Ministerstwo Spraw Zagranicznych uczestniczy w tworzeniu miejsca pamięci na terenie byłego niemieckiego obozu koncentracyjnego w austriackim Gusen. Po pokazie filmu reżyser Magdalena Żelasko, Polka od ponad 30 lat mieszkająca w Wiedniu, odbyła rozmowę z gościem honorowym – Stanisławem Zalewskim.

Podczas II wojny światowej Stanisław Zalewski działał w konspiracji. Został aresztowany przez Gestapo 13 września 1943 roku za namalowanie na murach Warszawy znaku Polski Walczącej. Był przesłuchiwany na Pawiaku i wywieziony do niemieckiego obozu koncentracyjnego Auschwitz-Birkenau. Stamtąd w listopadzie 1943 roku został przewieziony przez Niemców do obozu w Mauthausen i Gusen. W nieludzkich warunkach pracował w tamtejszym kamieniołomie, a potem w tunelach przy produkcji amunicji.

„Żeby normalnie żyć po wszystkim co przetrwałem staram się nie myśleć o przeżyciach obozowych. Znalazłem swój sposób. Spakowałem wspomnienia do wodoodpornego worka, zawiązałem go liną i wrzuciłem do wody. Wyciągam go na specjalne okazje, takie jak dzisiejszy pokaz na przykład, a potem znów wrzucam worek do wody” – opowiadał Stanisław Zalewski podczas dyskusji. Zalewski postanowił dzielić się swoimi wspomnieniami szczególnie z młodzieżą, by stały się one przestrogą na przyszłość. 

„Jestem szczęśliwym człowiekiem. Ale na szczęście trzeba zapracować. Dać je może tylko druga osoba. Dlatego człowiek powinien być człowiekiem dla drugiego człowieka. To jest szczęście” - podsumował.

Od 1 września 2024 roku, dokładnie 85 lat od wybuchu II wojny światowej, film “Ambasador pamięci” jest wyświetlany w kinach na terenie Austrii oraz w innych państwach europejskich, m.in. Albanii, Chorwacji, Włoszech, Rumunii, Serbii, Słowenii czy Grecji. Partnerem filmu jest Instytut Polski w Wiedniu.

 

Foto: Sebastian Indra/MSZ