Nadzór nad szkołami
Na podstawie art. 53 ust. 1 ustawy Prawo oświatowe nadzór pedagogiczny nad publicznymi i niepublicznymi szkołami i placówkami artystycznymi sprawuje minister właściwy do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego. Przepisy te nie naruszają uprawnień kuratora oświaty w zakresie nadzoru pedagogicznego nad nauczaniem przedmiotów ogólnokształcących.
Zgodnie z art. 55 ust. 1 ustawy Prawo oświatowe nadzór pedagogiczny polega na:
- Obserwowaniu, analizowaniu i ocenianiu przebiegu procesów kształcenia i wychowania oraz efektów działalności dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej oraz innej działalności statutowej szkół,
- Ocenianiu stanu i warunków działalności dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej oraz innej działalności statutowej szkół,
- Udzielaniu pomocy szkołom, a także nauczycielom w wykonywaniu ich zadań dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych,
- Inspirowaniu nauczycieli do poprawy istniejących lub wdrożenia nowych rozwiązań w procesie kształcenia, przy zastosowaniu innowacyjnych działań programowych, organizacyjnych lub metodycznych, których celem jest rozwijanie kompetencji uczniów.
Nadzorowi podlega w szczególności:
- Posiadanie przez nauczycieli wymaganych kwalifikacji do prowadzenia przydzielonych im zajęć,
- Realizacja podstaw programowych i ramowych planów nauczania,
- Przestrzeganie zasad oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów oraz przeprowadzania egzaminów, a także przestrzeganie przepisów dotyczących obowiązku szkolnego oraz obowiązku nauki,
- Przestrzeganie statutu szkoły,
- Przestrzeganie praw dziecka i praw ucznia oraz upowszechnianie wiedzy o tych prawach,
- Zapewnienie uczniom bezpiecznych i higienicznych warunków nauki, wychowania i opieki.
Osoby wykonujące czynności z zakresu nadzoru pedagogicznego mają prawo do:
- Wstępu do szkół.
- Wglądu do prowadzonej przez szkołę lub placówkę dokumentacji dotyczącej przebiegu nauczania, wychowania i opieki oraz organizacji pracy.
- Wglądu do znajdujących się w szkole lub placówce dokumentów nauczycieli potwierdzających kwalifikacje do prowadzenia przydzielonych im zajęć oraz dokumentów osób, o których mowa w art. 15, potwierdzających przygotowanie do prowadzenia danych zajęć.
- Udziału w posiedzeniu rady pedagogicznej, po uprzednim powiadomieniu dyrektora szkoły.
- Wstępu w charakterze obserwatora na zajęcia dydaktyczne, wychowawcze, opiekuńcze i inne zajęcia organizowane przez szkołę.
- Przeprowadzania badań służących ocenie efektywności działalności dydaktycznej, wychowawczej oraz opiekuńczej szkół.
Osoby wykonujące czynności z zakresu nadzoru pedagogicznego mogą wydawać dyrektorom szkół zalecenia wynikające z przeprowadzonych czynności wraz z terminem ich realizacji. Dyrektor szkoły, w terminie 7 dni od dnia otrzymania zaleceń, może zgłosić wobec nich zastrzeżenia do organu sprawującego nadzór pedagogiczny.
Dyrektor szkoły, w terminie 30 dni od dnia otrzymania zaleceń, lub w przypadku wniesienia zastrzeżeń – w terminie 30 dni od dnia otrzymania pisemnego zawiadomienia o nieuwzględnieniu zastrzeżeń, jest obowiązany powiadomić:
- organ sprawujący nadzór pedagogiczny o sposobie realizacji zaleceń,
- organ prowadzący szkołę o otrzymanych zaleceniach oraz o sposobie ich realizacji.
W razie stwierdzenia istotnych uchybień w działalności szkoły, organ sprawujący nadzór pedagogiczny zawiadamia o stwierdzonych uchybieniach organ prowadzący szkołę.
Organ sprawujący nadzór pedagogiczny może wydawać organowi prowadzącemu szkołę zalecenia wynikające z czynności nadzoru.
Organ sprawujący nadzór pedagogiczny może przetwarzać dane osobowe pracowników i uczniów szkół w zakresie niezbędnym do wykonywania nadzoru pedagogicznego.
Podstawa prawna
Obwieszczenie Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 7 maja 2020 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy - Prawo oświatowe Dz.U. 2020 poz. 910
Obwieszczenie Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 18 czerwca 2020 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy o systemie oświaty Dz.U. 2020 poz. 1327
Rozporządzenie Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z dnia 27 marca 2019 r. w sprawie specjalistycznej jednostki nadzoru Dz.U. 2019 poz. 607
Obwieszczenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 14 sierpnia 2020 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej w sprawie nadzoru pedagogicznego Dz.U. 2020 poz. 1551
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 11 sierpnia 2017 r. w sprawie wymagań wobec szkół i placówek Dz.U. 2017 poz. 1611