Kujawsko-Pomorski Urząd Wojewódzki w Bydgoszczy

Ustawa koncentruje się na bezpieczeństwie obywateli. Wpisuje się w budowę i doskonalenie funkcjonowania zintegrowanego systemu kierowania bezpieczeństwem narodowym. Doprecyzuje rolę i zadania najwyższych organów władzy państwowej i instytucji publicznych oraz usprawni ich koordynację w zdefiniowanym obszarze ochrony ludności. Konstrukcja systemu ochrony ludności została oparta na już istniejących strukturach, których celem jest optymalne wykorzystanie potencjału Krajowego Systemu Ratowniczo-Gaśniczego (szczególnie PSP i OSP), struktur zarządzania kryzysowego, Systemu Powiadamiania Ratunkowego, Państwowego Ratownictwa Medycznego, podmiotów leczniczych oraz organizacji pozarządowych. Podmioty te będą zintegrowane na poziomie systemowym i operacyjnym, tak aby ich działania były skuteczne, efektywne i szybkie.

Przewidziane w ustawie rozwiązania w obszarze ochrony ludności i obrony cywilnej mają służyć:

• zapewnieniu najwyższym organom władzy państwowej i organom administracji publicznej (w zakresie niemilitarnym) ciągłości kierowania bezpieczeństwem narodowym, w tym obroną państwa w warunkach zagrożenia bezpieczeństwa państwa i w czasie wojny;
• zwiększeniu potencjału państwa w zakresie zapewnienia bezpieczeństwa swoim obywatelom i innym osobom przebywającym na terytorium RP;
• wzmocnieniu zdolności struktur obrony cywilnej do ochrony ludności cywilnej przed niebezpieczeństwami wynikającymi z działań zbrojnych lub klęsk żywiołowych oraz przezwyciężania ich bezpośrednich następstw.

Opisane w ustawie zadania ochrony ludności polegają na działaniach związanych z przygotowaniem organów administracji publicznej do realizacji zadań z zakresu ochrony ludności i obrony cywilnej oraz z wystąpieniem sytuacji zagrożenia.

Ustawa określa:

• zadania ochrony ludności i obrony cywilnej;
• kto będzie realizował ww. zadania;
• jak będzie planowana ochrona ludności i obrona cywilna;
• jak będziemy wykrywać zagrożenia oraz ostrzegać, powiadamiać i alarmować o zagrożeniach;
• czym są i jak będą działać obiekty zbiorowej ochrony;
• jak będzie działać obrona cywilna;
• jak będzie finansowana ochrona ludności i obrona cywilna.

 

Ustawa z dnia 5 grudnia 2024 r. o ochronie ludności i obronie cywilnej (Dz.U. 2024 poz. 1907)  wprowadza zmiany w szeregu innych aktów prawnych, dostosowując je do nowych przepisów.

Akty prawne:

1. Ustawa z dnia 26 kwietnia 2007 r. o zarządzaniu kryzysowym
   • Zmiany dotyczą m.in. zadań organów administracji publicznej w zakresie zarządzania kryzysowego oraz współpracy z podmiotami odpowiedzialnymi za ochronę ludności.
2. Ustawa z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych
    • Wprowadzono przepisy umożliwiające finansowanie zadań związanych z ochroną ludności i obroną cywilną ze środków publicznych.
3. Ustawa z dnia 5 stycznia 2011 r. – Kodeks wyborczy
    • Dostosowano przepisy dotyczące organizacji wyborów w sytuacjach nadzwyczajnych, uwzględniając nowe regulacje w zakresie ochrony ludności.
4. Ustawa z dnia 4 marca 2010 r. o infrastrukturze informacji przestrzennej
    • Zmiany mają na celu usprawnienie dostępu do danych przestrzennych niezbędnych w działaniach związanych z ochroną ludności i zarządzaniem kryzysowym.
5. Ustawa z dnia 24 sierpnia 1991 r. o ochronie przeciwpożarowej
   • Nowelizacja dotyczy m.in. zadań jednostek ochrony przeciwpożarowej w kontekście nowych przepisów o ochronie ludności.
6. Ustawa z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji
    • Wprowadzono zmiany dotyczące zadań Policji w zakresie ochrony ludności i współpracy z innymi służbami w sytuacjach kryzysowych.
7. Ustawa z dnia 12 października 1990 r. o Straży Granicznej
    • Dostosowano przepisy dotyczące zadań Straży Granicznej w kontekście ochrony ludności i obrony cywilnej.
8. Ustawa z dnia 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej
   • Zmiany mają na celu koordynację działań obronnych z nowymi przepisami dotyczącymi ochrony ludności.

Pełna lista aktów prawnych zmienionych przez ustawę o ochronie ludności i obronie cywilnej z 2024 roku jest dostępna w treści ustawy opublikowanej w Dzienniku Ustaw pod poz. 1907.

Źródło

Finansowania systemu ochrony ludności i obrony cywilnej

Na finansowanie zadań z zakresu ochrony ludności i obrony cywilnej przeznacza się corocznie środki w wysokości nie niższej niż 0,3 proc. PKB. W skład tych środków wchodzą:

• środki przeznaczone na realizację zadań z zakresu ochrony ludności i obrony cywilnej przez ministra właściwego do spraw wewnętrznych, ministra właściwego do spraw zdrowia, wojewodów i Narodowy Fundusz Zdrowia oraz wydatki Rządowej Agencji Rezerw Strategicznych;
• środki ujęte w ramach limitu wydatków na finansowanie potrzeb obronnych, o którym mowa w art. 40 ust. 1 pkt 2 ustawy z 11 marca 2022 r. o obronie Ojczyzny, w wysokości 0,15 proc. PKB.

Finansowanie zadań ochrony ludności i obrony cywilnej na poziomie samorządu gminy, powiatu i województwa planuje się w ramach budżetów 12 odpowiednio gmin, powiatów i samorządów województw. Zadania te mogą być finansowane w ramach rezerwy celowej, o której mowa w art. 26 ust. 4 ustawy z 26 kwietnia 2007 r. o zarządzaniu kryzysowym.

Na dofinansowanie zadań własnych z zakresu ochrony ludności i obrony cywilnej jednostki samorządu terytorialnego otrzymują środki w formie dotacji celowej z budżetu państwa. Dotacje te będą przekazywane przez wojewodów. Procentowy udział dotacji w kosztach realizowanych zadań regulować będzie umowa, a wartość dotacji może wynosić do 100 proc. kosztów zadania.