Wojewódzki Inspektorat Jakości Handlowej
Artykułów Rolno-Spożywczych w Olsztynie

Wojewódzki Inspektorat Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych w Olsztynie przeprowadził kontrole jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych dostępnych na rynku w ofercie produktów świątecznych, w tym: bakalii, suszonych owoców z przeznaczeniem na kompot wigilijny, grzybów, barszczu czerwonego, kapusty kiszonej, chrzanu i ćwikły oraz masy makowej i kajmakowej. Kontrolą objęto 9 placówek handlu detalicznego.

Cechy organoleptyczne

W zakresie cech organoleptycznych sprawdzono 12 partii produktów priorytetowych (w tym 2 partie bakali, 2 partie suszonych owoców z przeznaczeniem na kompot wigilijny, 2 partie grzybów, 2 partie barszczu czerwonego, 2 partie kapusty kiszonej, 2 partie chrzanu i ćwikły). Zakwestionowano 1 partię grzybów, co stanowi 8,33% wszystkich skontrolowanych partii. Nieprawidłowości dotyczyły stwierdzenia grzybów uszkodzonych podczas gdy na opakowaniu zadeklarowano grzyby całe oraz grzybów zaczerwionych – z widocznymi larwami i kanalikami po czerwiach.

Parametry fizykochemiczne

Parametry fizykochemiczne skontrolowano w 12 partiach produktów priorytetowych (w tym 2 partie bakali, 2 partie suszonych owoców z przeznaczeniem na kompot wigilijny, 2 partie grzybów, 2 partie barszczu czerwonego, 2 partie kapusty kiszonej, 2 partie chrzanu i ćwikły). Zakwestionowano 4 partie produktów priorytetowych, co stanowi 33,33% wszystkich skontrolowanych partii (w tym 2 partie grzybów i po 1 partii suszonych owoców z przeznaczeniem na kompot wigilijny i kapusty kiszonej). Stwierdzone nieprawidłowości dotyczyły:

• obecności niedeklarowanej substancji konserwującej – siarczynów w suszonych owocach z przeznaczeniem na kompot wigilijny,
• zawyżonej zawartości soli w stosunku do deklaracji w wartości odżywczej kapusty kiszonej.

Oznakowanie

Ocenie prawidłowości oznakowania poddano 35 partii produktów priorytetowych, w tym 4 partie bakali, 2 partie suszonych owoców z przeznaczeniem na kompot wigilijny, 3 partie grzybów, 3 partie barszczu czerwonego, 2 partie kapusty kiszonej, 11 partii chrzanu i ćwikły, 6 partii masy makowej oraz 4 partie masy kajmakowej. Zakwestionowano ogółem 10 partii (28,57% wszystkich skontrolowanych partii). Stwierdzone nieprawidłowości dotyczyły:

• nie podania gatunku grzybów,
• nie podania ilości (wartości procentowej) składnika, który jest podkreślony w oznakowaniu,
• nie podania informacji o zastosowanej obróbce termicznej,
• podania w wykazie składników nazwy składnika „mak” bez wskazania jego rodzaju,
• podania niewłaściwej nazwy producenta,
• nie podania warunków przechowywania lub terminu przydatności do spożycia po otwarciu opakowania,
• nie podania obowiązkowych danych szczegółowych – specjalnych warunków przechowywania i instrukcji użycia środka spożywczego,
• braku poprzedzenia daty minimalnej trwałości sformułowaniem „Najlepiej spożyć przed …”,
• nie podania warunków przechowywania produktu w bezpośrednim sąsiedztwie daty minimalnej trwałości.

Bardzo ważnym elementem jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych jest umieszczenie w oznakowaniu właściwego i zgodnego z prawdą wykazu składników. Wykaz składników powinien zawierać nazwy wszystkich składników wykorzystanych przy wytwarzaniu tego środka spożywczego i nadal w nim obecnych nawet w zmienionej formie. Składnikiem środka spożywczego będzie więc każda substancja lub produkt, w tym dodatki do żywności, enzymy spożywcze oraz każdy komponent składnika złożonego. Szczególną uwagę należy zwrócić na składniki mogące powodować alergie i reakcje nietolerancji oraz dozwolone substancje dodatkowe.

Nazwy składników umieszczone w wykazie składników muszą być precyzyjne aby konsument nie miał wątpliwości co do tego jakie składniki zostały wykorzystane do produkcji.

O wyborze określonego środka spożywczego decyduje nie tylko to jakie surowce zostały wykorzystane do produkcji ale również ich ilość. Nazwy składników w wykazie składników powinny zostać wymienione w kolejności malejącej rozpoczynając od tego, którego jest najwięcej a kończąc na tym, którego jest najmniej.

W oznakowaniu produktu powinna się również znaleźć informacja o ilościowej (procentowej) zawartości składników istotnych do scharakteryzowania danego środka spożywczego, ze względu na, które konsument podejmuje decyzje zakupowe. W szczególności informacja o ilościowej zawartości składników powinna być umieszczona w oznakowaniu w odniesieniu do składników występujących w nazwie produktu, zwykle kojarzących się z nazwą produktu, lub takich, które zostały w jakikolwiek sposób podkreślone w oznakowaniu produktu np. przez umieszczenie wizerunku składnika na etykiecie.