Wojewódzki Inspektorat Jakości Handlowej
Artykułów Rolno-Spożywczych w Olsztynie

W II kwartale 2022 roku Inspekcja Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych w Olsztynie przeprowadziła kontrolę jakości handlowej napojów bezalkoholowych. Kontrolą objęto 9 podmiotów w tym 5  placówek detalicznych oraz 4 zakłady produkcyjne z województwa warmińsko-mazurskiego. W toku kontroli dokonano oceny jakości handlowej 12 partii napojów bezalkoholowych.

Ocena Organoleptyczna

Ocenie organoleptycznej poddano 6 partii napojów bezalkoholowych. Nieprawidłowości nie stwierdzono.

Parametry Fizykochemiczne

W zakresie parametrów fizykochemicznych skontrolowano 8 partii. W wyniku przeprowadzonych badań laboratoryjnych zakwestionowano jakość handlową 1 partii napojów bezalkoholowych z uwagi na stwierdzenie zawyżonej zawartości cukrów w stosunku do deklaracji producenta umieszczonej w oznakowaniu wśród informacji o wartości odżywczej.

Oznakowanie

Oznakowanie zweryfikowano w 12 partiach napojów bezalkoholowych. Jakość handlową w zakresie oznakowania zakwestionowano w przypadku 3 partii poddanych kontroli. Nieprawidłowości te dotyczyły m.in.:

• nie umieszczenia w nazwie produktu informacji odnoszących się do rodzaju produktu, tj. nie wskazano smaku napoju bezalkoholowego;
• umieszczenia w oznakowaniu produktu informacji odnoszących się do warunków jego przechowywania w postaci dwóch wzajemnie wykluczających się opisów, tj. „Przechowywać w suchym i chłodnym miejscu, po otwarciu, przechowywać w temperaturze pokojowej.” Co sprawia, że konsument ostatecznie nie wie, w jakich warunkach powinien być przechowywany produkt, aby zachował swoje walory smakowo-zapachowe;
• zastosowano niewłaściwe sformułowanie określające datę minimalnej trwałości;
• zastosowano niewłaściwe sformułowanie określające datę minimalnej trwałości w postaci „Trwałość 6 miesięcy”;
• użycia zbyt małego rozmiaru czcionki do umieszczenia w oznakowaniu obowiązkowych informacji o produkcie;
• nie umieszczenia wśród informacji o wartości odżywczej wszystkich wymaganych przepisami prawa danych tj. nie wskazano zawartości soli w produkcie.

Warto wiedzieć, że …

Nazwą środka spożywczego jest jego nazwa przewidziana w przepisach, w przypadku braku takiej nazwy nazwa zwyczajowa, a jeśli nazwa zwyczajowa nie istnieje lub nie jest stosowana, przedstawia się nazwę opisową tego środka spożywczego. Nazwa opisowa powinna zawierać opis środka spożywczego, w tym również jego zastosowania, wystarczająco jasny, aby umożliwić konsumentom poznanie rzeczywistego charakteru środka spożywczego.

Nazwa produktu nie może wprowadzać konsumenta w błąd, powinna właściwie opisywać produkt oraz być adekwatna do jego rzeczywistego składu. Nazwa nie może również sugerować, iż dany produkt posiada szczególne właściwości, jeżeli nie wyróżnia się niczym spośród innych produktów ze swojej grupy towarowej.

Data minimalnej trwałości lub termin przydatności do spożycia, czyli daty w granicach, których producenci gwarantują, że jeśli produkt będzie właściwie przechowywany zachowa swoje szczególne właściwości jest bardzo istotnym elementem oznakowania Data minimalnej trwałości stanowi termin, do którego dany produkt zachowuje swoją najwyższą jakość tj. wskazuje granicę po przekroczeniu której produkt może pogorszyć swoją jakość w stosunku do produktu świeżo wyprodukowanego. Nie znaczy to jednak, że żywność po przekroczeniu daty minimalnej trwałości staje się niebezpieczna. Natomiast termin przydatności do spożycia umieszczany na produktach nietrwałych mikrobiologicznie, które szybko się psują, jest terminem granicznym, po przekroczeniu, którego znacząco wzrasta niebezpieczeństwo zagrożenia zdrowia. Podkreślić należy również, że środki spożywcze oznakowane datą minimalnej trwałości lub terminem przydatności do spożycia mogą znajdować się w obrocie tylko do daty lub terminu wskazanego w oznakowaniu.

Producent powinien umieścić w oznakowaniu datę minimalnej trwałości lub termin przydatności do spożycia w taki sposób, aby konsument mógł je łatwo znaleźć i odczytać.

Data minimalnej trwałości powinna być poprzedzona sformułowaniem „Najlepiej spożyć przed …” w przypadku, gdy data zawiera oznaczenie dnia, w pozostałych przypadkach sformułowaniem „Najlepiej spożyć przed końcem …”.Zaraz za tymi sformułowaniami powinna zostać umieszczona data, do której produkt zachowuje swoje szczególne właściwości albo odesłanie do miejsca, w którym data ta została umieszczona w oznakowaniu produktu.

W przypadku środków spożywczych, których trwałość nie przekracza trzech miesięcy, wystarczy oznaczenie dnia oraz miesiąca. W przypadku środków spożywczych, których trwałość przekracza trzy miesiące, lecz nie przekracza 18 miesięcy, wystarczy oznaczenie miesiąca oraz roku. Natomiast w przypadku środków spożywczych, których trwałość przekracza 18 miesięcy, wystarczy oznaczenie roku.

Zastosowanie w oznakowaniu określenia w odniesieniu do daty minimalnej trwałości „Trwałość 6 miesięcy” nie daje konsumentowi informacji jak długo w określonych przez producenta warunkach przechowywania produkt zachowa najwyższą jakość.