Agencja Restrukturyzacji
i Modernizacji Rolnictwa

Wsparcie dla grup producentów rolnych w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 jest kontynuacją działania zapoczątkowanego w Planie Rozwoju Obszarów Wiejskich z lat 2004 - 2006.

Udzielana pomoc finansowa ma ułatwić tworzenie i funkcjonowanie grup producentów rolnych powstających w celu: dostosowania produkcji do wymogów rynkowych, wspólnego wprowadzania przez członków grupy towarów do obrotu, w tym przygotowania do sprzedaży, centralizacji sprzedaży i dostaw do odbiorców hurtowych oraz ustalania wspólnych zasad informowania o produkcji, ze szczególnym uwzględnieniem zbiorów i dostępności produktów.
 
O pomoc mogą ubiegać się grupy producentów rolnych zarejestrowane, na podstawie ustawy z dnia 15 września 2000 r. o grupach producentów rolnych i ich związkach oraz o zmianie innych ustaw (Dz. U. Nr 88, poz. 983, z późn. zm.), które prowadzą działalność w następujących sektorach:

• konie żywe, mięso końskie;
• bydło żywe, zwierzęta rzeźne lub hodowlane, mięso wołowe;
• świnie żywe, prosięta, warchlaki, mięso wieprzowe;
• owce lub kozy żywe, zwierzęta rzeźne lub hodowlane, wełna owcza lub kozia, mięso owcze lub kozie;
• drób żywy, mięso lub jadalne podroby drobiowe;
• króliki żywe, mięso lub jadalne podroby królicze; 
• nutrie żywe, mięso lub jadalne podroby nutriowe, skóry surowe; 
• szynszyle żywe, skóry surowe;
• lisy pospolite lub polarne, norki, tchórze, jenoty żywe, skóry surowe;
• jaja ptasie;
• mleko krowie, owcze lub kozie;
• miód naturalny lub inne produkty pszczele;
• kwiaty świeże - cięte, doniczkowe;
• ziemniaki;
• ziarno zbóż;
• nasiona roślin oleistych;
• ziarno zbóż i nasiona roślin oleistych;
• rośliny przeznaczone do produkcji zielarskiej lub farmaceutycznej;
• ozdobne rośliny ogrodnicze, szkółkarstwo roślin - sadowniczych i ozdobnych, rozsada roślin warzywnych;
• buraki cukrowe;
• len lub konopie - uprawiane na włókno;
• szyszki chmielowe;
• liście tytoniu suszone;
• materiał siewny lub sadzeniaki;
• rośliny w plonie głównym, całe lub rozdrobnione, uprawiane z przeznaczeniem na cele energetyczne lub do wykorzystania technicznego;
• produkty rolnictwa ekologicznego;
• produkty rolne, zarejestrowane w Komisji Europejskiej, zgodnie z przepisami o rejestracji i ochronie nazw i oznaczeń produktów rolnych i środków spożywczych oraz o produktach tradycyjnych;
• ślimaki,
• daniele lub jelenie żywe, ich mięso, skóry surowe.

Na podstawie znowelizowanej ustawy z dnia 22 września 2006 r. o uruchomieniu środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej przeznaczonych na finansowanie wspólnej polityki rolnej (Dz. U. Nr 187, poz. 1381 z późn. zm.) od 10 maja 2010 r. grupy producentów rolnych mogą ubiegać się o nową formę wsparcia tzw. wyprzedające finansowanie.

Grupy producentów rolnych działają na podstawie przepisów ustawy z dnia 15 września 2000r. o grupach producentów rolnych i ich związkach oraz o zmianie innych ustaw (Dz. U. Nr 88, poz. 983 z późn. zm.). Ustawa określa, że członkami grupy mogą być osoby fizyczne, jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej oraz osoby prawne prowadzące gospodarstwo rolne w rozumieniu przepisów o podatku rolnym lub prowadzące działalność rolniczą w zakresie działów specjalnych produkcji rolnej.

