Nadawanie numerów PESEL
08.04.2022
16 marca rozpoczął się proces nadawania numerów PESEL dla obywateli Ukrainy uciekających przed wojną.
Do końca marca w województwie Warmińsko-Mazurskim nadano 16 608 numerów PESEL. Najwięcej numerów nadano w Elblągu - 1048, w Ełku – 1009, w Olsztynie 986, Ostródzie -691. Dużym zainteresowaniem cieszą się też podolsztyńskie gminy jak Dywity – 450, czy Stawiguda 214.
Nadanie numeru PESEL umożliwia również utworzenie profilu zaufanego oraz korzystanie z aplikacji mObywatel, co otwiera dostęp do wielu usług publicznych dotyczących różnorodnych sfer życia.
Do czego niezbędny jest PESEL?
- do wnioskowania o świadczenia rodzinne oraz z pomocy społecznej, do przyznawania przez ZUS świadczenia wychowawczego, czyli 500 zł na dziecko (500+), rodzinnego kapitału opiekuńczego, który przysługuje na każde drugie i kolejne dziecko w rodzinie między 12. a 35. miesiącem życia (RKO), oraz świadczenia 300 zł na wyprawkę szkolną (300+) z programu „Dobry start” (przy czym nie można już o nie wnioskować na bieżący rok szkolny). Uchodźcy mogą składać swoje wnioski za pośrednictwem PUE ZUS i muszą mieć założone konto bankowe, bo wspomniane świadczenia są wypłacane wyłącznie w formie bezgotówkowej.
- do uzyskania jednorazowego świadczenia w wysokości 300 zł
- numer PESEL jest niezbędny też do założenia działalności gospodarczej. Specustawa precyzuje, że Ukraiński uchodźca, który legalnie przebywa w Polsce, może założyć działalność gospodarczą i prowadzić ją na takich samych zasadach jak obywatel Polski, pod warunkiem uzyskania numeru PESEL.
Czy PESEL potrzebny jest do legalnego pobytu w Polsce?
Ukraińcy, którzy przybyli do Polski po 24 lutego br, mają prawo legalnie przebywać w Polsce przez 18 miesięcy. Nie jest do tego konieczny PESEL, ale bez niego nie można skorzystać z prawa do wielu świadczeń. Jest on też niezbędny, kiedy wjazd Ukraińca do Polski nie został zarejestrowany przez Straż Graniczną podczas kontroli na granicy. Wówczas trzeba złożyć wniosek w urzędzie gminy i na jego podstawie rejestruje się PESEL, a jednocześnie też datę przyjazdu do Polski. We wniosku Ukrainiec musi oświadczyć pod odpowiedzialnością karną, kiedy przybył do Polski.
Czy PESEL jest niezbędny do szukania i podjęcia pracy?
Specustawa zapewniła uproszczone zasady podejmowania pracy przez Ukraińców przybyłych po 24 lutego. Pracodawca musi w terminie 14 dni od powierzenia pracy powiadomić o tym powiatowy urząd pracy, właściwy ze względu na siedzibę firmy lub miejsce jego zamieszkania. Zgłoszenie należy przesłać elektronicznie za pośrednictwem strony www.praca.gov.pl.
Czy PESEL jest konieczny do otworzenia konta w banku?
Nie jest konieczny. Banki wymagają dokumentów, które poświadczą tożsamość osób i mają różne wymogi. Aby otrzymać PESEL, wystarczy oświadczenie uchodźcy i podanie swoich danych, ale dla banków to jest niewystarczające. Wymagają paszportów biometrycznych, ale niektóre uznają tez zwykłe paszporty ukraińskie.
Czy numer PESEL jest niezbędny do opieki medycznej?
Na mocy specustawy uchodźcy z Ukrainy mają prawo do leczenia takiego jakie przysługuje obywatelom polskim, (bez uzdrowisk). Koszty finansuje Narodowy Fundusz Zdrowia. Uprawnienie to obejmuje obywateli Ukrainy oraz ich małżonków nieposiadających obywatelstwa ukraińskiego i obywateli Ukrainy z Kartą Polaka, a także członków ich najbliższej rodziny – którzy przyjechali do Polski po 24 lutego 2022 r.
Czy numer PESEL jest konieczny żeby otrzymać i zrealizować receptę na leki refundowane?
Numer PESEL ułatwia realizację takiej recepty, ale nie jest niezbędny. Osoba uprawniona z mocy spec ustawy do refundowanych leków, która nie ma nadanego numeru PESEL, powinna otrzymać – po wystawieniu jej e-recepty w Polsce – wydruk informacyjny z kluczem dostępu, dodatkowo przedstawionym w postaci kodu kreskowego, który pozwoli osobie realizującej receptę na odczytanie recepty z elektronicznej platformy SIM (P1). Jeśli Ukrainiec ma numer PESEL, nie ma takiej konieczności. Co istotne dla wystawiających, recepta dla osoby objętej specustawą musi być opatrzona kodem IN (to jedno z oznaczeń dodatkowych uprawnień, obejmuje osoby, które mają prawo do świadczeń na podstawie odrębnych przepisów).