Dezinformacja i fake newsy – czym są, jak się przed nimi bronić?
07.02.2022
28 stycznia 2022 roku Centrum Operacyjne MON i Akademickie Centrum Komunikacji Strategicznej ASzWoj rozpoczęły zapowiedzianą podczas konferencji „Niepodległość Informacji” kampanię społeczną pod hasłem #Fejkoodporni. Pomoże ona uświadomić, czym jest dezinformacja i fake newsy, jakie stwarzają zagrożenia, jak się przed nimi bronić oraz jak chronić siebie i bliskich.
Codziennie docierają do nas zmanipulowane i fałszywe newsy. Ten gatunek informacji, który prawdę miesza się z kłamstwem, wykorzystuje emocje i uprzedzenia staje się narzędziem kształtującym szereg zjawisk społecznych, międzynarodowych, globalnych. Jak sobie z tym radzić? Jak uchronić się przed fake newsami? Przede wszystkim opierać się na źródłach, jeżeli zidentyfikowanie źródła nie jest możliwe najlepiej nie powielać takiej informacji. Należy być uważnym i sprawdzać dokładnie to, co budzi wątpliwości. Czujność to podstawa, ponieważ jedno słowo może spowodować, że granica między prawdą a fałszem zostaje przekroczona.
„Kampania informacyjna „Fejkoodporni” skierowana jest do całej opinii publicznej dlatego, że musimy pamiętać o charakterze tych zagrożeń. Chcemy, aby badania dziś przedstawione, które stanowią kompleksową analizę podatności, były jednocześnie fundamentem do jeszcze bardziej skutecznej walki z dezinformacją” – powiedział podczas konferencji Mariusz Błaszczak, minister obrony narodowej.
„Dezinformacja wszystkich nas dotyka. Jest właściwie jak owad, który się rozprzestrzenia, który jest poza nasza kontrolą. Dezinformacji ulegamy wszyscy i wszyscy możemy ją nieświadomie rozpowszechniać. Mam nadzieję, że dzisiejsza konferencja pozwoli wypracować rozwiązania, które z kolei pozwolą na jeszcze bardziej skuteczniejszą walkę z dezinformacją. Dezinformacja nie lubi prawdy, mija się z prawdą, a my powinniśmy robić wszystko, aby tę prawdę widzieć, promować i przekazywać dalej” – podkreśliła Agnieszka Glapiak, dyrektor Centrum Operacyjnego MON.
Podczas wydarzenia zaprezentowany został także raport na temat podatności na dezinformację. Prezentacji towarzyszyły panele dyskusyjne z udziałem ekspertów: przedstawicieli administracji publicznej, Wojska Polskiego, świata nauki i ośrodków badawczych, a także mediów. W pierwszej części prelegenci podjęli temat znajomości i oceny wiarygodności informacji o sytuacji na granicy polsko-białoruskiej. Natomiast podczas drugiego panelu dyskutowano m.in. o źródłach informacji o Polsce i o świecie i modelu konsumpcji mediów.
Wspomniany raport, przygotowany na zlecenie ACKS przez Fundację Instytut Badań Rynkowych i Społecznych IBRiS, miał na celu zbadanie podatności na dezinformację w różnych sytuacjach i miejscach.
Badania przeprowadzono w dniach 6-10 grudnia 2021 roku, czyli tuż po zakończeniu stanu wyjątkowego wprowadzonego na obszarze części województwa podlaskiego oraz części województwa lubelskiego. Te same pytania dotyczące postrzegania zarówno fake newsów, jak i prawdziwych informacji dotyczących sytuacji na granicy zadano osobom zamieszkującym strefę objętą stanem wyjątkowym oraz innych regionów Polski. Zbadano również stopień zaufania do przekazów medialnych, znajomość sytuacji na granicy, postrzegania potencjalnych zagrożeń bezpieczeństwa oraz przeprowadzono pogłębione wywiady wśród mieszkańców stanu wyjątkowego dotyczące ich odbioru konfliktu na granicy polsko-białoruskiej.
Wskazówki i dodatkowe informacje na temat dezinformacji i fake newsów można znaleźć na stronie: