Kujawsko-Pomorski Urząd Wojewódzki w Bydgoszczy

Organizatorami tegorocznych obchodów byli: Wojewoda Kujawsko-Pomorski Mikołaj Bogdanowicz, Marszałek Województwa Kujawsko-Pomorskiego Piotr Całbecki, Prezydent Bydgoszczy Rafał Bruski, Przewodniczący Kujawsko-Pomorskiej Rady Wojewódzkiej NSZZ RI „Solidarność” Wojciech Mojzesowicz, Przewodniczący NSZZ „Solidarność” Regionu Bydgoskiego Leszek Walczak i Naczelnik Delegatury IPN w Bydgoszczy Edyta Cisewska.

Uroczystości rozpoczęły się od złożenia kwiatów pod tablicą upamiętniającą strajk chłopski 1981r. przy ul. Dworcowej. W drodze do kościoła pw. Świętych Apostołów Piotra i Pawła, przy tej samej ulicy uczestnicy oddali hołd Andrzejowi Szwalbemu, Honorowemu Obywatelowi Bydgoszczy w roku 100-lecia jego urodzin. Kwiaty złożono pod tablicą pamiątkową na budynku, w którym mieszkał. Następnie odbyła się msza św. pod przewodnictwem biskupa bydgoskiego Krzysztofa Włodarczyka.

Potem obchody przeniosły się przed budynek Kujawsko-Pomorskiego Urzędu Wojewódzkiego przy ul. Jagiellońskiej 3, gdzie miały miejsce wystąpienia oraz złożenie kwiatów pod pomnikiem upamiętniającym wydarzenia Bydgoskiego Marca 1981. Autorem inskrypcji na obelisku jest Andrzej Szwalbe.

Uczestnik wydarzeń Bydgoskiego Marca 1981 Jan Rulewski powiedział, że w Bydgoszczy i takim zwykłym województwie ludzi pracowitych, oddanych, szczerych do bólu, słowo Solidarność nie było tylko przechwałką. Nie było słowem na transparencie.

Poszliśmy, by konfrontować ówczesność z rzeczywistością. Ta rzeczywistość przejawiała się m.in. w tym gmachu i na ulicach hasłem „Proletariusze wszystkich krajów łączcie się”. A my poszliśmy z hasłem „Solidarność – wielka sprawa, Solidarność – nasza sprawa”. To nie było tylko hasło. To po raz pierwszy po wojnie, ale myślę, że i w innych czasach razem pracownicy i chłopi, inteligencja i Kościół powiedzieliśmy, że rozwiążemy nasze, polskie sprawy. Ci od proletariuszy przestraszyli się nowej rzeczywistości

– dodał.

Po II Wojnie Światowej nasza Ojczyzna była zniewolona i okupowana przez sowietów. W tej Ojczyźnie trwała nieustanna walka o wolność. Wolność odmienianą przez wszystkie przypadki. Solidarność była wówczas zwieńczeniem tych wszystkich walk i nadzieją na lepszą przyszłość

– powiedział Zastępca Przewodniczącego Zarządu Regionu Bydgoskiego NSZZ „Solidarność” Jan Kryger.

Naczelnik Delegatury Instytutu Pamięci Narodowej w Bydgoszczy Edyta Cisewska mówiła między innymi o wystawie pt. „O wieś wolną, samorządną, niezależną” przed budynkiem urzędu wojewódzkiego. Ekspozycja przedstawia tworzenie się ruchu chłopskiego na terenie województwa oraz jego walkę o niezależne związki zawodowe.

Wystawa ta została zaprezentowana nie tylko w różnych miejscach naszego województwa, ale także w Sejmie RP, gdzie również inne osoby mogły dowiedzieć się o roli wydarzeń bydgoskich dla historii Polski. Zachęcam do obejrzenia tej wystawy i kolejnej, pt. „Tu rodziła się Zielona Solidarność”

– dodała.

