Światowy Dzień Wirusowego Zapalenia Wątroby
Obchodzony co roku 28 lipca w celu podniesienia świadomości na temat wirusowego zapalenia wątroby, groźnej choroby zakaźnej. Szacuje się, że na świecie żyje około 170 milionów ludzi zakażonych HCV. Większość z nich zamieszkuje rejon Morza Śródziemnego oraz kraje azjatyckie. W Polsce około 0,6% Polaków jest zakażonych HCV, co daje prawdopodobnie 200 tysięcy osób wymagających leczenia. U około 1% mieszkańców Polski obecne są przeciwciała anty-HCV, ale w tej liczbie są osoby, u których doszło do samoistnej eliminacji. Rzeczywista liczba zakażonych zarówno w Polsce, jak i na świecie jest trudna do oszacowania, gdyż zakażenie przez długi czas przebiega bezobjawowo i w wielu przypadkach można je wykryć tylko dzięki specjalistycznym badaniom.
Przyczyną WZW jest głównie 5 szczepów wirusa zapalenia wątroby: A, B, C, D oraz E.
Wirus HAV
Wywołuje zapalenie wątroby w formie ostrej ( WZW typu A). WZW typu A nazywane jest „chorobą brudnych rąk”.
Do zakażenia wirusem HAV może dojść poprzez:
- spożycie skażonego pożywienia ( np. nieumytych owoców czy skażonej wody),
- przez bezpośredni kontakt z osobą zakażoną (kontakty seksualne, głównie homoseksualne).
Jedynym rezerwuarem zakażeń wirusem HAV jest człowiek. Do skutecznej formy profilaktyki zalicza się utrzymywanie wysokiego standardu higieny oraz szczepienia ochronne.
Największy problem globalny stanowią jednak wirusowe zapalenia wątroby typu B i C. Wirus HBV oraz HCV wywołuje zapalenie wątroby zarówno w formie ostrej jak i przewlekłej ( WZW typu B, WZW typu C). Zakażenia HBV i HCV często przebiegają w sposób utajony, przez lata niszcząc wątrobę, co prowadzi do zwłóknienia oraz marskości wątroby i niekiedy do raka wątrobowokomórkowego.
Wirus HBV
Przenosi się poprzez krew oraz płyny ustrojowe, zakazić może się każda osoba, która nie została przeciw niemu zaszczepiona.
Drogi zakażenia HBV:
- naruszenie ciągłości skóry skażonym HBV przyrządem medycznym lub niemedycznym (niewyjałowione igły, strzykawki etc.),
- instrumenty używane w kosmetyce, gabinetach tatuażu, itp.,
- niebezpieczne i niezabezpieczone kontakty seksualne z zakażonym partnerem,
- używanie szczoteczki do zębów, żyletki i innych przedmiotów potencjalnie mogących naruszyć ciągłość skóry lub błon śluzowych, należących do osoby zakażonej,
- wirus HBV może zostać przekazany na noworodka przez matkę podczas ciąży, w trakcie porodu i okresie karmienia.
HBV nie ma w moczu, kale, pocie czy ślinie jednak do zakażenia może dojść w kontakcie z bardzo małą ilością krwi w której jest obecny HBV.
Pamiętajmy, istnieje szczepionka przeciwko WZW B!
Wirus HCV
Przeciwko HCV (WZW C) nie ma szczepionki, dlatego ważne jest aby zapobiegać zakażeniu do czego niezbędna jest wiedza oraz świadomość problemu. Ze względu na wieloletni bezobjawowy przebieg zakażenia wirusem WZW C, chorobę określono mianem „wirusowej bomby zegarowej” lub „cichej epidemii”. Osoba zakażona i niezdiagnozowana nie ma świadomości o swojej chorobie i o tym, że może zakażać inne osoby.
Zakażenie wirusem HCV można obecnie skutecznie leczyć. Konieczne jest aby wykryć je, zanim dojdzie do uszkodzenia wątroby.
Drogi zakażenia HCV:
- do zakażenia może dojść podczas każdego uszkodzenia skóry np. podczas zabiegów medycznych. Obecnie, w związku ze znaczną poprawą stanu higieny szpitalnej, sporadycznie dochodzi do zakażeń HCV w warunkach opieki medycznej. Należy jednak pamiętać, że HCV jest wirusem odkrytym stosunkowo niedawno – w 1989 roku, a powszechna i rutynowa możliwość diagnostyki tego zakażenia istnieje w Polsce od 1993 roku. Zatem wszystkie osoby, które były hospitalizowane (zwłaszcza przed ponad 25 laty) lub też otrzymywały przed 1993 r. leczenie preparatami krwi, mogły być narażone na zakażenie HCV i powinny być zbadane w tym kierunku.
- używanie wspólnych strzykawek i igieł,
- zabiegi upiększające w trakcie których może dojść do kontaktu z krwią, np. manicure, piercing,
- ryzyko zakażenia poprzez stosunek, a także z matki na dziecko jest niewielkie.
HCV nie przenosi się poprzez: kaszel, kichanie, całowanie, przytulanie się , spożywanie pożywienia przygotowanego przez osobę zakażoną, trzymanie się za rękę, korzystanie z tej samej wanny czy toalety!
Kto powinien się zbadać?
Każdy! Wirusowe zapalenie wątroby typu C (WZW typu C) wywołuje wirus HCV, który przez lata nie daje charakterystycznych objawów choroby. Można odczuwać przewlekłe zmęczenie, bóle stawów, nasilające się symptomy depresji, senność czy objawy grypopodobne, których nie wiążemy z ciężką chorobą. Eksperci podkreślają, że każdy z nas był w sytuacji, w której mogło dojść do zakażenia.
Jedyną formą profilaktyki jest edukacja na temat możliwości dróg zakażenia oraz badanie krwi, dzięki któremu dowiemy się, czy kiedykolwiek mieliśmy kontakt z wirusem.
Badanie anty-HCV to prosty test sprawdzający obecność przeciwciał w naszym organizmie. Polega on na pobraniu kropli krwi z opuszki palca i naniesieniu jej na test kasetkowy. Wynik znany jest już po ok. 15 minutach.
Więcej informacji na temat HCV oraz tego gdzie się leczyć: https://hcv.info.pl/
Serdecznie zapraszamy wszystkie szkoły ponadpodstawowe z terenu województwa małopolskiego zainteresowane tematyką czerniaka i jego profilaktyki do realizacji bezpłatnego programu edukacyjnego "Podstępne WZW?". Szkoły zainteresowane realizacją programu prosimy o kontakt z właściwą terenowo Powiatową Stacją Sanitarno-Epidemiologiczną. Więcej informacji o programie: https://www.gov.pl/web/wsse-krakow/program-podstepne-wzw
Źródło:
1. https://hcv.info.pl/index.php/faq/
2. https://nipip.pl/swiatowy-dzien-wirusowego-zapalenia-watroby/