Ponadto grupy producentów rolnych prowadzą działalność gospodarczą jako przedsiębiorcy posiadający osobowość prawną, pod warunkiem, że:

• zostały utworzone przez producentów jednego produktu rolnego lub grupy produktów;
• działają na podstawie statutu lub umowy (aktu założycielskiego);
• składają się z członków, udziałowców lub akcjonariuszy (żaden z nich nie może posiadać więcej niż 20% głosów na walnym zgromadzeniu lub zgromadzeniu wspólników);
• przychody ze sprzedaży produktów lub grup produktów wytworzonych w gospodarstwach członków grupy stanowią więcej niż połowę przychodów grupy ze sprzedaży produktów lub grup produktów, dla których grupa została utworzona;
• określą obowiązujące członków grupy zasady, dotyczące jakości i ilości dostarczanych grupie produktów lub grup produktów oraz sposoby przygotowania produktów do sprzedaży ujęte w formie aktu założycielskiego.

Akt założycielski grupy oprócz wymagań określonych w odrębnych przepisach powinien zawierać w szczególności:

• zasady przyjmowania do grupy nowych członków oraz występowania członków z grupy, przy czym minimalny okres członkostwa, który liczy się od dnia wydania decyzji przez marszałka województwa, nie może być krótszy niż trzy lata działalności grupy, a informacja o zamiarze wystąpienia z grupy powinna być złożona na piśmie co najmniej 12 miesięcy przed końcem danego roku działalności grupy (obowiązek ten nie dotyczy członków grupy, którzy otrzymali postanowienie o spełnieniu warunków w ramach programu rent strukturalnych),
• zasady zbywania akcji lub udziałów w spółce akcyjnej lub spółce z ograniczoną odpowiedzialnością,
• wymóg przynależności tylko do jednej grupy w zakresie danego produktu lub grupy produktów,
• wymóg sprzedaży przez członków grupy całości produktów lub grupy produktów za pośrednictwem grupy oraz odstępstwa od tej zasady,
• zasady dostarczania przez członków grupy informacji dotyczącej wielkości sprzedaży i cen uzyskiwanych za produkty, z uwagi na które grupa została utworzona, a są sprzedawane poza grupą,
• zasady tworzenia i wykorzystywania funduszu specjalnego, jeżeli będzie on utworzony,
• sankcje wobec członka grupy, który nie wypełnia nałożonych na niego obowiązków,

oraz postanowienia dotyczące w szczególności:

• zaopatrzenia członków grupy w środki do produkcji,
• zasad wspólnego użytkowania sprzętu rolniczego,
• promocji produktów lub grupy produktów wprowadzonych do obrotu,
• przechowywania, konfekcjonowania i standaryzacji produktów lub grupy produktów.

Grupy producentów rolnych mogą prowadzić działalność w oparciu o formę prawną spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, spółdzielni, zrzeszenia lub stowarzyszenia. Istniejące spółdzielnie prowadzą wielokierunkową działalność zrzeszając wielu członków, wśród których są także osoby niebędące producentami, co często bez długotrwałych i kosztownych zmian uniemożliwia przekształcenie spółdzielni w grupę. Ustawa z dnia 15 września 2000 r. o grupach producentów rolnych i ich związkach oraz o zmianie innych ustaw (Dz. U. Nr 88, poz. 983 z późn. zm.) umożliwia również prowadzenie przez spółdzielnię działalności jako grupa producentów rolnych, jeśli:

1. w jej skład wchodzi co najmniej 5 producentów jednego produktu lub grupy produktów, którzy spełniają wymagania określone dla członków tworzących grupę producentów rolnych (art. 2 ww. ustawy),

2. jej przedmiot działalności jest zgodny z celami dla których mogą być tworzone grupy producentów rolnych (określonymi w art. 2 ww. ustawy),

3. działa na podstawie aktu założycielskiego, który w stosunku do członków grupy wskazanych w pkt 1 spełnia wymagania podane poniżej (określone w art. 4 ww. ustawy),

4. jej przychody ze sprzedaży produktów lub grup produktów wytworzonych w gospodarstwach członków grupy wskazanych w pkt 1 stanowią więcej niż połowę przychodów spółdzielni ze sprzedaży tych produktów lub grup tych produktów,

5. określi, obowiązujące członków grupy wskazanych w pkt 1, zasady produkcji produktów lub grup produktów, w tym dotyczące ich jakości i ilości, oraz sposoby przygotowania ich do sprzedaży.

Przyjęte rozwiązania umożliwiają członkom spółdzielni doskonalić swoją działalność przy wykorzystaniu posiadanego już potencjału ludzkiego i inwestycyjnego w ramach grupy producentów wyodrębnionej ze względu na dany produkt lub grupę produktów.

