Wojewódzki Inspektorat Jakości Handlowej
Artykułów Rolno-Spożywczych w Olsztynie

W IV kwartale 2023 roku Inspekcja Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych w Olsztynie przeprowadziła kontrolę jakości handlowej produktów oferowanych luzem. Objęto nią 23 placówki detaliczne z województwa warmińsko-mazurskiego, w których poddano kontroli 107 partii ryb i 4 partie owoców morza. Parametry fizykochemiczne oceniano w 1 partii ryb i 2 partiach owoców morza.

W wyniku przeprowadzonych kontroli zakwestionowano jakość handlową 45 skontrolowanych partii. Stwierdzone nieprawidłowości dotyczyły m.in.:

• podania w miejscu sprzedaży nieprawidłowej nazwy środka spożywczego, uniemożliwiając konsumentowi poznanie rzeczywistego charakteru produktu np.:
  • nazwa produktu nie zawiera informacji o wodzie dodanej, której ilość przekracza 5% wagi gotowego produktu,
  • nazwa produktu nie zawiera informacji o warunkach fizycznych środka spożywczego lub szczególnego przetwarzania, jakiemu został on poddany np. glazurowane, obrane, z ogonkiem, blanszowane, głęboko mrożone,
  • nazwa produktu nie zawiera informacji, że produkt został rozmrożony,
  • nazwa produktu nie zawiera informacji wskazującej na postać pod jaką produkt rybołówstwa został wprowadzony do obrotu np. filet;
• wprowadzenia do obrotu krewetki białej Litopenaeus vannamei pod nazwą krewetka Grenlandzka(Północna) Pandalus borealis;
• wprowadzenia do obrotu Limandy żółtopłetwej Limanda aspera pod nazwą sola (Sola zwyczajna Solea vulgaris);
• wprowadzenia do obrotu pod nazwą „matiasy” produktu: „Filety śledziowe solone złowione w morzu FAO 27” tj. produktu nie posiadającego właściwych dla oryginalnego produktu cech, które uzyskuje się dzięki zastosowaniu odpowiedniego surowca i specyficznej technologii produkcji, co wprowadzało konsumenta w błąd;
• zastosowania na etykiecie cenowej nazwy: matjasy, podczas gdy na etykiecie z opakowania zbiorczego oraz w dokumentach towarzyszących zastosowano nazwę: ELR FILETY ŚLEDZ SOLONE 8 KG FAO27;
• nie podania w miejscu sprzedaży:
  • handlowego oznaczenia gatunku i jego nazwy systematycznej,
  • metody produkcji,
  • obszaru, na którym produkt został złowiony lub wyhodowany oraz kategorii narzędzia połowowego użytego do połowów,
  • daty minimalnej trwałości,
  • nazwy albo imienia i nazwiska producenta,
  • wykazu składników,
  • informację dotyczącą ilościowej zawartości glazury;
• podania nieprawdziwej informacji dotyczącej ilościowej zawartości glazury, tj. dla produktu o zawartości glazury 30% podano „zawartości glazury 5%”;
• braku oznakowania w języku polskim.

Warto wiedzieć, że …

W przypadku takich produktów jak: ryby żywe, ryby świeże lub schłodzone, zamrożone, filety rybne i pozostałe mięso rybie, ryby suszone, solone lub w solance, ryby wędzone, mąki, mączki i granulki rybne, skorupiaki i mięczaki, wodorosty morskie i algi w oznakowaniu powinny znaleźć się miedzy innymi następujące informacje:

• nazwa handlowa i naukowa. Nazwy te muszą znajdować się na oficjalnej liście sporządzonej i opublikowanej przez każdy kraj UE.
  Wskazanie tylko „Dorsz” jest niewystarczające. W wykazie oznaczeń handlowych zaakceptowanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej znajduje się 6 gatunków dorsza:
  • Czarniak (dorsz czarny) (Pollachius virens)
  • Dorsz atlantycki (Gadus morhua)
  • Dorsz bałtycki (wschodniobałtycki) (Gadus morhua callarias)
  • Dorsz grenlandzki (ogak) (Gadus ogac)
  • Dorsz pacyficzny (Gadus macrocephalus)
  • Dorszyk polarny (Boreogadus saida)
• metoda produkcji z wykorzystaniem następujących oznaczeń w szczególności: "Złowiono ..."; lub "Złowiono w wodach słodkich ..."; lub "Wyhodowano ..."
• obszar połowu / kraj, rodzaj wód / kraj produkcji:
  • obszarem połowu ryb złowionych w morzu jest obszar FAO, podstrefa, gdzie zostały złowione ryby. Dodatkowo dla ryb złowionych w Atlantyku północno-wschodnim i Morzu Śródziemnymi, Morzu Czarnym należy również wskazać nazwę podobszaru lub strefy, wraz z nazwą, która jest łatwo zrozumiała dla konsumenta. Informacja o tym gdzie ryba została złowiona może by umieszczona w oznakowaniu w formie mapy lub piktogram. To zastępuje nazwę obszaru
  • ryby złowione w wodach słodkich musza zawierać nazwę wody (rzeki, jeziora, itp) oraz nazwę kraj, w którym produkt został złowiony
  • ryby hodowlane (akwakultury) muszą zawierać kraj produkcji
• kategorie narzędzi używanych do połowu ryb: "niewody", "włoki", "sieci skrzelowe i podobnych sieci", "siatki otaczające i podnośniki sieci", "haki i linie", "drag" i "garnki i pułapki"
• o tym, że produkt został rozmrożony. Informacja ta powinna towarzyszyć nazwie handlowej.