Narażenie na radon i produkty jego rozpadu
Narażenie ogółu ludności od naturalnych źródeł promieniowania jonizującego wynosi ok. 2,45 mSv/rok, co stanowi 63,5% całkowitej dawki skutecznej dla statystycznego mieszkańca Polski (3,86 mSv/rok). Największy udział w tym narażeniu ma radon i produkty jego rozpadu, od których statystyczny mieszkaniec Polski otrzymuje dawkę wynoszącą ok. 1,20 mSv/rok.
Radon jest stałym składnikiem powietrza atmosferycznego i najcięższym gazem szlachetnym, jest niewidoczny, nie ma zapachu ani smaku. Najczęściej spotykamy w naturze jest izotop Radon-222, (oznaczony symbolem 222Rn). Jego krótkożyciowe produkty rozpadu mogą wnikać do naszego układu oddechowego wraz aerozolami z powietrza, a następnie ulegać dalszemu rozpadowi promieniotwórczemu. W ten sposób zwiększa się ryzyko wystąpienia zagrożenia dla zdrowia ludzkiego (nowotwory układu oddechowego), z uwagi na fakt, iż w trakcie rozpadu promieniotwórczego Radonu-222 emitowane jest krótko zasięgowe i wysokoenergetyczne promieniowanie alfa. Radon Rn-222 i produkty jego rozpadu jest uznawany przez Międzynarodową Agencję Badań nad Rakiem (IARC) jako czynnik rakotwórczy klasy 1 (IARC, 2012 ).
W dniu 12 lutego 2021 r. zostało opublikowane obwieszczenie Ministra Zdrowia z dnia 22 stycznia 2021 r. w sprawie ogłoszenia Krajowego planu działania w przypadku długoterminowych zagrożeń wynikających z narażenia na radon w budynkach przeznaczonych na pobyt ludzi oraz w miejscach pracy. Stanowiący załącznik do ww. obwieszczenia krajowy plan działania zawiera również informacje dotyczące m.in. radonu w budynku, zmniejszenia poziomu stężenia radonu w pomieszczeniach budynku czy sposobów zmniejszenia narażenia na stężenie radonu w miejscach pracy.
Informacja dla pracodawców i pracowników
Zgodnie z ustawą z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (Dz.U. z 2020 r. poz. 1320) pracodawca jest obowiązany chronić pracownika przed promieniowaniem jonizującym, pochodzącym ze źródeł sztucznych i naturalnych, występujących w środowisku pracy (art. 223 § 1).
Zgodnie z art. 23c ustawy z dnia 29 listopada 2000 r. Prawo atomowe: Kierownicy jednostek wykonujących działalność, w której występują miejsca pracy:
-
zlokalizowane wewnątrz pomieszczeń na poziomie parteru lub piwnicy na terenach, na których średnioroczne stężenie promieniotwórcze radonu w powietrzu w znacznej liczbie budynków może przekroczyć 300 Bq/m3 oraz związane z uzdatnianiem wód podziemnych na terenach, na których średnioroczne stężenie promieniotwórcze radonu w powietrzu w znacznej liczbie budynków może przekroczyć 300 Bq/m3 na terenach wskazanych Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 18 czerwca 2020 r. w sprawie terenów, na których średnioroczne stężenie promieniotwórcze radonu w powietrzu wewnątrz pomieszczeń w znacznej liczbie budynków może przekraczać poziom odniesienia ( Dz. U. z 2020 r. poz. 1139) oraz
-
pod ziemią,
-
zapewniają w tych miejscach pracy pomiar stężenia radonu lub stężenia energii potencjalnej alfa krótkożyciowych produktów rozpadu radonu.
- zapewniają optymalizację narażenia pracowników wykonujących pracę w tych miejscach pracy oraz informują na bieżąco na piśmie takich pracowników o zwiększonym narażeniu na radon, wynikach pomiarów stężenia radonu lub stężenia energii potencjalnej alfa krótkożyciowych produktów rozpadu radonu w miejscu pracy, otrzymanych przez nich dawkach promieniowania oraz działaniach podejmowanych w celu ograniczenia narażenia na radon w miejscu pracy.
- podejmują działania zapewniające ograniczenie narażenia pracowników na radon, w przypadku gdy wynik pomiaru wskazuje na możliwość przekroczenia poziomu 300 Bq/m3
wiecej informacji: www.gov.pl/web/gis/radon2
Dowiedz się, czym jest radon i jak obniżyć jego ilość w swoim domu:
Materiały
narazenie-na-radon-i-produkty-jego-rozpadunarazenie-na-radon-i-produkty-jego-rozpadu.pdf 0.50MB Krajowy plan działania ws zagrożeń wynikających z narażenia na radon
Obwieszczenie_Ministra_Zdrowia_z_dnia_22_stycznia_2021_r_wraz_z_załącznikiem_(1).pdf 1.48MB