Kadencja obecnego sędziego Europejskiego Trybunału Praw Człowieka z ramienia Polski, prof. dr hab. Krzysztofa Wojtyczka, upłynęła w dniu 31 października 2021 r. Władze polskie przedstawiły nową listę kandydatów w dniu 29 lipca 2024 r.  W dniu 1 października 2024 r. Zgromadzenie Parlamentarne Rady Europy wybrało Panią dr Annę Adamską-Gallant na nowego sędziego z ramienia Polski.

Informacje nt. procedury wyłaniania kandydatów

W dniu 13 marca 2024 r. Minister Spraw Zagranicznych przyjął nową procedurę wyłaniania kandydatów - dostosowaną do standardów Rady Europy. Jest ona obecnie określona w następujących dokumentach:

• zarządzenie nr 8 Ministra Spraw Zagranicznych z dnia 13 marca 2024 r. w sprawie powołania Zespołu do spraw wyłonienia kandydatów z ramienia Rzeczypospolitej Polskiej na urząd Sędziego Europejskiego Trybunału Praw Człowieka (Dz. Urz. Min. Spraw Zagr. poz. 13)
• Regulamin wyłaniania kandydatów z ramienia Rzeczypospolitej Polskiej na urząd Sędziego Europejskiego Trybunału Praw Człowieka

W zakładkach niniejszej strony internetowej znajdą Państwo teksty aktów prawnych i dokumenty Rady Europy oraz inne niezbędne informacje dotyczące procedury wyłaniania kandydatów i wyboru sędziego Europejskiego Trybunału Praw Człowieka. Dostępne jest także tłumaczenie na język polski memorandum Zgromadzenia Parlamentarnego na temat procesu wyboru sędziów Trybunału, a także przewodnik Doradczego Panelu Ekspertów  RE wyjaśniający, w jaki sposób Panel ocenia zgodność kandydatur z wymogami RE.  

Wymogi sprawowania urzędu sędziego ETPC zostały określone w art. 21 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności. Zgodnie z tym postanowieniem sędziowie powinni być ludźmi o najwyższym poziomie moralnym i muszą albo posiadać kwalifikacje do sprawowania wysokiego urzędu sędziowskiego, albo być prawnikami o uznanej kompetencji. Zasiadają w Trybunale we własnym imieniu. W okresie sprawowania urzędu sędziowie nie mogą brać udziału w żadnej działalności, która nie daje się pogodzić z niezawisłością, bezstronnością oraz z wymaganiami piastowania urzędu w pełnym wymiarze czasu. Kandydaci nie mogą mieć ukończonych 65 lat w dniu, do którego Zgromadzenie Parlamentarne zażądało przedstawienia listy trzech kandydatów – w obecnym przypadku w dniu 25 sierpnia 2022 r.

Wymogi te zostały doprecyzowane w Wytycznych Komitetu Ministrów Rady Europy w sprawie selekcji kandydatów na urząd sędziego Europejskiego Trybunału Praw Człowieka z dnia 28 marca 2012 r. oraz w rezolucjach Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy. W szczególności wymagana jest biegła znajomość jednego z języków urzędowych Rady Europy (angielskiego lub francuskiego) i przynajmniej bierna znajomość drugiego języka urzędowego.  

Art. 23 ust. 1 Konwencji stanowi, że sędziowie są wybierani na okres dziewięciu lat. Nie mogą być wybierani ponownie. Warunki zatrudnienia i służby określa rezolucja Komitetu Ministrów Rady Europy. Zgodnie z art. 23 ust. 2 zd. 1 Konwencji sędziowie Trybunału sprawują swój urząd do czasu ich zastąpienia.

Zachęcamy do zapoznania się także z informacjami na stronie Zgromadzenia Parlamentarnego RE oraz Doradczego Panelu Ekspertów RE do spraw wyłonienia kandydatów na wybór na stanowisko sędziego Europejskiego Trybunału Praw Człowieka.

Informacje na temat dotychczasowych sędziów Trybunału z ramienia Polski są dostępne tutaj.