Wojewódzki Inspektorat Jakości Handlowej
Artykułów Rolno-Spożywczych w Olsztynie

Makowiec świąteczny różni się od zwykłego makowca tym, że warstwy ciasta powinny być cieniutkie, a warstwy maku odpowiednio grubsze. Warto również dodać, że zgodnie z polską tradycją farsz makowy do makowca świątecznego jest przygotowywany na bogato z iście polską szczodrością.

Do domowego przygotowania makowca potrzebne będzie na pewno:

• Jaja - niby łatwe zadanie, ale czy na pewno?
  Jaja wiejskie czy miejskie? Określenie „jaja wiejskie” lub inne o podobnym znaczeniu nie odnosi się do lokalizacji fermy kur niosek. Mało prawdopodobne by fermy kur niosek były zlokalizowane w mieście. Brak kodu producenta na skorupce jaj nie jest również wyznacznikiem ich wiejskiego pochodzenia. Określenie to wiąże się z metodą chowu kur niosek czyli chowu na wolnym wybiegu.
  Nie bój się kodu na jajach!!!
  To dzięki niemu możesz dowiedzieć się wielu wartościowych informacji na temat kupowanych jaj:
  • numer oznaczający system chowu kur niosek:
    • 0 – jaja z chowu ekologicznego,
    • 1 – jaja z chowu na wolnym wybiegu,
    • 2 – jaja z chowu ściółkowego,
    • 3 – jaja z chowu w klatkach ulepszonych,
  • kod państwa, w którym znajduje się ferma (PL dla Polski),
  • weterynaryjny numer identyfikacyjny wskazujący między innymi na lokalizację fermy.
  Co jeśli jaja nie mają kodu na skorupkach?
  Tylko jaja wyprodukowane przez producenta utrzymującego nie więcej niż 50 kur niosek sprzedawane bezpośrednio konsumentowi finalnemu w miejscu ich produkcji, czyli gospodarstwie(!!!) mogą nie zawierać oznaczenia kodu producenta na skorupce. W miejscu ich sprzedaży powinny się jednak znaleźć informacje wskazujące na wprowadzającego do obrotu tj. nazwa i adres gospodarstwa, z którego jaja pochodzą lub imię, nazwisko i adres producenta jaj.
  Zanim zdecydujesz się na zakup jaj bez kodu na skorupce odpowiedz sobie na pytania: „Ile jajek znoszą kury?” oraz „Czy na pewno ilość znajdująca siew ofercie sprzedawcy może pochodzić od 50 kur?”
  Jaja sprzedawane np. na targach, bazarach lub często z samochodu na parkingu w większych ilościach bez kodu producenta na skorupce to jaja niewiadomego pochodzenia mogące stanowić produkty niebezpieczne. Kupujesz je na własne ryzyko.
   
