonie 3 marca 1973 roku.
Informacje dla wnioskodawców
UWAGA: Poniższe wymagania są niezależne od wymogów weterynaryjnych, mogących mieć zastosowanie w przypadku przewozu żywych zwierząt i niektórych produktów zwierzęcych. Kwestie te pozostają w kompetencji Biura ds. Granic Głównego Inspektoratu Weterynarii. Z kolei kwestie dotyczące gatunków rodzimych i inwazyjnych oraz zwierząt niebezpiecznych dla życia i zdrowia ludzi pozostają w kompetencji Generalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska.
Wniosek o wydanie zezwolenia na przywóz
Wnioskując o wydanie zezwolenia na przywóz, należy przesłać:
- wypełniony formularz wniosku,
- kserokopię zezwolenia eksportowego lub świadectwa reeksportu,
- w przypadku żywych zwierząt: orzeczenie powiatowego lekarza weterynarii o spełnieniu przez importera warunków przetrzymywania zwierząt odpowiadających ich potrzebom biologicznym,
- dowód wniesienia opłaty skarbowej w wysokości 107 zł.
Wniosek o wydanie zezwolenia na wywóz
Wnioskując o wydanie zezwolenia na wywóz, należy przesłać:
- wypełniony formularz wniosku,
- dokumenty poświadczające legalność pozyskania okazów; w przypadku gatunków rodzimych lub inwazyjnych dodatkowo dokumenty poświadczające spełnienie wymogów wynikających z przepisów krajowych w zakresie ochrony gatunkowej,
- dowód wniesienia opłaty skarbowej w wysokości 107 zł.
Wniosek o wydanie świadectwa wspólnotowego
Wnioskując o wydanie świadectwa wspólnotowego, należy przesłać:
- wypełniony formularz wniosku,
- dokumenty poświadczające legalność pozyskania okazów; w przypadku świadectwa zwalniającego z zakazów podejmowania działalności komercyjnej dokumenty poświadczające pochodzenie okazów z hodowli przynajmniej w drugim pokoleniu oraz poświadczające legalność pochodzenia stada hodowlanego; w przypadku gatunków rodzimych lub inwazyjnych dodatkowo dokumenty poświadczające spełnienie wymogów wynikających z przepisów krajowych w zakresie ochrony gatunkowej,
- dowód wniesienia opłaty skarbowej w wysokości 17 zł.
Wnioski należy składać pod adresem:
Ministerstwo Środowiska
Departament Ochrony Przyrody
ul. Wawelska 52/54
00-922 Warszawa
Kontakt
Informacje nt. stosowania konwencji waszyngtońskiej (CITES) w Polsce, z także informacje w zakresie rozpatrywanych wniosków o wydanie dokumentów CITES można uzyskać pod adresem cites-ma@mos.gov.pl oraz we wtorki i czwartki w godzinach 9.00-13.00 pod numerami telefonów: (+48 22) 36-92-259 i (+48 22) 36-92-407.
Adres do korespondencji:
Ministerstwo Środowiska
Departament Ochrony Przyrody
ul. Wawelska 52/54
00-922 Warszawa
Przed wakacjami - to warto wiedzieć!
Jakich pamiątek nie mogę przywozić z wakacji? Czy mogę bez przeszkód podróżować ze swoim pupilem? Tutaj znajdziesz odpowiedź na te i wiele innych pytań!
Jakich pamiątek nie mogę przywozić z wakacji?
Przed przywozem pamiątek z egzotycznych roślin i zwierząt upewnij się, czy nie są one objęte przepisami dotyczącymi ochrony dzikiej fauny i flory. Jeśli pamiątkę, którą planujesz kupić wytworzono z zagrożonych gatunków objętych tymi przepisami, nie znaczy to, że nie ma możliwości przywiezienia jej do kraju. Należy jednak upewnić się, że okaz został legalnie pozyskany i dopełnić wszelkich wymaganych procedur eksportowych i importowych. Kwestię tę reguluje Konwencja Waszyngtońska (CITES) i przepisy Unii Europejskiej w tym zakresie.
Pamiętaj, że w świetle przepisów nie ma znaczenia, czy przewóz dotyczy żywych zwierząt czy przedmiotów z nich wykonanych.
Na liście gatunków znajdują się m.in. (pełna lista gatunków objętych przepisami znajduje się w rozporządzeniu Unii Europejskiej w zakresie CITES):
KRĘGOWCE:
ssaki: wszystkie naczelne (w tym kapucynki, tamaryny, marmozetty), kotowate (tygrysy, lwy, lamparty, pumy, serwale, rysie, żbiki i wszystkie inne poza kotem domowym), wilki, słonie, nosorożce, wydry.
