Wojewódzki Inspektorat Jakości Handlowej
Artykułów Rolno-Spożywczych w Olsztynie

Kontrola jakości handlowej w obrocie z zagranicą

Inspekcja Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych dokonuje kontroli jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych przywożonych z zagranicy na przejściach granicznych. Część odpraw importu artykułów rolno – spożywczych, zgodnie z możliwością wyboru przez importerów miejsca odprawy, dokonywana jest z pominięciem przejść granicznych, bezpośrednio w składach celnych lub na terenie Oddziałów Celnych.

Zadanie związane z nadzorem nad graniczną kontrolą jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych wykonuje Główny Inspektor Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych. Kontroli towarów importowanych z zagranicy dokonują inspektorzy wojewódzkich inspektoratów JHARS, wchodzących w skład zespolonej administracji wojewódzkiej.

Kontroli jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych w obrocie z zagranicą, podlegają:

• przywożone z zagranicy artykuły rolno-spożywcze wskazane w rozporządzeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 18 stycznia 2013 r. w sprawie wykazu artykułów rolno-spożywczych przywożonych z zagranicy oraz ich minimalnych ilości podlegających kontroli jakości handlowej,
• przeznaczone do wywozu poza terytorium RP świeże owoce i warzywa.

Kontrola Inspekcji JHARS na przejściach granicznych

Inspekcja JHARS przeprowadza kontrole jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych przywożonych z zagranicy na 15 przejściach granicznych, zgodnie z rozporządzeniem Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 8 kwietnia 2015 r. w sprawie wykazu przejść granicznych, na których jest dokonywana kontrola jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych sprowadzanych z zagranicy.

Kontrola jakości handlowej przeprowadzana jest na następujących przejściach granicznych, tj.: Bezledy, Bobrowniki, Braniewo, Dorohusk, Gdańsk, Gdynia, Hrebenne, Korczowa, Kukuryki, Kuźnica Białostocka, Przemyśl, Szczecin, Świnoujście, Terespol, Warszawa-Okęcie.

Zadania IJHARS w ramach kontroli jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych w obrocie z zagranicą

Kontrola jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych przywożonych z zagranicy obejmuje co najmniej jedną z następujących czynności:

• sprawdzenie dokumentów umożliwiających identyfikację artykułu rolno-spożywczego, atestów jakościowych, wyników badań laboratoryjnych oraz innych dokumentów świadczących o jego jakości handlowej,
• sprawdzenie opakowania, oznakowania, prezentacji artykułu rolno-spożywczego oraz warunków przechowywania towaru i jego transportu,
• oględziny artykułu rolno-spożywczego,
• pobranie próbek i wykonanie badań laboratoryjnych,
• ustalenie klasy jakości artykułu rolno-spożywczego,
• sprawdzenie sposobu produkcji artykułu rolno-spożywczego lub prawidłowości przebiegu procesu technologicznego, o ile wynika to z odrębnych przepisów.

Kontrola artykułów rolno-spożywczych przeznaczonych do wywozu poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej

Kontrola jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych przeznaczonych do wywozu poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej dotyczy świeżych owoców i warzyw. Jakość handlowa pozostałych artykułów rolno-spożywczych przeznaczonych na eksport sprawdzana jest wyłącznie na wniosek przedsiębiorcy w ramach oceny jakości handlowej; ocena jakości handlowej wykonywana jest również dla artykułów rolno-spożywczych przeznaczonych na rynek krajowy.

Potwierdzeniem spełnienia przez oceniany artykuł rolno-spożywczy wymagań określonych w przepisach o jakości handlowej oraz deklarowanych przez producenta jest Świadectwo jakości handlowej wydawane przez wojewódzkiego inspektora.

Kontrola przywożonych z zagranicy artykułów rolno-spożywczych

Artykuły rolno-spożywcze przywożone z państw niebędących członkami Unii Europejskiej, z wyłączeniem państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym, odpowiadające artykułom zdefiniowanym w rozporządzeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 18 stycznia 2013 r. w sprawie wykazu artykułów rolno-spożywczych przywożonych z zagranicy oraz ich minimalnych ilości podlegających kontroli jakości handlowej, mogą być dopuszczone do obrotu w rozumieniu przepisów prawa celnego, pod warunkiem przeprowadzenia kontroli jakości handlowej przez organ IJHARS.

W przypadku konieczności wykonania badań laboratoryjnych, artykuły rolno-spożywcze mogą być za zgodą organu celnego:

• składowane w miejscu i na warunkach określonych przez organ IJHARS, do czasu uzyskania wyników badań pobranych przez ten organ próbek, albo,
• skierowane do miejsca przeznaczenia i poddane badaniom laboratoryjnym przez właściwy miejscowo organ IJHARS.

