Komunikat MSZ w związku z decyzją USA o wystąpieniu z Traktatu o Otwartych Przestworzach
22.05.2020
Traktat o Otwartych Przestworzach przez lata pozostawał ważnym elementem architektury bezpieczeństwa europejskiego, służącym budowie zaufania i przejrzystości w odniesieniu do działalności wojskowej. W ostatnim okresie pojawiło się szereg wyzwań dotyczących implementacji Traktatu, związanych z ograniczaniem przez Federację Rosyjską dostępu do swojego terytorium.
Ubolewamy, że dotychczasowe wysiłki państw sojuszniczych zmierzające do powrotu Federacji Rosyjskiej do pełnej implementacji Traktatu nie przyniosły rezultatu. Efektywna kontrola zbrojeń konwencjonalnych jest możliwa tylko pod warunkiem pełnego przestrzegania przez państwa zobowiązań w zakresie środków transparencji i weryfikacji.
Polska była na bieżąco informowana przez Stany Zjednoczone o prowadzonym przeglądzie implementacji Traktatu o Otwartych Przestworzach i o możliwej decyzji w sprawie wypowiedzenia tego dokumentu. Obecnie wraz z sojusznikami i najbliższymi partnerami podejmujemy działania na rzecz wypracowania wspólnych rozwiązań, ukierunkowanych na wzmocnienie naszego bezpieczeństwa.
Traktat o Otwartych Przestworzach został zawarty 24 marca 1992 r. w Helsinkach, a wszedł w życie w 2002 r. Stronami umowy są 34 państwa, głównie europejskie, ale także Rosja, USA i Kanada. Głównym elementem porozumienia jest zwiększenie, poprzez obserwację z powietrza, otwartości i przejrzystości działań wojskowych podejmowanych przez państwa-strony. Roczne plany określają liczbę lotów obserwacyjnych, które każde państwo ma prawo wykonać nad terytorium innych państw lub obowiązek przyjąć na własnym terytorium. Od początku obowiązywania Traktatu wykonano ponad 1,5 tys. lotów obserwacyjnych.
Wypowiedzenie Traktatu przez państwo-stronę staje się obowiązujące 6 miesięcy po formalnym notyfikowaniu decyzji. Na mocy Traktatu, jego depozytariusze (Kanada i Węgry), powinni zwołać konferencję państw-stron w okresie od 30 do 60 dni po otrzymaniu notyfikacji.
Biuro Rzecznika Prasowego
Ministerstwo Spraw Zagranicznych
Fot. Tymon Markowski / MSZ