Biorąc pod uwagę istotę organizowania się producentów rolnych w grupy, którą jest pomocniczy charakter działalności prowadzonej przez taką grupę wobec jej członków, również zakres obowiązków podatkowych grup powinien być analogiczny jak zakres obowiązków podatkowych rolników. Tym samym wprowadzono zmiany w w/w ustawie w zakresie stałego zwolnienia z podatku od nieruchomości, od budynków i budowli zajętych przez grupę producentów rolnych wpisaną do rejestru grup, wykorzystywanych wyłącznie na prowadzenie działalności w zakresie sprzedaży produktów lub grup produktów wytworzonych w gospodarstwach członków grupy, a także zaopatrzenia członków grupy w środki do produkcji, przechowywania, konfekcjonowania i standaryzacji produktów lub grupy produktów zgodnie z jej aktem założycielskim.

Ponadto grupy producentów rolnych uzyskały zwolnienie z podatku od dochodów pochodzących ze sprzedaży produktów lub grup produktów, dla których grupa została utworzona, wyprodukowanych w gospodarstwach jej członków - w części wydatkowanej na rzecz członków tej grupy w roku podatkowym lub roku po nim następującym, w zakresie zakupu środków produkcji przekazanych członkom grupy producentów rolnych oraz szkolenia członków grupy producentów rolnych.

Wsparcie w ramach działania "Grupy producentów rolnych" objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 (podobnie jak w ramach PROW 2004-2006) udziela się w postaci zryczałtowanej pomocy w formie rocznych rat przez okres pierwszych pięciu lat (kolejnych 12-miesięcznych okresów prowadzenia działalności przez grupę), liczonych od dnia dokonania wpisu grupy producentów rolnych do rejestru przez marszałka województwa właściwego dla miejsca siedziby grupy. Pomoc, naliczana jest na podstawie rocznej wartości netto przychodów ze sprzedaży produktów lub grup produktów wytworzonych w gospodarstwach członków grupy i wynosi:

• 5%, 5%, 4%, 3% i 2% wartości produkcji sprzedanej, stanowiącej równowartość w złotych do sumy 1.000.000 euro, odpowiednio w pierwszym, drugim, trzecim, czwartym i piątym roku, albo
• 2,5%, 2,5%, 2%, 1,5% i 1,5% wartości produkcji sprzedanej, stanowiącej równowartość w złotych powyżej sumy 1.000.000 euro, odpowiednio w pierwszym, drugim, trzecim, czwartym i piątym roku.

Wysokość wsparcia za dany rok działalności grupy nie może przekroczyć:

• w pierwszym i drugim roku - 100 000 EUR;
• w trzecim roku - 80 000 EUR; 
• w czwartym roku - 60 000 EUR;
• w piątym roku - 50 000 EUR.

Przykład: wartość produktów sprzedanych stanowi 1.200.000 euro - należna pomoc wynosi 5% z 1.000.000 euro i 2,5% z 200.000 euro w 1 roku przyznania pomocy, co daje kwotę wsparcia 55.000 euro.

Wysokość wyprzedzającego finansowania nie może być wyższa od wysokości udziału krajowych środków publicznych pochodzących z budżetu państwa przeznaczonych na współfinansowanie wydatków realizowanych z EFRROW, określonego na podstawie planowanej wielkości i wartości przychodów ze sprzedaży produktów lub grupy produktów, ze względu, na które grupa została utworzona, wytworzonych w gospodarstwach członków tej grupy, w pierwszym roku działalności, nie wyższej jednak niż 50.000 zł.

Grupa producentów rolnych może otrzymać wsparcie tylko raz w ciągu swojej działalności, niezależnie od tego czy źródłem tej pomocy był budżet krajowy czy budżet UE.

Obsługa wsparcia w ramach działania "Grupy producentów rolnych" objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 odbywa się w Oddziałach Regionalnych ARiMR właściwych ze względu na siedzibę grupy producentów rolnych w dwóch etapach podstawowych oraz dodatkowego nieobligatoryjnego etapu dotyczącego wyprzedzającego finansowania:

Etap I: - złożenie przez grupę producentów rolnych wniosku o przyznanie pomocy finansowej w terminie 6 miesięcy od dnia wpisu grupy do rejestru przez właściwego marszałka województwa.

