Światowy Dzień Osteoporozy
Światowy Dzień Osteoporozy został ustanowiony w 1996 roku przez Międzynarodową Fundację Osteoporozy (IOF) w związku z rosnącą liczbą osób borykających się z tą chorobą. Jednym z głównych założeń jest przedstawienie społeczeństwu objawów oraz możliwości leczenia Osteoporozy.
Osteoporoza to choroba, która dotyka układ szkieletowy człowieka. W przebiegu tej choroby dochodzi do zmniejszenia gęstości kości, a także zaburzeń w spójności ich tkanek, co skutkuje znacznie wyższą podatnością na złamania, które mogą pojawiać się nawet przy niewielkich obciążeniach. Osteoporoza dotyczy przede wszystkim kobiet w wieku okołomenopauzalnym, ale schorzenie to może dotykać nawet osób młodych.
Choroba ta polega na zmniejszeniu gęstości kości, wskutek czego częściej dochodzi do ich złamań. Osteoporoza przez wiele lat może nie dawać żadnych widocznych objawów.
Zaniepokoić powinny pojawiające się bóle po uprawianiu aktywności fizycznej czy łamliwość kości nawet w przypadku drobnego urazu. Do złamań najczęściej dochodzi w kościach, które narażone są na urazy w wyniku potknięcia i upadku, czyli w kościach nadgarstka, przedramienia, biodra i uda.
Dodatkowo w zaawansowanej postaci osteoporozy może dochodzić do kompresyjnych złamań kręgów w wyniku ucisku własnej masy ciała na kręgosłup. Zjawisko związane jest z gwałtownym bólem pleców, a także dolegliwościami związanymi z uciskiem przez okoliczne, uszkodzone tkanki na korzenie nerwowe. Liczne złamania w obrębie kręgosłupa prowadzą do trwałych zniekształceń, które skutkują pochyloną postawą ciała i znacznym ograniczeniem ruchomości.
Czynników rozwoju choroby jest bardzo wiele, do podstawowych należą niedobory witaminy D, a także wapnia.
Osteoporoza obecnie diagnozowana jest coraz częściej u młodszych osób, sprzyja temu niska aktywność fizyczna lub jej brak, otyłość, nadwaga, palenie tytoniu, niewłaściwa dieta, nadużywanie alkoholu. Niedostateczna ekspozycja na światło słoneczne również zwiększa ryzyko jej wystąpienia.
Kto powinien wykonać badania?
- osoby znajdujące się w grupach ryzykach,
- kobiety w wieku okołomenopauzalnym - wcześniejsze wprowadzenie profilaktycznej diagnostyki umożliwia lepsze kontrolowanie ewentualnej choroby.
- starsi mężczyźni,
- osób, które doznały złamania po niewielkim urazie,
Badania te są niezbędne również jako element rutynowej kontroli przebiegu leczenia licznych zaburzeń endokrynologicznych, które mogą dotyczyć osób każdej płci i w każdym wieku.
W celu rozpoznania osteoporozy wykonuje się podstawowe badania do których zaliczają się m.in.
Densytometria kości, to rodzaj badania rentgenowskiego służącego ocenie gęstości mineralnej kości. Podstawowe badanie wykorzystywane w diagnostyce osteoporozy. Pomocne przy ocenianiu ryzyka złamań. O potrzebie wykonania badania densytometrii decyduje lekarz.
Kalkulator FRAX, badanie, które pozwala ocenić ryzyko wystąpienia złamania osteoporotycznego u danej osoby w ciągu następnych 10 lat, na jego podstawie wyróżnia się pacjentów z grupy małego, średniego oraz dużego ryzyka, co pozwala na szybkie ustalenie odpowiedniego postępowania.
Badanie radiologiczne, wykonywane w przypadku podejrzenia złamania kości, służący do określenia charakteru złamania m.in. przed zaopatrzeniem ortopedycznym.
Badania laboratoryjne, morfologia krwi, badanie funkcji nerek oraz wątroby, a także diagnostyka gospodarki wapniowo-fosforanowej. W niektórych przypadkach wykonuje się również badania oznaczenia stężenia parahormonu, witaminy D oraz markerów obrotu kostnego.