Wojewódzki Inspektorat Jakości Handlowej
Artykułów Rolno-Spożywczych w Olsztynie

W II kwartale 2023 roku Inspekcja Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych w Olsztynie przeprowadziła kontrolę jakości handlowej produktów oferowanych luzem. Objęto nią 21 placówek detalicznych z województwa warmińsko-mazurskiego, w których dokonano oceny jakości handlowej w zakresie parametrów fizykochemicznych oraz w zakresie oznakowania. Łącznie kontrolą objęto 75 partii artykułów rolno spożywczych objętych programem kontroli, w tym: 9 partii mięsa drobiowego, 32 partie mięsa wieprzowego, 2 partie mięsa wołowego, 15 partii serów podpuszczkowych dojrzewających (żółte), 17 partii wędlin. Pod względem parametrów fizykochemicznych oceniono 3 partie mięsa drobiowego, 4 partie mięsa wieprzowego, 4 partie sera oraz 1 partię wędlin.

Parametry fizykochemiczne

Nieprawidłowości w zakresie parametrów fizykochemicznych stwierdzono w:

• 2 partiach mięsa drobiowego
• 1 partii sera
• 1 partii wędlin

Nieprawidłowości te dotyczyły m.in.:

• zawyżonej całkowitej zawartości wody w elementach mięsa drobiowego,
• zawyżonej zawartości soli w stosunku do deklaracji producenta umieszczonej w oznakowaniu produktu w ramach informacji o wartości odżywczej,
• zaniżonej zawartości surowca wołowego w kiełbasie w stosunku do deklaracji producenta umieszczonej w oznakowaniu produktu.

Warto wiedzieć, że …

Rozporządzenie Komisji (WE) nr 543/2008 z dnia 16 czerwca 2008 roku wprowadzające szczegółowe przepisy wykonawcze do rozporządzenia Rady (WE) nr 1234/2007 w sprawie niektórych norm handlowych w odniesieniu do mięsa drobiowego zawiera uregulowania prawne mające na celu zapewnienie odpowiedniej jakości handlowej mięsa drobiowego między innymi w zakresie zawartości wody wchłoniętej. Do określenia ilości wody wchłoniętej podczas procesu produkcyjnego tuszek i elementów drobiowych stosuje się współczynnik W/RP – stosunek zawartości wody do zawartości białka. Przekroczenie wartości granicznych wspomnianego współczynnika wskazuje na nieprawidłowo przeprowadzony proces schładzania tuszek lub fałszowanie jakości mięsa drobiowego poprzez umyślny dodatek wody z wykorzystaniem naturalnej wodochłonności tego mięsa.

Oznakowanie

Nieprawidłowości stwierdzono w 21 partiach, w tym:

• 5 partiach mięsa drobiowego
• 8 partiach mięsa wieprzowego
• 2 partiach sera
• 6 partiach wędlin

Produkty z nieprawidłowościami w oznakowaniu stanowią 28,00% wszystkich skontrolowanych partii.

Nieprawidłowości dotyczyły:

• w przypadku mięsa świeżego nie podano informacji wskazującej na kraj pochodzenia zwierzęcia, z którego pozyskano mięso tj. nie podano miejsca chowu i miejsca uboju zwierzą;
• w przypadku mięsa świeżego błędnie podano nazwę kraju, w którym odbywał się chów i ubój zwierząt, z których pozyskano mięso, tj. podano, iż mięso pochodzi od zwierząt chowanych i zabitych w Polsce, podczas gdy faktycznie oba etapy życia zwierzęcia odbywały się poza terenem naszego kraju;
• w przypadku mięsa drobiowego nie podano informacji o klasy jakości, do której zostało ono zaliczone;
• podanie w oznakowaniu produktu w miejscu sprzedaży rozbieżnych informacji w zakresie zawartości tłuszczu w produkcie;
• podanie błędnych informacji w zakresie zawartości wapnia w produkcie;
• podanie błędnych informacji w zakresie zawartości mięsa w przetworach mięsnych;
• podanie błędnych informacji w zakresie składników wykorzystanych do przygotowania produktu tj.:
  • w wykazie składników nie wymieniono nazw wszystkich składników, które zostały wykorzystane podczas produkcji,
  • w wykazie składników wymieniono nazwy składników, które nie zostały wykorzystane podczas produkcji,
  • w wykazie składników nie podano nazw składników wchodzących w skład składnika złożonego;
• nie umieszczenia w miejscu dostępnym konsumentowi ani w żadnym innym miejscu wykazu składników wykorzystanych do przygotowania produktów z uwzględnieniem substancji lub produktów powodujących alergię lub reakcje nietolerancji.

Warto wiedzieć, że …

Zgodnie z wymaganiami zawartymi w rozporządzeniu Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 23 grudnia 2014 r. w sprawie znakowania poszczególnych rodzajów środków spożywczych w oznakowaniu artykułów rolno-spożywczych oferowanych do sprzedaży konsumentowi finalnemu bez opakowania bądź pakowanych na życzenie klienta w miejscu sprzedaży konsument ma prawo oczekiwać przede wszystkim takich informacji jak nazwa produktu, wykaz składników oraz dane identyfikujące producenta.

Konsument przed podjęciem decyzji o zakupie musi mieć możliwość zapoznania się ze składem produktu, a w szczególności z informacjami dotyczącymi obecności w produkcie składników mogących powodować alergie lub reakcje nietolerancji.

Przepisy prawa nie narzucają przedsiębiorcy formy, w jakiej informacje o produktach nieopakowanych powinny być udostępniane konsumentom, niemniej jednak muszą one być rzetelne, jasne, łatwe do zrozumienia, czytelne a przede wszystkim dostępne bez udziału osób trzecich.

W przypadku świeżego mięsa wieprzowego, drobiowego z kóz i owiec w miejscu sprzedaży powinna się znaleźć również informacja o kraju pochodzenia zwierząt, z których pozyskano mięso wraz z grafiką przedstawiającą flagę państwa pochodzenia, natomiast w przypadku mięsa drobiowego informacja, do której klasy jakości mięso zostało zakwalifikowane.

Zgodnie z przepisami prawa żywnościowego detalista na wywieszce towarzyszącej bezpośrednio prezentowanemu produktowi znajdującej się w widocznym dla konsumenta miejscu obowiązkowo powinien umieścić nazwę państwa, w którym odbywał się chów i ubój zwierząt, z których pozyskano mięso oferowane do sprzedaży.

Wskazanie miejsca chowu i miejsca uboju zwierząt, z których pozyskano mięso może zostać zastąpione przez zastosowanie określenia „pochodzenie”. Umieszczenie na wywieszce informacji „pochodzenie” wraz z nazwą państwa wskazuje, że mięso to pozyskano ze zwierząt urodzonych, chowanych i poddanych ubojowi we wskazanym państwie.

Wymóg podawania informacji o państwie pochodzenia lub miejscu pochodzenia wraz z grafiką przedstawiającą flagę państwa pochodzenia nie dotyczy mięsa, w którego oznakowaniu użyto znaku graficznego zawierającego informację "Produkt polski". Niemniej jednak umieszczenie w oznakowaniu świeżego mięsa takiego znaku graficznego możliwe jest jedynie wtedy, gdy mięso te zostało pozyskane ze zwierząt urodzonych na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej oraz, których chów i ubój odbył się na terytorium naszego kraju.