Dyrektor Oddziału Regionalnego ARiMR, właściwy ze względu na siedzibę grupy, przyznaje w drodze decyzji administracyjnej pomoc finansową, w terminie 60 dni od dnia złożenia wniosku o przyznanie pomocy finansowej. Wniosek ten składany jest tylko raz.

Etap Ia: - złożenie przez grupę producentów rolnych wniosku o wyprzedzające finansowanie w ciągu 30 dni od dnia, w którym decyzja w sprawie przyznania pomocy stała się ostateczna. Dyrektor Oddziału Regionalnego ARiMR, informuje grupę w formie pisemnej w terminie 30 dni od dnia złożenie wniosku o wyprzedzające finansowanie, o terminie podpisania umowy albo o przyczynach odmowy udzielenia środków na wyprzedzające finansowanie. Wypłata wyprzedzającego finansowania jest realizowana w terminie 30 dni od dnia podpisania umowy. Zabezpieczeniem należytego wykonania umowy jest weksel in blanco.

Etap II: - złożenie przez grupę producentów rolnych wniosku o płatność w ciągu 30 dni po zakończeniu danego roku działalności (tj. 12 miesięcy od dnia wydania decyzji o wpisaniu grupy do rejestru przez właściwego marszałka województwa). Dyrektor Oddziału Regionalnego ARiMR, właściwy ze względu na siedzibę grupy, przyznaje środki finansowe w drodze decyzji administracyjnej, w terminie 90 dni od dnia złożenia wniosku o płatność. Wypłaty pomocy za dany okres dokonuje się w terminie 60 dni od dnia, w którym decyzja stała się ostateczna. W okresie objętym wsparciem grupa może złożyć 5 wniosków o płatność.

Etap I - Załącznik do wniosku o przyznanie pomocy finansowej stanowi zaświadczenie marszałka województwa o wpisie grupy do rejestru, wydane nie wcześniej niż 3 miesiące przed dniem złożenia wniosku.

Etap II - Wymaganymi załącznikami do wniosku o płatność będą:

• zaświadczenie marszałka województwa o wpisie grupy do rejestru, wydane nie wcześniej niż 3 miesiące przed dniem złożenia wniosku o płatność;
• wykazy faktur VAT i rachunków, uporządkowanych w ujęciu chronologicznym, potwierdzające:

• przychody netto grupy ze sprzedaży produktów lub grupy produktów, ze względu na które grupa została utworzona,
• wartość i ilość dostarczonych grupie produktów lub grupy produktów przez poszczególnych jej członków,
• przychody netto grupy ze sprzedaży produktów lub grupy produktów, ze względu na które grupa została utworzona, wytworzonych w gospodarstwach jej członków

• Rozporządzenie 1698/2005/WE z dnia 20 września 2005 r. w sprawie wsparcia rozwoju obszarów wiejskich przez Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW) (Dz. Urz. WE L 277/1 z 21.10.2005, z późn. zm.);
• Rozporządzenie Komisji (UE) Nr 65/2011 z dnia 27 stycznia 2011 r. ustanawiającego szczegółowe zasady wykonania rozporządzenia Rady (WE) nr 1698/2005 w odniesieniu do wprowadzenia procedur kontroli oraz do zasad wzajemnej zgodności w zakresie środków wsparcia rozwoju obszarów wiejskich (Dz. Urz. UE L 25/8 z dnia 28 stycznia 2011 r. , z późn. zm.)
• Ustawa z dnia 7 marca 2007 r. o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich z udziałem środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (t.j. Dz. U. z 2022, poz. 387);
• Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 20 kwietnia 2007 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania pomocy finansowej w ramach działania "Grupy producentów rolnych" objętej Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007 - 2013 (Dz. U. Nr 81, poz. 550 z późn. zm.);
• Ustawa z 15 września 2000 r. o grupach producentów rolnych i ich związkach oraz o zmianie innych ustaw wraz z kolejnymi zmianami (t.j. Dz. U. z 2022 r., poz. 395);
• Ustawa z dnia 22 września 2006 r. o uruchomieniu środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej przeznaczonych na finansowanie wspólnej polityki rolnej (Dz. U. Nr 187, poz. 1381 z późn. zm.)
• Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z 9 kwietnia 2008 r. w sprawie wykazu produktów i grup produktów, dla których mogą być tworzone grupy producentów rolnych, minimalnej rocznej wielkości produkcji towarowej oraz minimalnej liczby członków grupy producentów rolnych (Dz. U. Nr 72, poz. 424 z późn. zm.).