Wojewódzki Inspektorat Jakości Handlowej
Artykułów Rolno-Spożywczych w Olsztynie

W III kwartale 2023 roku Inspekcja Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych w Olsztynie przeprowadziła kontrole jakości przetworów owocowych i warzywnych. Objęto nią 1 producenta oraz 7 placówek detalicznych prowadzących swoją działalność na terenie województwa warmińsko-mazurskiego. W trakcie kontroli dokonano oceny jakości handlowej 17 partii przetworów owocowych i warzywnych, w tym 9 partii w zakresie parametrów fizykochemicznych.

Nieprawidłowości w zakresie cech fizykochemicznych stwierdzono w 1 partii, co stanowi 8% wszystkich skontrolowanych przetworów owocowych i warzywnych. Natomiast ocena prawidłowości oznakowania wykazała nieprawidłowości w 3 partiach, co stanowiło 17,6% skontrolowanych przetworów owocowych i warzywnych.

Nieprawidłowości dotyczy między innymi:

• zaniżonej zawartości ekstraktu ogólnego w dżemie w stosunku do wymagań zawartych w przepisach prawa,
• braku podania w nazwie produktu danych szczegółowych dotyczących warunków szczególnego przetwarzania jakiemu produkt został poddany tj. brak jest wskazania w nazwie lub opisie towarzyszącym nazwie informacji o zastosowanej obróbce termicznej, której produkt ten został poddany,
• użycia niewłaściwego sformułowania poprzedzającego datę minimalnej trwałości.

Warto wiedzieć, że …

Zgodnie z § 2 rozporządzenia MRiRW z dnia 29.07.2003 r. w sprawie szczegółowych wymagań w zakresie jakości handlowej dżemów, konfitur, galaretek, marmolad, powideł śliwkowych oraz słodzonego przecieru z kasztanów jadalnych (Dz.U. Nr 143 poz. 1398), dżem, dżem ekstra, konfitury, konfitury ekstra, galaretka, galaretka ekstra, marmolada, marmolada galaretkowa, marmolada twarda z owoców innych niż cytrusowe oraz słodzony przecier z kasztanów jadalnych winny zawierać nie mniej niż 60% ekstraktu ogólnego, oznaczonego refraktometrycznie.

Zawartość ekstraktu ogólnego, oznaczonego refraktometrycznie w marmoladzie miękkiej z owoców innych niż cytrusowe winna wynosić nie mniej niż 57%, natomiast w powidłach śliwkowych nie mniej niż 54%.

Wymagania te nie dotyczą produktów:

• w których cukry zostały częściowo lub całkowicie zastąpione substancjami słodzącymi,
• których nazwie towarzyszy oświadczenie żywieniowe "o obniżonej zawartości cukrów" lub inne o takim samym znaczeniu oraz
• powideł śliwkowych, których nazwie towarzyszy oświadczenie żywieniowe "bez dodatku cukrów" lub inne o takim samym znaczeniu.

Produkt o obniżonej zawartości cukru to taki, w którym zawartość cukru jest zmniejszona przynajmniej o 30%, w porównaniu z podobnym produktem. Dodatkowo wartość energetycz-na produktu opatrzonego tym oświadczeniem powinna być równa lub mniejsza od wartości energetycznej produktu podobnego.

Produkty bez dodatku cukru to takie, do których nie dodano żadnych cukrów prostych, dwucukrów ani żadnych innych środków spożywczych zastosowanych ze względu na ich właściwości słodzące. Jeżeli cukry występują naturalnie w tym produkcie, konsument powinien być o tym poinformowany – na etykiecie powinna się znaleźć następująca informacja: "ZAWIERA NATURALNIE WYSTĘPUJĄCE CUKRY".

Data minimalnej trwałości stanowi termin, do którego dany produkt zachowuje swoją najwyższą jakość, tj. wskazuje granicę po przekroczeniu której produkt może pogorszyć swoją jakość w stosunku do produktu świeżo wyprodukowanego. Nie znaczy to jednak, że żywność po przekroczeniu daty minimalnej trwałości staje się niebezpieczna.

Data minimalnej trwałości umieszczona w oznakowaniu produktu powinna składać się z dnia, miesiąca oraz roku w takiej właśnie kolejności oraz w niekodowanej formie. W przypadku produktów, których trwałość przekracza trzy miesiące, lecz nie przekracza 18 miesięcy, wystarczy oznaczenie miesiąca oraz roku.

Datę minimalnej trwałości powinno poprzedzać jedno z poniższych sformułowań:

• „Najlepiej spożyć przed” – jeśli data zawiera oznaczenie dnia np. „Najlepiej spożyć przed: 24.04.2018”.
• „Najlepiej spożyć przed końcem” – w pozostałych przypadkach np. „Najlepiej spożyć przed końcem: 04.2018”.

Sformułowaniom tym towarzyszy sama data lub odesłanie do miejsca gdzie data minimalnej trwałości produktu jest podana np. „na wieczku opakowania”.