Agencja Restrukturyzacji
i Modernizacji Rolnictwa

Zwiększenie bioróżnorodności lasów prywatnych kampania 2024 roku

W ramach tej interwencji wspierane są m.in. inwestycje polegające na:

1. przebudowie składu gatunkowego drzewostanu przez:

1. wprowadzenie drugiego piętra w drzewostanie, w którym średni wiek gatunku panującego w drzewostanie wynosi od 30 do 50 lat, lub
2. dolesianie luk w drzewostanie, w którym średni wiek gatunku panującego w drzewostanie wynosi od 21 do 60 lat, lub odnowienie drzewostanu uszkodzonego, lub

2.      zróżnicowaniu struktury drzewostanu, w którym średni wiek gatunku panującego w drzewostanie wynosi od 30 do 60 lat, przez wprowadzenie podszytu rozumianego jako dolna warstwa w drzewostanie, złożona z gatunków drzewiastych i krzewiastych, chroniących i uaktywniających glebę, lub

3.      założeniu remizy rozumianej jako obszar, na którym są wprowadzane gatunki lub rodzaje drzew lub krzewów o dużym znaczeniu biocenotycznym w drzewostanie, w którym średni wiek gatunku panującego w drzewostanie wynosi od 30 do 60 lat, przy czym remiza powinna być ogrodzona oraz mieć powierzchnię 10 arów, lub

4.      założeniu strefy ekotonowej rozumianej jako obszar, na którym są wprowadzane gatunki lub rodzaje drzew lub krzewów w pasie drzewostanu graniczącym z terenem otwartym, w którym średni wiek gatunku panującego w drzewostanie wynosi od 11 do 30 lat, lub

5.      wykonywaniu cięć pielęgnacyjnych w drzewostanie, w którym średni wiek gatunku panującego w drzewostanie wynosi od 11 do 30 lat, polegającym na jego rozluźnieniu przez usunięcie drzew niepożądanych.

Dodatkowo w zakresie inwestycji polegających na wprowadzaniu nowych nasadzeń wspierana jest ich ewentualna ochrona przed zniszczeniami.

Podmiot ubiegający się o przyznanie wsparcia to:

Osoba fizyczna, osoba prawna, stowarzyszenie lub jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej, jeżeli zobowiązały się do wykonania inwestycji, zgodnie z wymogami planu inwestycji zwiększających bioróżnorodność lasów prywatnych, sporządzonego przez nadleśniczego Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe.

Grunty, do których może zostać przyznane wsparcie to grunty:

1. wykazane w ewidencji gruntów i budynków jako las, o drzewostanie w którym średni wiek gatunku panującego jest w wieku od 11 do 60 lat;
2. dla których sporządzono uproszczony plan urządzenia lasu albo dla których została wydana decyzja starosty na podstawie inwentaryzacji stanu lasu;
3. które nie są objęte zobowiązaniem, do pielęgnacji założonej uprawy leśnej w ramach poddziałania „Wsparcie na zalesianie i tworzenie terenów zalesionych” objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014−2020 ani zobowiązaniem do pielęgnacji założonej uprawy leśnej w ramach interwencji „Zalesianie gruntów rolnych” objętej Planem Strategicznym Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023-2027 lub zalesień występujących na gruncie wskutek sukcesji naturalnej – przez 5 lat od dnia złożenia wniosku o przyznanie pierwszej premii pielęgnacyjnej;
4. położone poza obszarami Natura 2000, chyba że planowane wykonanie inwestycji nie jest sprzeczne z planami ochrony albo planami zadań ochronnych tych obszarów, a w przypadku braku sporządzenia tych planów – z celami ochrony tych obszarów;
5. położone poza obszarami rezerwatów przyrody, parków krajobrazowych lub parków narodowych lub obszarami ich otulin, chyba że planowane wykonanie inwestycji nie jest sprzeczne z celami ochrony tych obszarów.

Plan inwestycji

Właściciele lasów ubiegający się o wsparcie na inwestycje zwiększające bioróżnorodność lasów prywatnych zobligowani są, jeszcze przed złożeniem wniosku o przyznanie wsparcia, do złożenia wniosku o sporządzenie planu inwestycji do Nadleśniczego Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe. Wsparcie jest udzielane do gruntów, dla których m. in. opracowany jest plan inwestycji przez Nadleśniczego Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe.