Kulminacyjnym punktem obchodów była uroczystość wręczenia odznaczeń państwowych w sali Bydgoskiego Marca 1981 Kujawsko-Pomorskiego Urzędu Wojewódzkiego. Rozpoczął ją minirecital kwartetu smyczkowego „Raffa Quartet” oraz Hymn Rzeczypospolitej Polskiej odśpiewany przez uczestników obchodów.

Głos zabrał gospodarz miejsca i współorganizator obchodów, Wojewoda Kujawsko-Pomorski Mikołaj Bogdanowicz:

Witam wszystkich bardzo serdecznie w tej wyjątkowej i historycznej Sali Bydgoskiego Marca 1981 roku, której imię zostało nadane pięć lat temu we współpracy z działaczami Solidarności i Instytutem Pamięci Narodowej. To tutaj zrodziła się Solidarność. Cieszę się, że tak licznie w tym roku pamiętamy o tej wspaniałej historii.

Szef Kancelarii Prezydenta RP, minister Grażyna Ignaczak-Bandych odczytała list skierowany do uczestników uroczystości przez Prezydenta RP Andrzeja Dudę.

„42 lata temu działacze chłopskiej i robotniczej Solidarności stanęli w obronie praw człowieka i obywatela, nie pozwalając się lekceważyć i zwodzić obietnicami bez pokrycia, składanymi przez komunistyczne władze PRL. Cena, którą za to zapłacili, była wysoka. Skatowani, bo tego słowa trzeba użyć, przez funkcjonariuszy Milicji i ZOMO, otarli się o śmierć. Najpewniej nie zdawali sobie sprawy, że uczestniczą w wydarzeniu, o którym w ciągu kilku dni będzie się mówić w całej Polsce i poza jej granicami”

– napisał prezydent Andrzej Duda.

Odznaczenia państwowe w imieniu Prezydenta RP Andrzeja Dudy wręczyła minister Grażyna Ignaczak-Bandych w asyście wojewody Mikołaja Bogdanowicza.

Oznaczeni zostali:

Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski:

• Pan Eugeniusz Szatkiewicz

Pośmiertnie:

• Pan Jan Staszak

Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski:

• Pani Zofia Fastowicz
• Pani Janina Matelska
• Pan Zbigniew Michalski
• Pan Jan Paluszak

Złotym Krzyżem Zasługi za zasługi w działalności na rzecz przemian demokratycznych w Polsce:

• Pan Jerzy Szulc

Pośmiertnie Krzyżem Wolności i Solidarności za zasługi w działalności na rzecz niepodległości i suwerenności Polski oraz respektowania praw człowieka w Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej:

• Pan Jan Staszak

List przesłany z okazji obchodów 42. Rocznicy wydarzeń Bydgoskiego Marca przez Marszałek Sejmu Elżbietę Witek odczytała poseł na Sejm RP Ewa Kozanecka.

„Tutaj ważyły się losy całego ruchu Solidarności, a szczególnie Związku Zawodowego Rolników Indywidualnych. Tutaj komunistyczna władza po raz kolejny odsłoniła brutalne oblicze i zademonstrowała swoją siłę. Była to bolesna zapowiedź represji, które miały nastąpić wraz z wprowadzeniem stanu wojennego. Ale wydarzenia w Bydgoszczy to także wielka manifestacja jedności Polaków w walce o wolność, prawa obywatelskie i niezależność Polski. Nikt już bowiem nie wierzył w propagandowe, komunistyczne kłamstwa obarczające winą opozycjonistów”

– napisała Elżbieta Witek.

List przesłany na tę uroczystość przez Premiera Mateusza Morawieckiego odczytał podsekretarz stanu, wiceprzewodniczący Stałego Komitetu Rady Ministrów Jarosław Wenderlich.

„W marcu 1981 roku na Bydgoszcz zwrócone były oczy całej Polski. Na dziewięć miesięcy przed ogłoszeniem stanu wojennego w atmosferze potęgowanego przez władze PRL strachu, którego dojmującym przejawem była narastająca inwigilacja antykomunistycznej opozycji i odbywające się w naszym kraju manewry wojsk układu warszawskiego rozpoczęła się tu batalia o zagwarantowaną w porozumieniach ustrzycko-rzeszowskich rejestracją rolniczej Solidarności”

– napisał Mateusz Morawiecki.

