Kujawsko-Pomorski Urząd Wojewódzki w Bydgoszczy

Budynek obecnego Urzędu Wojewódzkiego w Bydgoszczy wzniesiony został na terenie dawnego folwarku starościńskiego Grodztwo. Budowa ta zapoczątkowała przekształcenie przedmieścia Grodztwo na nową dzielnicę administracyjną i oświatową Bydgoszczy w II połowie XIX wieku oraz ekspansję urbanistyczną i rozwój tej części miasta.

W okresie międzywojennym mieściły się w nim różne polskie instytucje państwowe, m.in. Dyrekcja Lasów Państwowych, Izba Kontroli Rachunkowej Ministerstwa Poczt i Telegrafów, Okręgowy Urząd Skarbowy, powiatowy Inspektorat Szkolny, Inspektorat Pracy. W latach  1939-1945 mieściła się tu ponownie administracja niemiecka  regencji bydgoskiej w obrębie prowincji gdańskiej.

Od 1945 roku budynek jest bez przerwy siedzibą  polskich władz wojewódzkich, od 1945 do 1950 mieścił się tu Urząd Wojewódzki Pomorski, w latach 1950-1975  Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej, 1975-1998 Urząd Wojewódzki i Sejmik Samorządowy Województwa Bydgoskiego a od roku 1999 obiekt jest siedzibą Kujawsko-Pomorskiego Urzędu Wojewódzkiego.

Gmach wzniesiony został w latach 1834-1836, według projektu wykonanego przez Oberbaudeputation (Wyższa Deputacja Budowlana) w Berlinie, kierowaną w tym czasie przez Karola Fryderyka Schinkla* - jednego z wybitniejszych architektów okresu neoklasycyzmu w Prusach. Kierownikiem budowy był ówczesny radca regencyjny Obuch.

Obiekt został rozbudowany w latach 1863-1864 (dobudowa niewielkich dwuosiowych ryzalitów bocznych) oraz rozbudowany i przebudowany w latach 1898 - 1900 (m.in. budowa skrzydeł bocznych według projektu Krajowego Inspektora Budowlanego Busse'go). W latach 1960-1963 wzniesiono na osi północnej salę konferencyjną, według projektu  wykonanego przez zespół pod nadzorem inż. arch. Tadeusza Czarniawskiego.

Pierwotnie w piwnicach obiektu zlokalizowano mieszkania służbowe dla gońców, inkasentów, palacza i woźnego, pralnię, zakład litograficzny i skład opału. Na parterze oprócz istniejących pomieszczeń prezydialnych umieszczono kancelarię, administrację katastralną, wydział okręgowy, księgowość. Na pierwszym piętrze, oprócz istniejącego wydziału prezydialnego umieszczono czytelnię, bibliotekę i nowa salę posiedzeń o ok. 100 m2 powierzchni. Na drugim piętrze zlokalizowano m.in. wydział szkolny, podatkowy i leśnictwa. Poddasze przeznaczono na cele magazynowe.  

Budynek założony jest na planie prostokąta z narożnymi wydatnymi skrzydłami oraz dobudowaną na osi korpusu od strony elewacji tylnej założoną na planie trapezu salą konferencyjną połączoną niewielkim komunikacyjnym łącznikiem. Obiekt jest trójkondygnacyjny, podpiwniczony z użytkowym poddaszem. Kryty jest dachami czterospadowymi. Sala konferencyjna i "łącznik" są kryte płaskim dachem. Zachowany został pierwotny układ wnętrza, reprezentacyjna klatka schodowa na osi korpusu ze schodami "zwierciadlanymi" i ażurową balustradą. W parterze skrzydła północno - wschodniego zachowana jest marmurowa kolumna toskańska z czasów budowy.

Źródło: Bydgoszcz. Studium historyczno - konserwatorskie.
Śródmieście część 1
Pracownia Dokumentacji i Popularyzacji Zabytków WOK Bydgoszcz 1993 rok

Urodzony 15 marca 1781 r. w Neuruppin, zm. 9 października 1841 r. w Berlinie. Syn pastora Johanna i Doroty Rose. Od 1792 r. uczęszczał do miejscowego gimnazjum, zaś po śmierci ojca przeniósł się z matką do Berlina, gdzie kontynuował naukę. W 1798r. podjął praktykę zawodu budowniczego w pracowni Dawida Gilly, pod opieką jego syna Fryderyka. Równocześnie zaczął studia  w Akademii Budownictwa, której kierownictwo wyróżniło go w 1800 tytułem prymusa.

Po zakończeniu nauki kierował kilkoma drobnymi budowami, zarabiał jednak jako malarz, grafik i twórca widowisk dioramicznych. Od 1808 r. znalazł zatrudnienie przy odnawianiu i rozbudowie berlińskiej rezydencji królewskich elit. W 1810 r. rozpoczął pracę w Wyższej Technicznej Deputacji Budowlanej, w której był urzędnikiem, a od 1830r. dyrektorem. Schinkel w swojej pracy zawodowej poświęcił dużo uwagi na ochronę zabytków. W 1815 r. złożył obszerny memoriał w sprawie organizacji ochrony zabytków w państwie pruskim. W którym postulował m. in., by ochronę zabytków uznać oficjalnie za obowiązek władzy państwowej realizowany przez wyspecjalizowane służby. Równie istotne były jego zasługi w zakresie praktycznych działań na rzecz ochrony i restauracji zabytków. Dla obiektów położonych na obszarach objętych obecnie granicami Polski duże znaczenie miała jego podróż inspekcyjna odbyta w 1834r. na trasie prowadzącej przez Kostrzyn, Poznań, Gniezno, Bydgoszcz, Koronowo, Chełmno, Grudziądz, Malbork, Pelplin, Gdańsk, Koszalin, Kołobrzeg, Szczecin. Dała ona okazję do podjęcia po drodze licznych interwencji, tematu stanu zachowania zabytków, czy budowy nowych obiektów w tym budynku regencji w Bydgoszczy.
Wszechstronne zasługi zostały nagrodzone kolejnymi awansami, aż po osiągniecie w 1838 r. roku najwyższej z możliwych rang urzędniczych  - Geheimer Oberlandesbaudirektor. Został też wyróżniony członkostwem krajowych i zagranicznych gremium naukowych i artystycznych, m.in. w 1811 r. Królewskiej Akademii Sztuki w Berlinie, w 1832 r. Bawarskiej Akademii Sztuki, w 1835 r. Royal Institute of British Architects, w1936r. Akademii Sztuki w Wiedniu i Petersburgu. Był żonaty z Zuzanną Berger, z którą miał czworo dzieci.

Źródło: Polski słownik biograficzny konserwatorów zabytków
Zeszyt 3
Stowarzyszenie Konserwatorów Zabytków; Krajowy Ośrodek Badań i Dokumentacji Zabytków Warszawa 2009 rok