Jakość handlowa przywożonych z zagranicy artykułów rolno-spożywczych

Przywożone z zagranicy artykuły rolno-spożywcze powinny spełniać wymagania w zakresie jakości handlowej, jeżeli w przepisach o jakości handlowej zostały określone takie wymagania, oraz dodatkowe wymagania dotyczące tych artykułów, jeżeli ich spełnienie zostało zadeklarowane przez producenta.

Określenie wymagań w zakresie jakości handlowej artykułu rolno-spożywczego może nastąpić w szczególności przez ustalenie jego klasy jakości.

Opakowania artykułów rolno-spożywczych wprowadzanych do obrotu powinny zapewniać zachowanie cech istotnych dla danego rodzaju artykułu rolno-spożywczego, decydujących o jego tożsamości.

Oznakowanie artykułów rolno-spożywczych przywożonych z zagranicy

Wprowadzane do obrotu artykuły rolno-spożywcze przywożone z zagranicy powinny być oznakowane.

Znakowanie artykułów rolno-spożywczych powinno być wykonane w języku polskim, w sposób czytelny, zrozumiały i widoczny, a w odniesieniu do artykułów rolno-spożywczych w opakowaniach jednostkowych – także w sposób nieusuwalny.

Oznakowanie obejmuje wszelkie informacje w postaci napisów i innych oznaczeń, w tym: znaki towarowe, nazwy handlowe, elementy graficzne i symbole odnoszące się do artykułów rolno-spożywczych, umieszczone na opakowaniu, w dokumencie, na ulotce, etykiecie, obwolucie lub zawieszce, które są dołączone do danego artykułu rolno-spożywczego, lub odnoszą się do niego.

Oznakowanie artykułu nie może w szczególności wprowadzać w błąd konsumenta, co do charakterystyki tego artykułu, w tym jego nazwy, rodzaju, właściwości, składu, ilości, trwałości, pochodzenia oraz sposobu produkcji, lub sugerować, że artykuł ten posiada specjalne właściwości, jeżeli ich nie posiada lub jeżeli inne podobne artykuły rolno-spożywcze posiadają takie właściwości.

Dokumenty pokontrolne

Po przeprowadzeniu kontroli jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych w obrocie z zagranicą wydaje się jeden z niżej wymienionych dokumentów:

• Protokół kontroli jakości handlowej artykułów rolno- spożywczych przywożonych z zagranicy – w przypadku kontroli jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych przywożonych z zagranicy,
• Świadectwo jakości handlowej – w przypadku przeprowadzenia oceny jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych,
• Świadectwo zgodności ze wspólnotowymi normami handlowymi dla świeżych owoców i warzyw – jeżeli produkty spełniały wymagania określone w normach,
• Protokół niezgodności ze wspólnotowymi normami handlowymi dla świeżych owoców i warzyw – jeżeli produkty nie spełniały wymagań określonych w normach.

Sankcje

W przypadku stwierdzenia niewłaściwej jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych przywożonych z zagranicy, organ IJHARS, w drodze decyzji, zakazuje wprowadzenia do obrotu artykułu rolno-spożywczego.

Przepisy UE dotyczące obrotu z zagranicą

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1308/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. ustanawiające wspólną organizację rynków produktów rolnych oraz uchylające rozporządzenia Rady (EWG) nr 922/72, (EWG) nr 234/79, (WE) nr 1037/2001 i (WE) nr 1234/2007 (Dz.U.UE.L.2013.347.671),

§ Rozporządzenie Wykonawcze Komisji (UE) Nr 543/2011 z 7 czerwca 2011 r. ustanawiające szczegółowe zasady stosowania rozporządzenia Rady (WE) nr 1234/2007 w odniesieniu do sektora owoców i warzyw oraz sektora przetworzonych owoców i warzyw (Dz. U. L 157 z dnia 15 czerwca 2011 r. z późn. zm.*).

Przepisy polskie dotyczące obrotu z zagranicą

§ Ustawa z 21 grudnia 2000 r. o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych (Dz. U. z 2019 r. poz. 2178 z późn. zm.),

Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 18 stycznia 2013 r. w sprawie wykazu artykułów rolno-spożywczych przywożonych z zagranicy oraz ich minimalnych ilości podlegających kontroli jakości handlowej (Dz.U.2020.1934),

Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 8 kwietnia 2015 r. w sprawie wykazu przejść granicznych, na których jest dokonywana kontrola jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych sprowadzanych z zagranicy (Dz.U.2015.592),

§ Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z 18 grudnia 2002 r. w sprawie wzoru świadectwa jakości handlowej (Dz. U z 2002 r. Nr 230, poz. 1932).

*Stan prawny na dzień 30 listopada 2020 r.