Do wniosku o sporządzenie planu inwestycji, należy dołączyć następujące załączniki:

1. materiał graficzny wraz z kartą informacyjną, udostępnione przez Agencję (na wniosek podmiotu ubiegającego się o przyznanie wsparcia);

Karta informacyjna:

- powinna zawierać informacje dotyczące gruntu, do którego podmiot zamierza ubiegać się o przyznanie wsparcia, w szczególności:

• powierzchnię działek ewidencyjnych, na których jest położony ten grunt;
• wskazanie, czy:

1. ten grunt jest położony na obszarowych formach ochrony przyrody,
2. grunt ten jest gruntem o nachyleniu terenu powyżej 12°, z tym, że za grunt o tym nachyleniu uznaje się grunt, gdy przynajmniej część terenu na tym gruncie ma nachylenie powyżej 12°,
3. na tym gruncie występują śródlądowe wody powierzchniowe.

2. oświadczenie podmiotu o powierzchni gruntów przeznaczonych do wykonania inwestycji, zawierające numery działek ewidencyjnych, na których są położone te grunty;
3. zaświadczenie starosty sprawującego nadzór nad gospodarką leśną w drzewostanie, w którym są planowane inwestycje, potwierdzające, że inwestycje te nie są sprzeczne z ustaleniami uproszczonego planu urządzenia lasu, albo decyzją starosty wydaną na podstawie inwentaryzacji stanu lasu;
4. wypis z uproszczonego planu urządzenia lasu albo decyzja starosty wydana na podstawie inwentaryzacji stanu lasu;
5. opinia właściwego dyrektora parku narodowego o braku sprzeczności inwestycji z celami ochrony danego obszaru – w przypadku gruntów przeznaczonych do wykonania inwestycji położonych w parku narodowym lub na obszarze jego otuliny, również w przypadku gdy ten grunt jest położony w granicach obszaru Natura 2000 lub obszaru znajdującego się na liście, o której mowa w art. 27 ust. 3 pkt 1 ustawy o ochronie przyrody;
6. opinia regionalnego dyrektora ochrony środowiska o braku sprzeczności inwestycji z:

1. celami ochrony danego obszaru – w przypadku gruntów przeznaczonych do wykonania inwestycji położonych w rezerwacie przyrody lub parku krajobrazowym, lub na obszarze ich otulin,
2. planami ochrony albo planami zadań ochronnych danego obszaru, albo celami ochrony danego obszaru, jeżeli dla tego obszaru nie został sporządzony plan ochrony i plan zadań ochronnych – w przypadku gruntów przeznaczonych do wykonania inwestycji położonych na obszarze Natura 2000 lub obszarze znajdującym się na liście, o której mowa w art. 27 ust. 3 pkt 1 ustawy o ochronie przyrody; dołączenie tej opinii nie jest wymagane w przypadku gdy jest dołączana opinia właściwego dyrektora parku narodowego, o której mowa w pkt 5.

7. wypis z ewidencji gruntów i budynków dotyczący działek ewidencyjnych, na których będą wykonywane inwestycje.

Plan inwestycji powinien:

1. być sporządzony przy uwzględnieniu stanu faktycznego gruntu przeznaczonego do wykonania inwestycji, których granice są oznakowane w terenie,
2. być przechowywany przez podmiot, dla którego ten plan został sporządzony, a jego kopia przez nadleśniczego przez 5 lat od dnia wypłaty wsparcia na zwiększanie bioróżnorodności lasów.

Plan inwestycji powinien zawierać elementy określone w załączniku nr 4 do rozporządzenia oraz:

1. dane dotyczące podmiotu realizującego ten plan:

–   imię i nazwisko albo nazwę,

–   wskazanie miejsca zamieszkania i adresu albo siedziby i adresu,

–   numer identyfikacyjny,

2. podpis nadleśniczego, który sporządził ten plan,
3. dokumenty dołączone do wniosku o sporządzenie tego planu.

Plan inwestycji powinien być sporządzony w formie:

• elektronicznej, opatrzonej kwalifikowanym podpisem elektronicznym, lub
• papierowej, opatrzonej podpisem własnoręcznym i jej kopii w postaci elektronicznej zapisanej w jednym z formatów: txt, rtf, pdf, xps, odt, ods, odp, doc, xls, ppt, docx, xlsx, pptx, rar.

Plan inwestycji powinien zawierać dokumenty dołączone przez podmiot ubiegający się o wsparcie do wniosku o sporządzenie tego planu, w postaci kopii elektronicznej zapisanej w jednym z ww. formatów albo papierowej i jej kopii w postaci elektronicznej zapisanej w jednym z ww. formatów.