Na co przede wszystkim zwracać uwagę: żywe małpki sprzedawane w celach hobbystycznych, skóry dzikich kotów, wilków, niedźwiedzi, wydr, słoni, niektórych zebr oraz przedmioty z nich wykonane (buty, dywaniki, kołnierze), wyroby z kości słoniowej, z rogów nosorożca, kłów morsa, pamiątki (wypchane zwierzęta lub ich fragmenty, przedmioty ze skóry, w tym przedmioty pamiątkarskie z dłoni małp, z nóg/włosia słonia), trofea, specyfiki medycyny azjatyckiej (mogą zawierać kości tygrysów, żółć niedźwiedzi, rogi nosorożca).
ptaki: np. gwarek, prawie wszystkie papugi, wszystkie ptaki drapieżne, sowy, kolibry.
Na co przede wszystkim zwracać uwagę: żywe i wypchane zwierzęta, jaja, trofea.
gady: węże np. wszystkie z rodziny pytonów i dusicieli, wszystkie żółwie lądowe i morskie, popularny w akwariach żółw czerwonolicy, wszystkie krokodyle, liczne legwany, gekony kameleony, inne jaszczurki.
Na co przede wszystkim zwracać uwagę: żywe zwierzęta, przedmioty skórzane (paski do zegarków, torebki, buty, kapelusze, kurtki), przedmioty pamiątkarskie ze spreparowanych węży, kobry w butelkach z egzotycznymi nalewkami, trofea.
płazy: np. drzewołazy, aksolotl.
Na co przede wszystkim zwracać uwagę: żywe zwierzęta sprzedawane w celach hobbystycznych.
ryby: np. wszystkie jesiotrokształtne, wszystkie koniki morskie.
Na co przede wszystkim zwracać uwagę: egzotyczne rybki akwariowe, kawior, leki i paraleki (w tym, choć nie tylko, specyfiki medycyny azjatyckiej) wytworzone z koników morskich.
BEZKRĘGOWCE:
pajęczaki: np.: ptaszniki, skorpion cesarski.
Na co przede wszystkim zwracać uwagę: żywe zwierzęta sprzedawane w celach hobbystycznych, spreparowane skorpiony sprzedawane jako pamiątki lub składniki egzotycznych nalewek.
owady: np. niepylak apollo, pazie ptasioskrzydłe.
Na co przede wszystkim zwracać uwagę: spreparowane okazy (motyle, chrząszcze) sprzedawane w celach kolekcjonerskich, żywe zwierzęta.
pierścienice: pijawka lekarska.
Na co przede wszystkim zwracać uwagę: żywe okazy dla celów paramedycznych, leki i paraleki wytworzone z pijawek.
mięczaki (głównie małże i ślimaki): np. muszle skrzydelnika olbrzymiego i przydaczni;
Na co przede wszystkim zwracać uwagę: muszle do celów kolekcjonerskich.
niektóre koralowce
Na co przede wszystkim zwracać uwagę: skamieniałe fragmenty koralowców przewożone jako pamiątki, składniki biżuterii (nie dotyczy korali czerwonych i różowych), żywe koralowce i ukwiały do celów akwarystycznych.
ROŚLINY:
Na przykład: niektóre agawy, niektóre cyprysy, prawie wszystkie kaktusy, wszystkie storczyki, wszystkie dzbaneczniki, szereg roślin drzewiastych z rodziny mahoniowa tych.
Na co przede wszystkim zwracać uwagę: egzotyczne rośliny ozdobne, meble i przedmioty z drewna (w szczególności mahoniowego).
Czy mogę bez przeszkód podróżować ze swoim pupilem?
Najpierw należy określić, czy gatunek zwierzęcia, który posiadamy to gatunek CITES. Przykładami takich stworzeń, które niekiedy są zwierzątkami domowymi, to wszystkie małpki, gwarek, prawie wszystkie papugi (np. żako, ary, kakadu, modrolotki, aleksandretty), wszystkie ptaki drapieżne np. wykorzystywane w sokolnictwie, wszystkie żółwie lądowe (np. stepowy, grecki, mauretański) i morskie, część żółwi błotnych (np. popularny w akwariach żółw czerwonolicy), wszystkie krokodyle, liczne legwany (np. legwan zielony), gekony, kameleony, inne jaszczurki, węże np. wszystkie z rodziny pytonów (np. pyton królewski, tygrysi) i dusicieli (np. boa dusiciel), drzewołazy, aksolotl, żabki z rodzaju Mantella, wszystkie koniki morskie, ptaszniki, skorpion cesarski, żywe koralowce i ukwiały.
Podróżując ze swoim pupilem, należy zajrzeć na tę samą listę, która dotyczyła przywozu pamiątek. Na wywóz/przywóz na obszar UE zwierząt znajdujących się na liście, jest wymagane zezwolenie CITES.
W przypadku przewozu po obszarze Unii Europejskiej zwierząt pochodzących ze środowiska naturalnego wymagane jest świadectwo Unii Europejskiej z zatwierdzonym miejscem, do którego zwierzę ma trafić (każdorazowo przy przewożeniu zwierzęcia takie świadectwo jest wymagane). Jest to jednak rzadka sytuacja w przypadku zwierząt domowych, które w większości pochodzą z hodowli.
