Wojewódzki Inspektorat Jakości Handlowej
Artykułów Rolno-Spożywczych w Olsztynie

W II kwartale 2023 roku Inspekcja Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych w Olsztynie przeprowadziła kontrolę jakości handlowej napojów energetyzujących. Objęto nią 8 placówek detalicznych z województwa warmińsko-mazurskiego, w których dokonano oceny jakości handlowej 13 partii napojów energetyzujących w tym w 8 partiach dokonano oceny parametrów fizykochemicznych produktu.

Parametry fizykochemiczne

Nie stwierdzono nieprawidłowości w zakresie cech fizykochemicznych.

Oznakowanie

Nieprawidłowości w zakresie oznakowania produktów stwierdzono w 2 spośród kontrolowanych partii co stanowiło 15,4 % poddanych kontroli partii.

Nieprawidłowości dotyczyły m.in.:

• nie podania informacji o procentowej zawartości tauryny, tj. składnika, którego nazwa występuje w nazwie środka spożywczego i jest zwykle kojarzona przez konsumenta z napojami energetyzującymi;
• umieszczenia informacji „zawiera substancję słodzącą”, podczas gdy produkt zawiera zarówno substancję słodzącą, jak i cukier;
• nie umieszczenia informacji wskazującej, że produkt zawiera substancje słodzące;
• nie umieszczenia informacji wskazującej, iż produkt zawiera wysoką zawartości kofeiny oraz iż nie zaleca się spożywania go przez dzieci, kobiety w ciąży i kobiety karmiących piersią;
• w nazwie opisowej środka spożywczego nie podano informacji wskazującej na rodzaj produktu, tj. gazowany, niegazowany, która jest istotna do jego scharakteryzowania;
• w wykazie składników nie podano funkcji technologicznej jaką pełną w produkcie dozwolone substancje dodatkowe, tj. erytrolu E 698, kwasu cytrynowego E 330, cytrynianu sodu E 331, sukralozy E 955, acesulfamu K E 950, tartazyny E 102, czerwieni Allura AC E 129;
• obowiązkowe informacje na temat żywności tj. nazwa żywności, wykaz składników, warunki przechowywania, nazwa i adres podmiotu prowadzącego przedsiębiorstwo spożywcze, odpowiedzialnego za informacje na temat żywności, kraj pochodzenia oraz informacja o wartości odżywczej znajdujące zostały podane z wykorzystaniem zbyt małej czcionki.

Warto wiedzieć, że …

W celu umożliwienia konsumentowi zapoznanie się z informacjami charakteryzującymi produkt znajdującymi się w jego oznakowaniu obowiązkowe informacje na temat żywności, w tym:

• nazwa żywności,
• wykaz składników,
• data minimalnej trwałości lub termin przydatności do spożycia,
• warunki przechowywania,
• nazwa i adres podmiotu prowadzącego przedsiębiorstwo spożywcze, odpowiedzialnego za informacje na temat żywności,
• kraj pochodzenia,
• w stosownych przypadkach instrukcja użycia oraz,
• informacja o wartości odżywczej

powinny zostać podane w oznakowaniu produktu w sposób zapewniający wyraźną czytelność, z wykorzystaniem czcionki, której wysokość małych liter wynosi przynajmniej 1,2 mm.

Nazwą środka spożywczego jest jego nazwa przewidziana w przepisach, w przypadku braku takiej nazwy nazwa zwyczajowa, a jeśli nazwa zwyczajowa nie istnieje lub nie jest stosowana, przedstawia się nazwę opisową tego środka spożywczego. Nazwa opisowa powinna zawierać opis środka spożywczego, w tym również jego zastosowania, wystarczająco jasny, aby umożliwić konsumentom poznanie rzeczywistego charakteru środka spożywczego.

Nazwa środka spożywczego powinna zostać uzupełniona o dane szczegółowe dotyczące produktu, dzięki którym możliwe będzie pełne jego scharakteryzowanie. W przypadku napojów bezalkoholowych istotne znaczenie ma czy jest to produkt „gazowany”, „niegazowany”, „niskogazowany” oraz czy w procesie produkcyjnym zastosowano obróbkę termiczną np. pasteryzację, sterylizację.

Substancje słodzące w napojach

Napoje energetyzujące mogą zawierać w swoim składzie zarówno cukier jak i substancje słodzące. Dlatego też, aby ułatwić konsumentowi wybór produktu spełniającego jego oczekiwania bez konieczności dokładnego studiowania wykazu składników producent winien w pobliżu nazwy umieścić informacje:

• „zawiera substancje słodzące” jeśli w skład produktu wchodzą substancje słodzące,
• „zawiera cukier i substancje słodzące” jeśli w skład produktu wchodzi zarówno cukier jak i substancje słodzące.

Substancje słodzące do napojów bezalkoholowych mogą być dodawane tylko w przypadku, gdy produkt nie zawiera cukru lub jest to produkt o obniżonej wartości energetycznej.

Produkt o obniżonej wartości energetycznej to taki, w którym wartość energetyczna jest zmniejszona o przynajmniej 30%, ze wskazaniem na cechę lub cechy, które sprawiają, że dany środek spożywczy ma zmniejszoną ogólną wartość energetyczną.

Wysoka zawartość kofeiny

W przypadku środków spożywczych zawierających w swoim składzie kofeinę w proporcji przewyższającej 150 mg/l, niezależnie od jej źródła, w tym samym polu widzenia co nazwa napoju powinna zostać umieszczona informacja „wysoka zawartość kofeiny; nie zaleca się stosowania u dzieci, kobiet w ciąży i kobiet karmiących piersią” wraz z informację dotyczącą zawartości kofeiny wyrażonej w mg na 100 ml.

Informacji tej nie trzeba umieszczać w przypadku napojów na bazie kawy, herbaty lub ekstraktu kawy lub herbaty, w przypadku, gdy nazwa środka spożywczego zawiera określenie „kawa” lub „herbata”.