Wojewódzki Inspektorat Jakości Handlowej
Artykułów Rolno-Spożywczych w Olsztynie

W IV kwartale 2022 roku Inspekcja Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych w Olsztynie przeprowadziła kontrolę jakości handlowej olejów roślinnych. Kontrolą objęto: 3 placówki detaliczne oraz 1 zakład produkcyjny z województwa warmińsko-mazurskiego, w których oceniano jakość handlową 7 partii olejów roślinnych: 4 partie w zakresie parametrów fizykochemicznych oraz 7 partii w zakresie oceny oznakowania.

Parametry Fizykochemiczne

Parametry fizykochemiczne skontrolowano w 4 partiach, z czego zakwestionowano 1 partię poddaną kontroli w sklepie detalicznym. Stwierdzone nieprawidłowości dotyczyły zaniżonej zawartości kwasów tłuszczowych jednonienasyconych.

Oznakowanie

Oznakowanie zweryfikowano w 7 partiach olejów roślinnych. Zakwestionowano oznakowanie w przypadku 1 partii poddanej kontroli u producenta oraz 1 partii na etapie handlu detalicznego. Nieprawidłowości te dotyczyły m.in.:

• braku podania w oznakowaniu oleju lnianego tłoczonego na zimno informacji dotyczącej szczególnych warunków użycia, tj. „używać wyłącznie na zimno”,
• braku podania pełnej nazwy podmiotu działającego na rynku spożywczym odpowiedzialnego za informacje na temat żywności,
• zastosowaniu znaku graficznego niezgodnego ze wzorem dla żywności oznakowanej jako wolnej od organizmów genetycznie zmodyfikowanych,
• zastosowaniu niewłaściwej wysokości cyfr i liter w oznakowaniu ilości nominalnej towaru paczkowanego,
• braku wyraźnej czytelności obowiązkowej informacji o wartości odżywczej tj. użyto znaków o mniejszym rozmiarze czcionki niż wymagana w przepisach,
• wprowadzenia konsumenta w błąd z uwagi na zastosowanie zapisu„100% naturalny produkt z Warmii” wraz ze znakiem graficznym przedstawiającym mapę Polski i zaznaczonym na niej punktem na Warmii, sugerującym, że całość produkcji oleju rzepakowego, łącznie z uprawą surowca, odbyła się na terenie Warmii podczas gdy nasiona rzepaku zostały zakupione od podmiotu zlokalizowanego na terenie województwa łódzkiego.

Warto wiedzieć, że …

„oleje tłoczone na zimno” są otrzymywane, bez zmiany (modyfikacji) oleju, jedynie za pomocą metod mechanicznych np. prasowania lub tłoczenia, bez stosowania ogrzewania. Mogą być oczyszczane jedynie przez płukanie wodą, sedymentację, filtrowanie i wirowanie;
„oleje z pierwszego tłoczenia” są otrzymywane, bez zmiany (modyfikacji) charakteru oleju, za pomocą metod mechanicznych np. prasowania lub tłoczenia, i jedynie z zastosowaniem ogrzewania. Mogą być oczyszczane jedynie przez płukanie wodą, sedymentację, filtrowanie i wirowanie.

Dla bezpieczeństwa konsumenta znaczenie ma sposób postępowania z produktem. Producent w oznakowaniu środka spożywczego powinien wyraźnie zaznaczyć jak postępować z produktem po jego zakupie, jak należy go używać w każdym przypadku, gdy jest to niezbędne. W oznakowaniu oleju lnianego oraz mieszanek olejów roślinnych i oleju lnianego powinna znaleźć się informacja dotyczącą szczególnych warunków użycia tj. używać wyłącznie na zimno. Brak podania takiej informacji powoduje, że są to produkty niebezpieczne.

Sformułowanie „bez GMO” może zostać umieszczone w oznakowaniu żywności pochodzenia roślinnego jedno i wieloskładnikowej nie zawierającej, nie składającej się oraz takiej, która nie została wyprodukowana z GMO.

Sformułowanie „wyprodukowano bez stosowania GMO” może być wykorzystane w przypadku żywności pochodzenia zwierzęcego lub takiej, w której składzie znajdują się produkty pochodzenia zwierzęcego.

Informacje o braku obecności GMO w produkcie w całości pochodzenia roślinnego można umieścić jedynie na środkach spożywczych, w których składzie znajdują się rośliny, dla których istnieją odpowiedniki w postaci genetycznie zmodyfikowanych organizmów wpisane do wspólnotowego rejestru genetycznie zmodyfikowanej żywności i paszy prowadzonego przez Komisję Europejską.

Aktualnie w rejestrze genetycznie zmodyfikowanej żywności i pasz wprowadzanych do obrotu w UE dopuszczone są modyfikacje: kukurydzy, rzepaku, soi, bawełny, buraka cukrowego.

Brak możliwości wyróżniania pozostałych produktów roślinnych, np. ogórków, pomidorów, sałaty itp. jako wolnych od GMO stanowi ochronę konsumentów, którzy powszechnością tych znaków mogliby odnieść mylne wrażenie, iż rynek Unii Europejskiej jest pełen produktów modyfikowanych genetycznie.