Inwestycje w ramach zwiększania bioróżnorodności lasów prywatnych wykonuje się:

1. przy użyciu sadzonek drzew lub krzewów rodzimych gatunków lub rodzajów wymienionych w załączniku nr 1 do rozporządzenia zalesieniowego, posadzonych w odległości co najmniej 2 m od granicy sąsiedniego gruntu stanowiącego własność innego podmiotu;
2. przez równomierne posadzenie drzew lub krzewów na całej powierzchni gruntu przeznaczonego do wykonania inwestycji oraz oznakowanie w terenie granic tej powierzchni;
3. zgodnie z:

a) liczbą sadzonek drzew lub krzewów na hektar określoną zgodnie z załącznikiem nr 2 do rozporządzenia zalesieniowego,

b) wymogami planu inwestycji.

Wsparcie na inwestycję jest przyznawane w formie ryczałtu, jednorazowo za jej wykonanie.

Stawki zróżnicowane są w zależności od ukształtowania terenu oraz rodzaju materiału użytego do zabezpieczenia drzewek przed zniszczeniami i różnią się w zależności od:

• • inwestycji polegających na wprowadzaniu nasadzeń mających na celu zwiększenie różnorodności biologicznej istniejących lasów wraz z ochroną nasadzeń przed zniszczeniem,
  • cięć pielęgnacyjnych zwiększających odporność i zdrowotność drzewostanów.

Zobowiązania:

Beneficjent jest zobowiązany do utrzymanie inwestycji (za wyjątkiem cięć pielęgnacyjnych) przez 5 lat od dnia wypłaty wsparcia. Beneficjent utrzymuje ogrodzenie 2 metrową metalową siatką przez okres 5 lat od dnia wypłaty wsparcia. W przypadku zabezpieczenia drzew lub krzewów 3 palikami, repelentami, osłonkami lub wełną owczą, beneficjent zobowiązany jest do ich utrzymania przez 3 lata od dnia wypłaty wsparcia.

Beneficjent przechowuje dowody zakupu sadzonek przeznaczonych do wykonania inwestycji (za wyjątkiem cięć pielęgnacyjnych), wraz z etykietą dostawcy zarejestrowanego w rejestrze dostawców, o którym mowa w przepisach ustawy z dnia 7 czerwca 2001 r. o leśnym materiale rozmnożeniowym (Dz. U. z 2019 r. poz. 1097), w tym dowody zakupu sadzonek mikoryzowanych zawierające adnotację sprzedawcy, że są to sadzonki mikoryzowane, w przypadku, gdy takie sadzonki zostały użyte oraz materiałów użytych do zabezpieczenia przed zniszczeniem drzew lub krzewów – do dnia, w którym upływa 5 lat od dnia wypłaty wsparcia inwestycji leśnych lub zadrzewieniowych.

Dowody zakupu repelentów, powinny być przechowywane przez 3 lata od dnia wypłaty wsparcia, za lata w których były stosowane, w ilości wystarczającej do zabezpieczenia przed zniszczeniem drzew lub krzewów.

Beneficjenci interwencji „Zwiększenie bioróżnorodności lasów prywatnych” zobowiązani są do potwierdzenia otrzymania wsparcia z PS WPR 2023-2027 poprzez:

• zamieszczenie na oficjalnej stronie internetowej beneficjenta, jeżeli taka istnieje, lub na oficjalnych stronach mediów społecznościowych, krótkiego - stosownie do poziomu wsparcia - opisu operacji, w tym jej celów i rezultatów, z podkreśleniem faktu otrzymania wsparcia finansowego z Unii,
• w przypadku operacji, dla których całkowite wsparcie publiczne przekracza 10.000 EUR, umieszczenie w miejscu dobrze widocznym dla społeczeństwa co najmniej jednego plakatu o wymiarze minimum A3 lub podobnej wielkości elektronicznego wyświetlacza, na których znajdą się informacje o operacji z podkreśleniem faktu otrzymania wsparcia z Unii.

Obowiązek wynika z ust. 2 załącznika III do rozporządzenia wykonawczego Komisji (UE) 2022/129. Obowiązek informacyjny powstaje wraz z rozpoczęciem realizacji operacji i trwa do końca okresu związania celem tj. 5 lat.

Księga Wizualizacji logo PS WPR 2023-2027 zawierająca wszystkie obowiązki beneficjentów wraz z graficznymi przykładami jest dostępna w lokalizacji:  https://www.gov.pl/web/rolnictwo/ksiega-wizualizacji.

Do wyliczenia wartości całkowitego wsparcia publicznego w euro stosuje się, kurs wymiany złotego na euro, wyznaczony przez Europejski Bank Centralny, obowiązujący w przedostatnim dniu roboczym miesiąca poprzedzającego dzień wydania postanowienia o spełnieniu warunków do otrzymania wsparcia.