Prawa człowieka w systemie Narodów Zjednoczonych
Wysoki Komisarz NZ do spraw Praw Człowieka
Wysoki Komisarz Narodów Zjednoczonych ds. Praw Człowieka został powołany w grudniu 1993 r. na mocy rezolucji Zgromadzenia Ogólnego ONZ nr 48/141, w celu sprawniejszej koordynacji działań ONZ w zakresie dotyczącym praw człowieka. Zgodnie z przyznanym mandatem stoi na czele Biura Wysokiego Komisarza ONZ ds. Praw Człowieka z siedzibą w Genewie.
Do głównych zadań Wysokiego Komisarza należy promowanie i ochrona praw człowieka w świecie, koordynacja działań państw członkowskich i agend systemu Narodów Zjednoczonych na rzecz respektowania uniwersalnych praw człowieka, udzielanie wsparcia wnioskującym o nie państwom, a także zaangażowanie na rzecz przeciwdziałania naruszeniom praw człowieka na świecie.
Od 17 października 2022 r. urząd Wysokiego Komisarza NZ ds. Praw Człowieka sprawuje pan Volker Türk (Austria).
Materiały
Strona urzędu Wysokiego Komisarza NZ do spraw Praw CzłowiekaRada Praw Człowieka
Rada Praw Człowieka jest organem pomocniczym Zgromadzenia Ogólnego ONZ, który powstał w 2006 r. Zastąpiła ona Komisję Praw Człowieka ONZ, działającą od 1946 r. Siedziba Rady Praw Człowieka znajduje się w Genewie.
Głównym celem Rady Praw Człowieka jest promowanie poszanowania praw człowieka oraz podstawowych wolności. Jest to forum dialogu i współpracy. Organ ten koncentruje się na pomocy państwom członkowskim w wywiązywaniu się z zobowiązań ochrony praw człowieka, poprzez dialog, budowę struktur instytucjonalnych i pomoc techniczną. Zadania te realizuje we współpracy z rządami państw, organizacjami regionalnymi, instytucjami państwowymi i organizacjami pozarządowymi zajmującymi się prawami człowieka.
Monitoring przestrzegania praw człowieka
Powszechny Przegląd Okresowy ONZ (Universal Periodic Review, UPR) jest mechanizmem Rady Praw Człowieka, mającym na celu ocenę i kontrolę przestrzegania praw człowieka we wszystkich państwach członkowskich ONZ. Został utworzony na podstawie rezolucji Zgromadzenia Ogólnego NZ z 15 marca 2006 r.
Jest to mechanizm, który pozwala Radzie Praw Człowieka raz na cztery lata dokonać przeglądu sytuacji praw człowieka we wszystkich 193 państwach członkowskich ONZ. UPR umożliwia Radzie monitorowanie realizacji przez państwa członkowskie podjętych przez nie zobowiązań międzynarodowych w zakresie praw człowieka.
Przegląd każdego państwa opiera się na trzech dokumentach:
- zestawieniu informacji przygotowanym przez Biuro Wysokiej Komisarz Narodów Zjednoczonych ds. Praw Człowieka na podstawie danych z raportów tzw. specjalnych procedur NZ;
- raporcie opracowanym przez organizacje pozarządowe;
- raporcie krajowym przedstawianym przez państwo poddawane Przeglądowi.
Raport ten obejmuje informacje nt. działań na rzecz przestrzegania, promocji i ochrony praw człowieka podjętych w okresie od ostatniego Przeglądu oraz dane nt. wykonywania zobowiązań międzynarodowych z zakresu praw człowieka.