W tym przypadku przewóz jest wolny, pod warunkiem posiadania dokumentów legalności pochodzenia. Dodatkowo należy skontaktować się ze służbami weterynaryjnymi i dopełnić wszystkich ewentualnych wymogów zdrowotnych i sanitarnych związanych z przewozem żywych zwierząt.
Nie zaszkodzi również skontaktować się ze Służbą Celną i potwierdzić, że nie będzie przeszkód w odprawie granicznej ze zwierzęciem w danym urzędzie celnym.
Koniecznie też skontaktujmy się z liniami lotniczymi/innym przewoźnikiem, w celu upewnienia się odnośnie możliwości przewozu zwierzęcia.
Czy niektórych okazów gatunków nie można w ogóle przywieźć do Unii Europejskiej?
Tak, pełna lista znajduje się tutaj. Są wśród nich m. in.:
- trofea wilka z Białorusi, Kirgistanu, Turcji;
- nierozłączka rudogłowa z Tanzanii;
- ara zielonoskrzydła z Argentyny i Panamy;
- wszystkie żółwie czerwonolice, jako zagrażające faunie europejskiej;
- liczne gatunki koników morskich z Indonezji;
- niektóre motyle z Wysp Salomona;
- skrzydelnik olbrzymi (jego muszle są popularną pamiątką) z Haiti, niektóre muszle przydaczni z Wietnamu, Mozambiku, wysp Salomona;
- niektóre storczyki ze Szwajcarii, Turcji, Norwegii, Korei Południowej, Rosji, Chin, Wietnamu.
Jak często przepisy się zmieniają?
Przepisy Konwencji Waszyngtońskiej zmieniają się przede wszystkim podczas Konferencji Stron (średnio co 2,5 roku), ale czasem częściej.
Przepisy Unii Europejskiej mogą zmieniać się dodatkowo niezależnie od zmian załączników Konwencji, wprowadzając pewne zaostrzenia.
Jak załatwić formalności związane z przywozem egzotycznej pamiątki? Jakich pamiątek unikać, jeśli nie chcę przechodzić przez formalności związane z przewozem lub nie chcę mieć nieprzyjemności na granicy w wypadku ich niedopełnienia?
- Bądź wyczulony na wszelkie okazy zwierząt i roślin kupowane za granicą;
- Upewnij się co do gatunku zwierzęcia/rośliny, z których wytworzono przedmiot, czy nie są one objęte przepisami. Czerwona lampka powinna zapalić się szczególnie przy przedmiotach wytworzonych z: kości słoniowej, rogów nosorożca, koralowców, muszli, skór gadów i ssaków (głównie: krokodyli, węży, dzikich kotów, wilków, niedźwiedzi), innych kości zwierząt;
- Poinformuj sprzedawcę, że chciałbyś wywieźć dany przedmiot za granicę, zapytaj czy nie będziesz miał problemów z tego tytułu. Być może, jeśli dany okaz wytworzono z gatunku CITES, sprzedawca ma odpowiednie dokumenty wywozowe lub może się o nie wystarać. To może ułatwić procedury, ale jedynie w przypadku gdy otrzymasz szczegółowe informacje. Prostego zaprzeczenia, typu „Nie, nic Pan/i nie potrzebuje, nie będzie problemów”, nie traktuj jako ostatecznej wykładni;
- Skontaktuj się z izbą celną lub Ministerstwem Środowiska opisując możliwie dokładnie sytuację (kraj, okaz, gatunek). W razie potrzeby poradzimy, jak możliwie sprawnie przeprowadzić procedurę importową, poinformujemy, czy w przypadku danego okazu wwóz będzie możliwy;
- Jeśli już przed wyjazdem planujesz zakup jakiejś egzotycznej pamiątki, upewnij się, jakie masz możliwości w tym zakresie wynikające z przepisów i w razie potrzeby przygotuj się zawczasu do dopełnienia wszelkich formalności;
- Na stronie Sekretariatu CITES znajdują się m.in. dane dotyczące organów wdrażających przepisy w krajach całego świata, a w Głównym Inspektoracie Weterynarii – Biurze do spraw Granic, uzyskasz informacje o ewentualnych przepisach mogących mieć zastosowanie wobec niektórych okazów zwierząt.
Co grozi za niedopełnienie wymogów?
Przewóz i działalność komercyjna prowadzona z naruszeniem przepisów UE w zakresie ochrony międzynarodowej fauny i flory w drodze regulacji handlu nimi jest przestępstwem i podlega karze pozbawienia wolności do lat 5.
Materiały
Wyszukiwarka gatunków CITES - SpeciesPlusWyszukiwarka gatunków CITES na Stronie Sekretariatu CITES
Program "Ginące gatunki" - strona Polskiego Towarzystwa Ochrony Przyrody "Salamandra"
Strona Sekretariatu konwencji waszyngtońskiej
Strona Komisji Europejskiej poświęcona konwencji waszyngtońskiej
Strona Służby Celnej
Strona Biura ds. Granic (Główny Inspektorat Weterynarii)