• Mak
  Wypiek makowca z użyciem suchego maku niebieskiego lub białego jest pracochłonnym przedsięwzięciem. Mak trzeba przepłukać, sparzyć i zmielić, a następnie dodać inne składniki aby stworzyć masę makową. Jeśli nie planujesz spędzić całego dnia w kuchni – sprawdź co oferują Ci sklepy w ofercie przedświątecznej.
  • Mak mielony to duże ułatwienie dla osób, które chcą przygotować w domu własnoręcznie robiony makowiec. Czysty mak niebieski jest kilkakrotnie mielony, dlatego, aby przygotować masę makową nie potrzeba go już mielić w maszynce a wystarczy zalać gorącą wodą lub mlekiem i zagotować przez kilka minut, następnie dodać ulubione dodatki i gotowe.
  • Gotowe masy makowe utrwalone przy zastosowaniu wysokiej temperatury np. sterylizacji. Wybierając taką masę warto zwrócić uwagę na wykaz składników, który wskaże procentową zawartość maku i bakalii, która ilość tych składników, jaka została wykorzystana do produkcji masy. W skład masy makowej mogą wchodzić również tanie wypełniacze np. błonnik bambusowy, mąka pszenna oraz substancje dodatkowe oznaczone symbolem E, które nie są niezbędne w produkcie gotowym a zostały zastosowane ze względów technologicznych np. składniki należące do kategorii substancji konserwujących, substancji utrzymujących wilgoć, substancji wiążących. Zwróć również uwagę, bo produkowana przemysłowo masa makowa często zawiera syrop glukozowo-fruktozowy, który negatywnie wpływa na gospodarkę węglowodanową w organizmie człowieka.
• Bakalie
  Jeśli zamierzasz kupić mieszankę bakalii – zwróć uwagę co wchodzi w jej skład. Warto sprawdzić, czy któryś ze składników występuje w przewadze. Zawartość bakalii, wyróżnionych w nazwie produktu lub umieszczonych w grafice na opakowaniu będzie podana w wykazie składników lub przy nazwie produktu.
  Jeśli natomiast żaden ze składników mieszanki bakalii nie ma znacznej przewagi wagowej i gdy są one stosowane w proporcjach, które mogą się zmieniać – wówczas w wykazie składników będzie zawarta informacja typu „suszone owoce w różnych proporcjach: śliwki, morele, żurawina, rodzynki”, „orzechy w różnych proporcjach: orzechy włoskie, laskowe, ziemne, makadamia”.
  Zwróć uwagę, czy bakalie nie zawierają przypadkiem dwutlenku siarki oznaczonego symbolem chemicznym SO2 i występującym często w wykazie składników pod znakiem E220. Dwutlenek siarki jest gazowym związkiem nieorganicznym stosowanym jako substancja konserwująca. Jest on stosowany również w celu zachowania jasnej barwy owoców suszonych takich jak morele, ananasy czy rodzynki. Warto mieć świadomość, że warianty niesiarkowane tych owoców będą znacznie ciemniejsze, co nie stanowi wady tych owoców suszonych, a wynika z braku zastosowania siarczynów powodujących utrwalenie barwy. Dwutlenek siarki może wpływać negatywnie na organizm człowieka i jest alergenem, dlatego będzie wyróżniony w wykazie składników np. poprzez zastosowanie pogrubionej czcionki lub podkreślenie.
  Pomimo, iż bakalie mają długą trwałość i możliwość przechowania w zależności od warunków od kilku miesięcy nawet do kilku lat to niestety producenci często dodają do suszonych owoców cukier lub tłuszcze nasycone.
   
• Cukier waniliowy czy wanilinowy?
  Choć nazwa na pierwszy rzut oka wygląda niemal identycznie to jednak jedna literka wskazuje, że opakowania skrywają produkty o odmiennym składzie.
  Cukier waniliowy zawiera naturalną wanilię lub naturalny ekstrakt wanilii. Natomiast cukier wanilinowy jest aromatyzowany dodatkiem syntetycznej waniliny lub etylowaniliny.
   

Jeśli decydujesz się na kupno gotowego makowca koniecznie zwróć uwagę na:

• Nazwę ciasta
  Nazwa ciasta powinna je w pełni charakteryzować i umożliwić poznanie rzeczywistego charakteru, odróżnić od innych, z którymi mogłoby zostać pomylone. Nazwa powinna wskazywać między innymi na cechy charakterystyczne, np. czy makowiec powstał z ciasta drożdżowego, kruchego, czy krucho-drożdżowego, oraz dodatki wyróżniające, np. „z migdałami”, „z bakaliami”, „z orzechami”.
• Wykaz składników
  Sprawdź, jakie surowce zostały wykorzystane do jego przygotowania. Proste składniki czy półprodukty i dodatki do żywności?
  Wykaz składników pozwoli ocenić czy zamówiony na wigilijny stół makowiec zrobiony jest z wykorzystaniem tradycyjnych składników jak mak niebieski lub biały, jaja, mąka, masło, drożdże, cukier, czy w składzie znajdziemy jednak wysoko przetworzone surowce jak syrop glukozowo-fruktozowy, jaja w proszku, margaryna oraz dozwolone substancje dodatkowe takie jak substancje konserwujące lub utrzymujące wilgoć.