Wojewódzki Inspektorat Jakości Handlowej
Artykułów Rolno-Spożywczych w Olsztynie

Informacja

dotycząca zasad prowadzenia działalności w zakresie wyrobu lub rozlewu wyrobów winiarskich oraz wyrobu wina z winogron pochodzących z upraw winorośli położonych na terytorium Polski

Zasady obowiązujące podmioty prowadzące działalność w zakresie wyrobu lub rozlewu wyrobów winiarskich, w tym produkujące wino z winogron pochodzących z upraw winorośli położonych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, przeznaczone do wprowadzenia do obrotu, zostały zawarte między innymi w ustawie z dnia 12 maja 2011 roku o wyrobie i rozlewie wyrobów winiarskich , obrocie tymi wyrobami i organizacji rynku wina (t.j. Dz.U. z 2018 r., poz. 1159).

Działalność w zakresie wyrobu lub rozlewu wyrobów winiarskich jest działalnością regulowaną w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców (Dz. U. 2019 r. poz.1292 z późn. zm.) i wymaga uzyskania wpisu do rejestru przedsiębiorców prowadzonego przez Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Wymagania w zakresie uzyskania wpisu do rejestru nie stosuje się do producentów, którzy wyłącznie wyrabiają i rozlewają wino uzyskane z winogron pochodzących z upraw własnych.

Pod pojęciem wyrobów winiarskich, zgodnie z ustawą z dnia 12 maja 2011 r. o wyrobie i rozlewie wyrobów winiarskich, obrocie tymi wyrobami i organizacji rynku wina, należy rozumieć przede wszystkim: wino, aromatyzowane produkty sektora wina, fermentowane napoje winiarskie, w tym miody pitne, wina owocowe, wina owocowe aromatyzowane, wina z soku winogronowego, wina z soku winogronowego aromatyzowane, nalewki na winie owocowym, aromatyzowane nalewki na winie owocowym, nalewki na winie z soku winogronowego, aromatyzowane nalewki na winie z soku winogronowego, napoje winne owocowe lub miodowe, aromatyzowane napoje winne owocowe lub miodowe, wino owocowe niskoalkoholowe, aromatyzowane wino owocowe niskoalkoholowe, cydr, perry.

Przedmiotowa ustawa nakłada na przedsiębiorców prowadzących działalność w zakresie wyrobu lub rozlewu wyrobów winiarskich szereg obowiązków, które mają na celu zapewnienie, że wyprodukowane wyroby posiadają właściwą jakość. Przedsiębiorca zobowiązany jest do opracowania w formie pisemnej oraz wdrożenia systemu kontroli wewnętrznej wyrobu i rozlewu wyrobów winiarskich, obejmującego określenie częstotliwości i sposobu pobierania próbek, metod badań, sposobu postępowania z wyrobami winiarskimi nieodpowiadającymi wymaganiom jakościowym. Podmiot powinien sporządzić plan zakładu obejmujący w szczególności pomieszczenia produkcyjne, magazynowe, socjalne, i sanitarne z zaznaczeniem linii technologicznych, dróg przemieszczania surowców i produktów gotowych oraz stanowisk pracy. Ponadto, posiadane przez niego obiekty budowlane, w których prowadzona jest działalność w zakresie wyrobu i rozlewu wyrobów winiarskich muszą być odpowiednio wyposażone i spełniać wymagania określone w przepisach o ochronie przeciwpożarowej, sanitarnej i ochronie środowiska. Przedsiębiorca wyznacza osobę odpowiedzialną za kontrolę jakości wyrabianych i rozlewanych wyrobów winiarskich oraz zabezpiecza i usuwa odpady powstające przy produkcji.

