Centrum Projektów Polska Cyfrowa

Po pierwsze, kompetencje

Kompetencje, czyli zdobywanie/budowanie wiedzy, rozwijanie umiejętności i kształtowanie postaw, to klucz do dobrej edukacji, czyli takiej, która wspomaga rozwój dzieci i młodzieży. Co ważne, możemy je rozwijać każdego dnia, na każdej lekcji, jeśli tylko refleksyjnie zaplanujemy proces edukacyjny nastawiony przede wszystkim na angażowanie osób uczących się i wyjście poza świat metod podawczych.

Jak pracować? Jak uczyć? Jak realizować podstawę programową?

To pytania, które często padają w trakcie rozmów o edukacji angażującej uczennice i uczniów. Zdarza się, że wynikają z presji środowiska, które oczekuje od nauczyciela pielęgnowania tradycyjnych (podawczych) praktyk edukacyjnych. Często u ich źródła leży przekonanie o tym, że nie da się realizować podstawy programowej w aktywizujący sposób lub niepewność w testowaniu i wykorzystaniu nieznanych wcześniej metod pracy. Co ważne, zmiana warsztatu pracy jest procesem, dlatego warto w procesie zmiany stosować metodę małych kroków. Co więcej, korzystać ze wsparcia, jakie dzisiaj dają projekty takie, jak na przykład PAKT, by szukać inspiracji, podpowiedzi, wskazówek I zmieniać sposoby pracy.

Efektywne praktyki dydaktyczne

Dzięki publikacjom (między innymi Johna Hattie’ego i Centrum Edukacji Obywatelskiej) mamy dostęp do sprawdzonej wiedzy na temat efektywnych praktyk dydaktycznych. Są wśród nich między innymi:

• planowanie lekcji i zadań edukacyjnych,
• interakcja i współpraca uczennic i uczniów, praca w parach i grupach,
• stymulowanie dyskusji zorientowanej na ucznia,
• polecanie uczniom częstego  zapisywania własnych przemyśleń, robienia notatek,
• regularne odwoływanie się do przemyśleń uczniów oraz regularne podsumowania,
• realizacja projektów,  w których zagadnienia  zostają praktycznie zastosowane  i zintegrowane.

Jak widać wymienione efektywne praktyki dydaktyczne dają szerokie możliwości wdrażania ich w codziennej pracy. Wśród nich znajduje się również realizacja projektów, którą warto realizować na lekcjach na przykład w formie miniprojektowej, którą warto budować w oparciu o zadania problemowe, w tym szczególnie te interdyscyplinarne w modelu STEAM.

Czy jest STEAM? Jak wdrażać go w codziennej pracy?

Pod akronimem STEAM kryją się:

• S jak Science, czyli nauki przyrodnicze - badanie świata przyrody poprzez obserwacje i doświadczenia. Tematy m.in. z zakresu biologii, chemii, fizyki, geografii.
• T jak Technology, czyli technologia - wykorzystanie narzędzi cyfrowych m.in.  do dokumentowania pracy, wizualizowania, eksperymentowania i analizowania informacji.
• E jak engineering, czyli inżynieria - nauka poprzez działanie, czyli np. projektowanie, majsterkowanie, budowanie, tworzenie konstrukcji i obiektów.
• A jak Art, czyli sztuka - wykorzystanie wyobraźni i kreatywności do tworzenia różnorodnych prac artystycznych (np. plastycznych, teatralnych, multimedialnych).
• M jak Maths, czyli matematyka - odniesienie do matematyki, która może być wspólnym mianownikiem działań - np. liczenie, analizowanie danych.

Podejście STEAM oznacza interdyscyplinarność działań budowaną na pracy problemowej i projektowej. Co istotne, nie musimy uwzględniać wszystkich obszarów w każdym podejmowanym działaniu, ważne za to, by ująć aspekt interdyscyplinarny i problemowy.

Najważniejszy pierwszy krok

W przygotowanych przez zespół PAKT webinariach można znaleźć podpowiedzi i inspiracje do codziennej pracy w edukacji wczesnoszkolnej, a także podstawowej i ponadpodstawowej na wszystkich przedmiotach – pomysły na konkretne lekcje i zadania, a także projekty i miniprojekty. Warto także skorzystać z Przewodnika – zadania interdyscyplinarne przygotowanego przez Centrum Edukacji Obywatelskiej, który podpowie, jak w prosty sposób tworzyć własne interdyscyplinarne zadania problemowe.

Materiały edukacyjne:

PAKT - STEAM. Materiał edukacyjny autorstwa Oktawii Gorzeńskiej

Zadania interdyscyplinarne Konstruowanie i stosowanie - CEO