W celu świadczenia usług na najwyższym poziomie stosujemy pliki cookies. Korzystanie z naszej witryny oznacza, że będą one zamieszczane w Państwa urządzeniu. W każdym momencie można dokonać zmiany ustawień Państwa przeglądarki. Zobacz politykę cookies.
Powrót

Decyzja o niedopuszczalności w sprawie Raczyńska i Palińska p. Polsce (skarga nr 4830/14)

W dniu 22 maja 2018 r. ETPC wydał decyzję, w której uznał za niedopuszczalną skargę dotyczącą zarzutu naruszenia art. 1 Protokołu nr 1 do Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności (ochrona własności) oraz art. 6 Konwencji (prawo do rzetelnego procesu sądowego), w związku z brakiem regulacji umożliwiających uzyskanie zadośćuczynienia lub rekompensaty za znacjonalizowany w 1944 r. grunt rolny, a także w związku z ustanowieniem rocznego terminu zawitego do dochodzenia roszczeń przewidzianych ustawą z 1956 r. o odpowiedzialności Skarbu Państwa za szkody wyrządzone przez funkcjonariuszy państwowych.

Skarżący domagali się stwierdzenia naruszenia art. 1 Protokołu nr 1 do Konwencji oraz art. 1 Protokołu nr 1 do Konwencji w związku z art. 6 Konwencji, zarzucając brak wprowadzenia przez Polskę regulacji mających na celu zadośćuczynienie za wywłaszczenie gruntów rolnych dokonane w 1944 r. oraz za ustanowienie rocznego terminu zawitego do dochodzenia roszczeń przewidzianych ustawą z 1956 r.

Trybunał, powołując się na swoje dotychczasowe orzecznictwo, wskazał, że art. 1 Protokołu nr 1 do Konwencji nie może być interpretowany jako generalne zobowiązanie wobec Państwa do zwrotu nieruchomości, które zostały wywłaszczone przed datą ratyfikowania Konwencji. Z tego artykułu nie wynikają też żadne obostrzenia wobec Państwa w zakresie stanowienia krajowych regulacji dotyczących zakresu restytucji mienia bądź zadośćuczynienia za wywłaszczone nieruchomości. Konwencja nie wprowadza żadnych szczegółowych obowiązków w zakresie naprawienia krzywd, które powstały przed datą ratyfikacji Konwencji.

Zgodnie z powyższym, w ocenie Trybunału, art. 1 Protokołu nr 1 do Konwencji nie nakłada na Polskę obowiązku wprowadzenia do systemu krajowego regulacji związanych z restytucją znacjonalizowanych gruntów ani zadośćuczynienia z tytułu ich utraty przez rodzinę skarżących.

Trybunał podkreślił, że w kontekście ubiegania się o zadośćuczynienie z tytułu utraty nieruchomości, istnienie terminów zawitych nie jest per se niezgodne z Konwencją bądź z Protokołem nr 1 do Konwencji. Jednak, w takich wypadkach należy ustalić, czy charakter tego terminu oraz sposób jego stosowania w konkretnej sprawie jest zgodny z Konwencją. W przedmiotowej sprawie, termin zawity na dochodzenie tych roszczeń był przewidziany w ustawie z 1956 r., a przedmiotowe regulacje zostały pozytywnie ocenione pod względem zgodności z porządkiem konstytucyjnym. Ponadto, Trybunał uznał, że obowiązujące regulacje mają na celu zapewnienie pewności prawnej w obrocie gruntami, a tym samym realizują uprawniony cel. Trybunał uznał także, iż sądy krajowe w żadnej mierze nie dopuściły się arbitralności przy stosowaniu tego terminu w odniesieniu do skarżących. W tym kontekście, sąd apelacyjny, w oparciu w dużej mierze o orzecznictwo Sądu Najwyższego, uwzględnił fakt, że choć nie było możliwości dochodzenia tych roszczeń podczas reżimu komunistycznego, to nie było żadnych przeszkód do ich dochodzenia po 4 czerwca 1989 r. W tym kontekście, sąd uznał za istotne, iż skarżący wnieśli powództwo o zadośćuczynienie dopiero w 2007 r., tj. blisko 18 lat po transformacji politycznej. W opinii Trybunału, zważywszy, że skarżący nie zarzucili istnienia jakichkolwiek rozbieżności w orzecznictwie sądów krajowych, ta wykładnia nie wydaje się arbitralna ani w sposób oczywisty niezasadna. Nic też nie wskazuje, by skarżącym w jakikolwiek sposób uniemożliwiono przedstawianie dowodów lub argumentów prawnych przed sądami krajowymi.

Trybunał nie dopatrzył się zatem naruszenia żadnego z praw gwarantowanych Konwencją. W rezultacie uznał skargę za w sposób oczywisty nieuzasadnioną, a tym samym – niedopuszczalną zgodnie z art. 35 ust. 3 lit. a i ust. 4 Konwencji.

{"register":{"columns":[]}}