W przypadku przedsiębiorców wyrabiających i rozlewających z przeznaczeniem do wprowadzenia do obrotu, mniej niż 5 000 litrów wina owocowego markowego, mniej niż 10 000 litrów cydru lub perry, uzyskanych z własnych upraw drzew i krzewów owocowych oraz miodu pitnego markowego uzyskanego z nie więcej niż 500 litrów miodu z własnej pasieki, przedmiotowa ustawa określa uproszczone wymagania. Przedsiębiorcy zobowiązani są do opracowania w formie pisemnej oraz wdrożenia systemu kontroli wewnętrznej wyrobu i rozlewu wyrobów winiarskich oraz zabezpieczają i usuwają odpady powstające podczas produkcji. Ponadto przedsiębiorcy wyrabiający i rozlewający niewielkie ilości wina owocowego markowego, cydru lub perry, powinni posiadać tytuł prawny co najmniej do 1 hektara gruntu rolnego obsadzonego krzewami owocowymi. Natomiast wyrób i rozlew miodu pitnego markowego wymaga prowadzenia przez przedsiębiorcę pasieki spełniającej wymagania określone dla produkcji miodu w ramach działów specjalnych produkcji rolnej.

Wyrób wina z winogron pochodzących z upraw winorośli położonych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, przeznaczonego do wprowadzania do obrotu, wymaga uzyskania wpisu do ewidencji producentów i przedsiębiorców prowadzonej przez Dyrektora Generalnego Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa. W ustawie z dnia 12 maja 2011 roku o wyrobie i rozlewie wyrobów winiarskich, obrocie tymi wyrobami i organizacji rynku wina (t.j. Dz.U. z 2018 r., poz. 1159), zostały określone liczne obowiązki dla producentów wina, m.in. prowadzenia rejestrów przychodu i rozchodu wyrobów winiarskich, usuwania produktów ubocznych powstałych przy wyrobie wina, a także wyznaczenia osoby odpowiedzialnej za kontrolę jakości wina. Z uwagi na fakt, iż wino należy wytwarzać zgodnie z zasadami dotyczącymi dozwolonych praktyk enologicznych i wprowadzonych ograniczeń, producenci zobowiązani są do zgłaszania zamiaru przeprowadzania procesów enologicznych (wzbogacania, słodzenia, odkwaszania) właściwemu ze względu na miejsce wyrobu wina wojewódzkiemu inspektorowi JHARS. W przypadku powstania obowiązku wycofania produktów ubocznych powstałych przy wyrobie wina pod nadzorem, podmioty zgłaszają również zamiar usunięcia tych produktów właściwemu wojewódzkiemu inspektorowi JHARS.
Możliwość umieszczania rocznika i nazwy odmiany winorośli w prezentacji i etykietowaniu wina z winogron pozyskanych z upraw winorośli położonych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest dozwolona w przypadku, gdy zostanie ono poddane certyfikacji w tym zakresie. Lista odmian winorośli oraz ich synonimów, wraz ze wskazaniem czy mogą być one umieszczane na etykietach win podlegających certyfikacji, sporządzona przez Komisję Europejską na podstawie wykazów przekazanych przez poszczególne państwa członkowskie, znajduje się na stronie KE (lista 40): http://ec.europa.eu/agriculture/wine/lists_en
Zgodnie z przepisami ustawy winiarskiej organem odpowiedzialnym za zapewnienie procedury certyfikacji wina z określonego rocznika oraz wina z określonej odmiany winorośli jest Wojewódzki Inspektor Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych właściwy ze względu na miejsce wyrobu wina.
Producent wina z upraw własnych albo przedsiębiorca wyrabiający wino z winogron pozyskanych z upraw winorośli położonych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przeznaczone do obrotu, składa do Wojewódzkiego Inspektora właściwego ze względu na miejsce wyrobu wina, wniosek o przeprowadzenie certyfikacji wina z określonego rocznika lub wina z określonej odmiany winorośli.

Ustawa z dnia 12 maja 2011 roku o wyrobie i rozlewie wyrobów winiarskich , obrocie tymi wyrobami i organizacji rynku wina (t.j. Dz.U. z 2018 r., poz. 1159) określa , iż kto wyrabia lub rozlewa wyroby bez wymaganego wpisu do rejestru, podlega karze grzywny, karze ograniczenia wolności albo karze pozbawienia wolności do roku. Karze grzywny podlegają również osoby, które wyrabiają i wprowadzają do obrotu wyroby winiarskie niezgodnie z wymaganiami określonymi w ustawie.