Medale 100-lecia Odzyskanej Niepodległości w imieniu Prezesa Rady Ministrów Mateusza Morawieckiego wręczyli minister Jarosław Wenderlich i wojewoda Kujawsko-Pomorski Mikołaj Bogdanowicz.

Otrzymali je:

• Pan Paweł Barczak
• Pan Dariusz Ciesielczyk
• Pan Adam Dziewałtowski-Gintoft
• Pan Marek Kościński
• Pan Zdzisław Krzyżanowski
• Pan Tomasz Łaszkiewicz
• Pan Maciej Mojzesowicz
• Pani Danuta Pilarska
• Pan Zenon Podraza
• Pan Sławomir Polaków
• Pan Piotr Woźniak
• Pani Alicja Zawalska

Odznaki okolicznościowe Medal „Pro Patria” otrzymali:

• Pan Jan Monarcha
• Pan Zbigniew Pluciński

List skierowany na tę uroczystość przez Prezesa Jarosława Kaczyńskiego odczytał poseł na Sejm RP Piotr Król.

Można powiedzieć, że w tym, co się wówczas działo w Bydgoszczy znalazły dramatyczny wyraz najbardziej palące problemy ówczesnego życia społeczno-politycznego. Podjęty 16 marca 1981 roku w siedzibie Wojewódzkiego Komitetu ZSR-u i trwający miesiąc strajk okupacyjny był z jednej strony kontynuacją batalii o niezależną reprezentację związkową polskiej wsi, przedłużeniem strajków rzeszowsko-ustrzyckich, ale jego bezpośrednią przyczyną były zmagania o kształt oraz rolę kółek rolniczych”

– czytamy w liście Jarosława Kaczyńskiego.

Chcę powiedzieć, że współpraca z panem wojewodą od początku, kiedy spotkaliśmy się w tym gmachu w 2015 roku, była dobra. Są sprawy, gdy nawet mając inne poglądy i inne spojrzenie na otaczającą nas rzeczywistość, to są sprawy, które nas nie dzielą. To jest właśnie jedna wielka sprawa, ona się nazywa Polska. Za to chciałem podziękować

– powiedział Wicemarszałek Województwa Kujawsko-Pomorskiego Zbigniew Ostrowski.

Przewodniczący NSZZ RI „Solidarność” Tomasz Obszański podkreślił, że Bydgoski Marzec 42 lata temu pokazał niezłomną postawę rolników i bezkompromisową walkę o wolność i demokrację oraz Niezależny Związek Zawodowy Rolników Indywidualnych.

Choć rolnicy wywodzili się z różnych środowisk i mieli różne wizje polityczne, to większość rolników była bezpartyjna i przyświecał im jeden wielki cel: wolność i sprawiedliwość

– mówił.

Podczas uroczystości wręczone zostały także odznaczenia Marszałka Województwa Kujawsko-Pomorskiego oraz odznaczenia Rolniczej Solidarności.

Przewodniczący Kujawsko-Pomorskiej Rady Wojewódzkiej NSZZ RI „Solidarność” Wojciech Mojzesowicz wręczył posłowi do Parlamentu Europejskiego Kosmie Złotowskiemu podziękowanie za współpracę na rzecz wsi i rolników.

Bardzo dziękuję. Oczywiście pamiętam tamte wydarzenia. Byłem wtedy uczniem pobliskiego liceum ogólnokształcącego. Dziewiętnastego byliśmy tutaj pod urzędem. Już od rana było wiadomo, że coś się wydarzy, bo wszędzie stały milicyjne samochody. Natomiast 16 marca, gdy okupowana była siedziba ówczesnego ZSL-u, byłem przed budynkiem. Marzliśmy, ale kibicowaliśmy i wiedzieliśmy, że naprawdę wielkie wydarzenia dzieją się u nas w Bydgoszczy i że w ich wyniku Polska zostanie zmieniona. I została

– powiedział Kosma Złotowski.