Wojewódzka Stacja Sanitarno-
Epidemiologiczna w Krakowie

Rak szyjki macicy to nowotwór, który rozwija się stosunkowo powoli, powstaje w wieloetapowym procesie, trwającym nawet kilkanaście lat. W natłoku codziennych obowiązków często zapominamy o tym , aby skontrolować swoje zdrowie. Nie należy się obawiać pozytywnych wyników cytologii, ponieważ jeśli nowotwór zostanie wykryty we wczesnym stadium może być skutecznie leczony!

Obecnie w Polsce ok. 3 tysięcy kobiet dowiaduje się, że choruje na raka szyjki macicy, a połowa z nich umiera w przeciągu kilku miesięcy od diagnozy.

Dlaczego cytologia jest ważna?

Rak szyjki macicy jest bardzo podstępny i w pierwszym okresie przebiega bez niepokojących objawów. Niestety, choroba często rozwija się bezobjawowo, zostaje wykryta w fazie zaawansowanej – trudnej do wyleczenia. Dlatego tak ważna jest cytologia, która pozwala na wykrycie raka szyjki macicy na wczesnym etapie choroby.

Przyczyn, które wywołują raka szyjki macicy jest wiele, jednak do najpoważniejszych zalicza się:

- infekcje wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV)
- wielu partnerów seksualnych,
- występowanie nowotworów w rodzinie,
- palenie papierosów,
- niski status socjoekonomiczny,
- duża liczba porodów,
- wczesne rozpoczęcie życia seksualnego,
- terapia hormonalna.

W Polsce realizowany jest  Program profilaktyki raka szyjki macicy, skierowany do kobiet w wieku od 25 do 59 lat, które w ciągu ostatnich 3 lat nie miały wykonywanego badania cytologicznego w ramach ubezpieczenia NFZ. Kobieta zgłaszająca się na badanie nie musi posiadać skierowania.

Program realizuje każda poradnia położniczo-ginekologiczna, która ma podpisana umową z NFZ oraz wybrane poradnie POZ, które podpisały umowę na świadczenia położnej POZ w Programie profilaktyki raka szyjki macicy.

Aby wziąć udział w programie nie trzeba mieć skierowania. Wystarczy zgłosić się do ginekologa lub położnej.

Sprawdź gdzie wykonać cytologie:

https://gsl.nfz.gov.pl/GSL/GSL/ProgramyProfilaktyczne

Obok regularnych badań cytologicznych ważny element  profilaktyki przeciwnowotworowej stanowią szczepienia przeciw HPV.  Uważa się, iż wszystkie przypadki raka szyjki macicy  spowodowane są  przez wcześniejszą przewlekłą infekcję wirusem HPV.

Poddając się szczepieniu przeciw HPV kobieta zmniejsza o 70% ryzyko zachorowania na raka szyjki macicy oraz o 90% ryzyko rozwoju brodawek narządów płciowych dodatkowo zmniejsza ryzyko rozwoju stanu przedrakowego szyjki macicy.

Większa skuteczność szczepionki występuje u dziewcząt i młodych kobiet, które nie rozpoczęły jeszcze życia seksualnego. Zakażenia HPV dotyczą także mężczyzn, którzy są nosicielami wirusa, ale też chorują na raka odbytu, krtani, migdałków, oskrzeli, przełyku.

Niezwykle istotnym elementem jest wprowadzenie edukacji prozdrowotnej na temat raka szyjki macicy do szkół co przyczynia się do podniesienia poziomu wiedzy uczniów oraz ich opiekunów, a także zainicjowania dyskusji, dzięki której kobiety podejmą odpowiednie działania, czyli skonsultują się z lekarzem i wykonają badania cytologiczne.

WSSE w Krakowie oraz stacje Powiatowe z terenu woj. małopolskiego realizują program edukacyjny „Wybierz życie-pierwszy krok”, skierowany do młodzieży szkół ponadgimnazjalnych.  

Program ma na celu kształtowanie właściwych postaw prozdrowotnych młodzieży i osób dorosłych, stworzenie świadomości zagrożenia rakiem szyjki macicy i innych chorób wywołanych między innymi zakażeniem wirusem HPV (brodawczaka ludzkiego) u młodych ludzi. Celem programu jest zmniejszenie występowania i umieralności na raka szyjki macicy. Realizacja programu może być wsparciem dla prowadzonych już działań profilaktycznych w szkole i środowisku lokalnym.

Źródła:

https://www.cmkp.edu.pl/aktualnosci/europejski-tydzien-z-rakiem-szyjki-macicy

http://www.pierwszykrok.edu.pl/

https://szczepienia.pzh.gov.pl/szczepionki/hpv/